Kształcenie ustawiczne (rownie? edukacja permanentna ^[1] ) ? proces stałego odnawiania, rozwijania i doskonalenia kwalifikacji ogolnych i zawodowych jednostki trwaj?cy przez całe jej ?ycie.

Jest to dotycz?ca osob dorosłych cz??? uczenia si? przez całe ?ycie ( ang.   lifelong learning ) rozumianego jako cało?? aktywno?ci poznawczych podejmowanych w trakcie ?ycia z my?l? o pogł?bianiu wiedzy, umiej?tno?ci lub kwalifikacji (z przyczyn osobistych, społecznych lub zawodowych) ^[2] .

Definicja UNESCO [ edytuj | edytuj kod ]

Według definicji UNESCO edukacja ustawiczna to kompleks procesow o?wiatowych, formalnych, nieformalnych i incydentalnych, ktore niezale?nie od tre?ci, poziomu i metod umo?liwiaj? uzupełnianie wykształcenia w formach szkolnych i pozaszkolnych, dzi?ki czemu osoby dorosłe rozwijaj? swoje zdolno?ci, wzbogacaj? wiedz? , udoskonalaj? kwalifikacje zawodowe lub zdobywaj? nowy zawod , zmieniaj? swoje postawy.

Obejmuje całokształt działalno?ci o?wiatowej i wychowawczej wobec dorosłych. Edukacja ustawiczna to proces zmierzaj?cy do mo?liwie wszechstronnego rozwoju osobowo?ci , kształtowania okre?lonych uzdolnie?, zainteresowa? i ogolnej sprawno?ci umysłowej. Jest charakterystycznym zjawiskiem wspołczesnej o?wiaty stymuluj?cym zmian? kierunku my?lenia o systemach o?wiatowych. Koncepcja edukacji ustawicznej, jako procesu dokonywania planowych zmian w całej osobowo?ci człowieka, jest organicznym składnikiem całego systemu o?wiaty, ktory obok tradycyjnej ?drabiny szkolnej” obejmuje instytucje realizuj?ce ro?ne formy upowszechniania i modernizacji wiedzy, podnoszenia kwalifikacji, doskonalenia profesjonalnego w dojrzałym ?yciu człowieka.

Zadania stawiane systemowi o?wiaty wynikaj?ce z przyj?cia koncepcji edukacji ustawicznej [ edytuj | edytuj kod ]

• doskonalenie kwalifikacji człowieka w toku jego ?ycia
• przygotowywanie młodej generacji do edukacji ustawicznej
• zwi?kszenie roli wychowania pozaszkolnego poprzez poszerzenie oddziaływania wychowawczego instytucji społecznych, kulturalnych, politycznych, gospodarczych,
• doskonalenie struktury planowania o?wiatowego i sieci o?wiatowej

Formy kształcenia ustawicznego [ edytuj | edytuj kod ]

Kształcenie mo?e odbywa? si? poprzez uczestnictwo w:

• zaj?ciach w centrach kształcenia ustawicznego , uniwersytetach trzeciego wieku itp.
• szkoleniach, kursach zawodowych lub hobbystycznych
• studiach podyplomowych
• wyjazdach studyjnych, konferencjach, seminariach

a tak?e poprzez:

• ogl?danie lub słuchanie audycji edukacyjnych
• czytanie czasopism edukacyjnych
• nauk? za pomoc? Internetu (na odległo??).

Kształcenie ustawiczne mo?e by? spraw? indywidualnej jednostki (podnosz?cej swoje kwalifikacje z własnej inicjatywy i na własny koszt), b?d? te? mo?e by? projektowane, organizowane i finansowane przez pracodawc?. W takim przypadku kształcenie ustawiczne pracownikow jest elementem uczenia si? organizacji.

Rozwoj kształcenia ustawicznego [ edytuj | edytuj kod ]

Rozwoj kształcenia ustawicznego w Europie jest jednym z celow Europejskiego Funduszu Społecznego . Dzi?ki funduszom strukturalnym realizowane s? liczne projekty adresowane do:

• osob, ktore znajduj? si? w zbyt trudnej sytuacji, by samodzielnie finansowa? swoje kształcenie;
• przedsi?biorstw, ktore potrafi? udowodni?, ?e doskonalenie ich własnych kadr przyniesie korzy?ci krajowej gospodarce;
• instytucji, ktore rozwijaj? ofert? kształcenia ustawicznego i promuj? w społecze?stwie postaw? człowieka ucz?cego si? przez całe ?ycie.

