한국   대만   중국   일본 
Krzy? na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Krzy? na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krzy? na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi
Awers
Awers krzy?a II stopnia
Awers
Awers odznaki I stopnia
Rewers
Rewers odznaki
Baretka
Baretka krzy?a (i odznaki) I stopnia
Baretka
Baretka krzy?a (i odznaki) II stopnia
Ustanowiono

1921 (krzy?)
1927 (odznaka)

Wielko??

? 33 mm (krzy?)
? 42 mm (odznaka)

Kruszec

srebro

Wydano

ok. 20 tys. krzy?y

Powy?ej

Krzy? Zasługi Wojsk Litwy ?rodkowej

Poni?ej

Krzy? ?ołnierzy Polskich z Ameryki

Powi?zane

?l?ski Krzy? Powsta?czy

Multimedia w Wikimedia Commons

Krzy? na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi ? polskie wojskowe odznaczenie pa?stwowe przyznawane w latach 1921?1924, oraz odznaka pami?tkowa nadawana od 1927. Przeznaczone były dla powsta?cow ?l?skich . Z okazji uroczystego obchodu 15-lecia powstania ?l?skiego odznaczenie otrzymali wszyscy weterani powstania styczniowego 1863. 23 kwietnia 1936 prezes warszawskiego Oddziału Zwi?zku Powsta?cow ?l?skich udekorował Krzy?em trumn? zmarłego dwa dni wcze?niej Franciszka Stankiewicza [1] .

Odznaczenie pa?stwowe [ edytuj | edytuj kod ]

Ta zaszczytna odznaka w postaci krzy?a na niebieskiej wst??ce z białymi brzegami [2] , ustanowiona została rozporz?dzeniem Naczelnej Władzy Cywilnej na Gornym ?l?sku z 30 maja 1921 i nadawana przez Naczeln? Komend? Wojsk Powsta?czych na Gornym ?l?sku do 1924. Została wł?czona do systemu odznacze? pa?stwowych 22 kwietnia 1922 i zmodyfikowana 15 maja 1931. Nadawana była uczestnikom walk o oswobodzenie Gornego ?l?ska w ktorymkolwiek z trzech powsta? ?l?skich [3] :

Pocz?tkowo była to tylko ?l?ska Wst?ga Waleczno?ci i Zasługi ? niebieska wst??ka orderowa z białymi paskami wzdłu? brzegow, ktor? przetykano przez drug? dziurk? munduru [2] [4] .

Krzy? podzielono na dwa stopnie:

  • I stopie? nadawano osobom, ktore brały bezpo?redni udział w walce (na wst??ce i baretce umieszczano metalowe okucie w formie srebrnej pi?cioramiennej gwiazdki),
  • II stopie? nadawano osobom, ktore przejawiały wyt??on? prac? wojskow? [3] .

Od 15 maja 1931 na wst??ce zacz?to wiesza? srebrny krzy? o ?rednicy 33 mm, wzi?ty z odznaki 5 rybnickiego pułku piechoty wojsk powsta?czych . Krzy? był rownoramienny z medalionem po?rodku; w nim orzeł Piastow ?l?skich z koron? na piersi; na ramionach krzy?a napisy POWST. / GORNY / ?L?SK / 1921 . Na rewersie wieniec z li?ci laurowych po?rodku, a na poziomych ramionach krzy?a napis DZIEL- / NYM . Wst??k? z krzy?em wieszano w rz?dzie odznacze? na lewej piersi. Miała szeroko?? 40 mm, białe paski szer. 8 mm i czerwone kraw?dzie szer. 1 mm [3] [4] .

Krzy? mo?na było oficjalnie nosi? (od 1931) za Krzy?em Zasługi Wojsk Litwy ?rodkowej , a przed polskimi medalami pa?stwowymi. Noszenie gwiazdki na wst??ce nie było dozwolone [2] .

Ł?czna liczba odznaczonych krzy?em to około 20 tysi?cy osob [4] .

Odznaka pami?tkowa [ edytuj | edytuj kod ]

Odznak? pami?tkow? ?Krzy? na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi”, jako kontynuacj? wy?ej opisanego krzy?a, ustanowiła Gorno?l?ska Komisja Odznaczeniowa w Katowicach w styczniu 1927 roku [4] , tzn. wowczas gdy nadawanie odznaczenia było ju? zako?czone. Odznak? otrzymały wi?c przede wszystkim te osoby, ktore z jakich? powodow nie "załapały si?" na odznaczenie.

Oznak? tej odznaki był metalowy, posrebrzany (niekiedy srebrny) krzy? o ?rednicy 43 mm [4] , przypominaj?cy nieco kształtem Krzy? Walecznych . Na poł?czeniu ramion awersu znajdował si? wypukły orzeł według wzoru orła ?l?sko-piastowskiego z przepask? ł?cz?c? ramiona z krzy?em na piersiach, w otoku z wie?ca (tło tarczki stanowi? promienie) oraz daty i napis ? poziomo: 17.VIII.19 / 17.VIII.20 , pionowo: 3.V.21 / ZA POWST. ?L?SKIE . W tarczy z promieniami znajduje si? otoczony perłami orzeł Piastow ?l?skich z przepask? ł?cz?c? skrzydła. Na rewersie : obosieczny miecz z głowni? skierowan? w gor? otoczon? połwie?cem z li?ci d?bowych i laurowych otwartych u gory [3] .

Ministerstwo Spraw Wojskowych zatwierdziło odznak? 10 stycznia 1927, noszona była na lewej piersi za polskimi odznakami honorowymi o charakterze wojskowym, podobnie jak inne polskie odznaki pami?tkowe o charakterze wojskowym noszone na wst??kach, a po?rod nich ? według daty nadania [3] .

Odznaczeni [ edytuj | edytuj kod ]

  Z tym tematem zwi?zana jest kategoria: Odznaczeni Krzy?em na ?l?skiej Wst?dze Waleczno?ci i Zasługi .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Pogrzeb ?.p. F. Stankiewicza . ? Polska Zbrojna ”. 112, s. 6, 1936-04-24. Warszawa.   .
  2. ↑ a b c Kazimierz Sejda : Ordery, odznaczenia i medale Rzeczypospolitej Polskiej . Warszawa: 1932, s. 84.
  3. ↑ a b c d e Wiesław Bo?cza-Tomaszewski : Kodeks orderowy. Przepisy obowi?zuj?ce posiadaczy orderow, odznacze?, medali i odznak . Warszawa-Krakow: Głowna Ksi?garnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 233-235.
  4. ↑ a b c d e Stefan Oberleitner : Polskie ordery odznaczenia i niektore wyro?nienia zaszczytne 1705-1990. T. 1 . Zielona Gora: Kanion, 1992, s. 160, 224-227.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Falerystyka
Rodzaj odznaczenia
Elementy insygniow
Formy zredukowane
Lista odznacze? w
Lista baretek w
Prawo
System odznacze? w Polsce

Ordery i odznaczenia pa?stwowe II RP i emigracyjne
Ordery
Odznaczenia
Ustanowione
przez władze RP
na obczy?nie
Godło II Rzeczypospolitej
Godło II Rzeczypospolitej
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzy?_na_?l?skiej_Wst?dze_Waleczno?ci_i_Zasługi&oldid=69576445 ”