W ?wiecie akademickim za rozwijanie oferty kształcenia ustawicznego odpowiadaj? specjalnie wydzielone jednostki uczelni, na przykład lifelong learning centers , university extensions (Stany Zjednoczone), departments for continuing education (Europa). W Polsce rol? tak? pełni, mi?dzy innymi, Wszechnica Uniwersytetu Jagiello?skiego i Centrum Rozwoju Edukacji Niestacjonarnej SGH . Ciekaw? form? edukacji s? uniwersytety trzeciego wieku skupiaj?ce osoby starsze i organizuj?ce im zaj?cia w grupach tematycznych. Podobn? rol? pełniły kiedy? uniwersytety ludowe , słu??c edukacji społecznej szerokich rzesz.

Role zawodowe [ edytuj | edytuj kod ]

Zgodnie z definicj? kształcenia ustawicznego Wszechnicy Uniwersytetu Jagiello?skiego na rynku usług kształcenia ustawicznego mo?na wyodr?bni? nast?puj?ce role zawodowe:

• trener
• coach
• asesor kompetencji
• konsultant
• mened?er projektow szkoleniowych
• projektant procesow rozwojowych
• mentor kształcenia ustawicznego.

Trzy wymiary edukacji ustawicznej według Roberta J. Kidda [ edytuj | edytuj kod ]

• Kształcenie w pionie ? obejmuje wszystkie kolejne szczeble szkolne od przedszkola przez szkoł? do studiow wy?szych i podyplomowych ; zasady dro?no?ci i dost?pno?ci gwarantuj? realizacj? tego wymiaru, zapewnianego młodzie?y i dorosłym niezale?nie od wieku, zawodu miejsca zamieszkania lub innych czynnikow tradycyjnie utrudniaj?cych edukacj?.
• Kształcenie w poziomie ? ma zapewni? poznawanie ro?nych dziedzin ?ycia, nauki i kultury niezale?nie od studiow pionowych; likwidacja sztucznych barier mi?dzy ro?nymi dziedzinami ?ycia i kultury umo?liwia pełn? realizacj? tego wymiaru poprzez własn? aktywno?? człowieka i dzi?ki działalno?ci pozaszkolnych instytucji o?wiatowych.
• Kształcenie w gł?b ?ci?le zwi?zane z jako?ci? edukacji i wyra?a si? w bogatej motywacji kształcenia , w umiej?tno?ciach samokształceniowych, zainteresowaniach i zamiłowaniach intelektualnych, w stylu ?ycia zgodnym z ide? ustawicznego kształcenia i kulturalnym wykorzystaniem czasu wolnego .

Koncepcja R. J. Kidda wzbogaca rozumienie edukacji ustawicznej dzi?ki akcentowaniu jako?ci działa? o?wiatowych i wskazaniu bogatych potrzeb oraz mo?liwo?ci o?wiaty pozaszkolnej i o?wiaty dorosłych.

Ma ona szczegoln? warto?? dla dydaktyki dorosłych, poniewa? wyra?nie ł?czy trzy ro?ne formy aktywno?ci edukacyjnej: kształcenie szkolne, o?wiat? pozaszkoln? i samokształcenie . Ukazuje potrzeb? ł?cznego realizowania aktywno?ci edukacyjnej w trzech wymiarach kształcenia: w pionie, w poziomie i w gł?b, co oznacza edukacj? programow? w szkole i uczelni wy?szej wspieran? aktywno?ci? samokształceniow? i udziałem w formach pozaszkolnej o?wiaty dorosłych. Dydaktyka dla tych trzech mo?liwo?ci powinna przedstawi? propozycj? mo?liwie skutecznego i nowoczesnego kształcenia.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• edukacja dorosłych

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• J. Wołczyk (red.), Kształcenie dorosłych, a potrzeby gospodarki i kultury . Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979.
• J. Połturzycki, Dydaktyka dorosłych . Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991.