Krzy? Rycerski
, wła?c.
Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego
(
niem.
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes
, RK) ? niemiecki
order
, najwy?sze
odznaczenie wojskowe
okresu
III Rzeszy
[1]
. Stanowił rozszerzenie klas
Krzy?a ?elaznego
.
Krzy? Rycerski został ustanowiony na pocz?tku
II wojny ?wiatowej
, 1 wrze?nia 1939, przez
Adolfa Hitlera
. Pocz?tkowo stanowił on jedn? klas? Krzy?a ?elaznego, mi?dzy Krzy?em ?elaznym I klasy a Krzy?em Wielkim Krzy?a ?elaznego. W toku wojny ustanowiono dalsze cztery klasy Krzy?a Rycerskiego: 3 czerwca 1940 Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego z Li??mi D?bu, a 28 wrze?nia 1941 Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego z Li??mi D?bu i Mieczami oraz z Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami. Najwy?sza klasa, Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego ze Złotymi Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami, została ustanowiona 29 grudnia 1944.
Krzy? Rycerski został ustanowiony w celu wypełnienia luki pomi?dzy istniej?cymi ju? wcze?niej w historii orderami: Krzy?em ?elaznym a Krzy?em Wielkim Krzy?a ?elaznego. Podobnym orderem istniej?cym w historii Niemiec był
Pour le Merite
nadawany oficerom podczas I wojny ?wiatowej, lecz w odro?nieniu od niego, Krzy? Rycerski miał by? nadawany ?ołnierzom wszystkich stopni w celu podkre?lenia egalitaryzmu armii (mimo to, wi?kszo?? odznaczonych stanowili oficerowie).
Krzy? Rycerski mogł by? nadany co do zasady osobie odznaczonej uprzednio Krzy?em ?elaznym I klasy, nast?pnie te? zachowywano porz?dek nadawania kolejnych klas. Przede wszystkim nadawany był za wyj?tkowy akt odwagi w obliczu nieprzyjaciela, mogł by? te? nadany za całokształt dowodzenia podczas bitwy. Ponadto, w lotnictwie my?liwskim był nadawany za uzyskanie odpowiedniej liczby punktow za zestrzelenie wrogich samolotow (pocz?tkowo 20 punktow, punkty zale?ały m.in. od liczby silnikow samolotow ? do trzech za samolot czterosilnikowy). W marynarce był tak?e nadawany za zatopienie okr?tow lub statkow o
tona?u
100 000 BRT lub czyn wykraczaj?cy poza zwykłe obowi?zki (np. uratowanie ci??ko uszkodzonego okr?tu). Podczas wojny szczegołowe kryteria były zaostrzane, lecz zdarzały si? te? wyj?tki od ogolnych zasad.
Krzy? Rycerski ?elaznego Krzy?a miał oznak? w formie
krzy?a
rownoramiennego o rozszerzaj?cych si? na zewn?trz ramionach. Wymiary wahały si? od 48,2 mm do 48,8 mm. Noszony był na czarno-biało-czerwonej wst??ce pod szyj?, szeroko?ci 45 mm. Baretki nie ustanowiono.
Krzy? Rycerski dzielił si? na pi?? klas (od najni?szej):
- Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego (
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes
)
- Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego z Li??mi D?bu (
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes mit Eichenlaub
)
- Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego z Li??mi D?bu i Mieczami (
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes mit Eichenlaub und Schwertern
)
- Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego z Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami (
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes mit Eichenlaub, Schwertern und Brillanten
)
- Krzy? Rycerski Krzy?a ?elaznego ze Złotymi Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami (
Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes mit Goldenem Eichenlaub, Schwertern und Brillanten
).
Pierwsze nadanie Krzy?y Rycerskich miało miejsce 30 wrze?nia 1939, do ko?ca 1939 nadano ich 27.
Ogołem nadano członkom niemieckich sił zbrojnych 7318 Krzy?y Rycerskich Krzy?a ?elaznego (spotyka si? te? liczb? 7313), 882 Krzy?e z Li??mi D?bu, 159 Krzy?y z Li??mi D?bu i Mieczami, 27 Krzy?y z Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami oraz tylko jeden Krzy? ze Złotymi Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami (otrzymał go
Hans-Ulrich Rudel
? przewidywano, ?e otrzyma go 12 osob). W tej liczbie zawiera si? tak?e 32 odznaczonych cudzoziemcow słu??cych w
Waffen-SS
(w tym trzech ? Krzy?e z Li??mi D?bu).
Krzy?e nadano ponadto 41 członkom obcych sił zbrojnych: 18 Rumunom, 9 Włochom, 8 W?grom i po 2 Japo?czykom, Słowakom i Finom. Z tego, przyznano 1 Krzy? z Li??mi D?bu i Mieczami (po?miertnie dla
Isoroku Yamamoto
) i 5 Krzy?y z Li??mi D?bu.
Krzy?e z Li??mi D?bu, Mieczami i Brylantami otrzymali:
Albert Kesselring
,
Erwin Rommel
,
Walther Model
,
Ferdinand Schorner
,
Josef Dietrich
,
Hermann Balck
,
Hans-Valentin Hube
,
Hasso von Manteuffel
,
Dietrich von Saucken
,
Karl Mauss
,
Hermann-Bernhard Ramcke
,
Herbert Otto Gille
,
Theodor Tolsdorff
,
Adolf Galland
,
Adelbert Schulz
,
Hyazinth Graf Strachwitz
,
Helmut Lent
,
Werner Molders
,
Gordon Gollob
,
Hans-Ulrich Rudel
,
Albrecht Brandi
,
Wolfgang Luth
,
Walter Nowotny
,
Heinz-Wolfgang Schnaufer
,
Hermann Graf
,
Erich Hartmann
,
Hans-Joachim Marseille
. W?rod nich było 3 feldmarszałkow, 10 generałow i 3 pułkownikow wojsk l?dowych, 9 lotnikow i 2 dowodcow okr?tow podwodnych.
Z tym tematem zwi?zana jest kategoria:
Odznaczeni Krzy?em Rycerskim
.
Ustawa Republiki Federalnej Niemiec z dnia 26 lipca 1957 roku zezwoliła na noszenie krzy?y ?elaznego i Rycerskiego w nowej postaci ? na
awersie
oznaki umieszczono w jej ?rodku zamiast swastyki stylizowane gał?zki d?bowe, z dat? ?1939” na dolnym ramieniu krzy?a, a na
rewersie
dat? ?1813” na dolnym ramieniu krzy?a. Dodatkowo ustanowiono baretki Krzy?a Rycerskiego przedstawiaj?ce wst??k? Krzy?a ?elaznego (czarno-biało-czerwono-biało-czarn?), na ktor? nakładano miniaturk? odpowiedniej klasy odznaczenia. Szeroko?? baretek Krzy?a Rycerskiego była nieco wi?ksza od szeroko?ci baretek Krzy?a ?elaznego. Dozwolone było noszenie tylko jednej baretki Krzy?a Rycerskiego (w najwy?szej posiadanej klasie) obok baretek obu posiadanych klas Krzy?a ?elaznego.
- ↑
Krzy? Rycerski był najwy?szym odznaczeniem wojskowym III Rzeszy nadawanym w praktyce, gdy? wy?szym odznaczeniem był Krzy? Wielki Krzy?a ?elaznego, nadany jedynie słyn?cemu z zamiłowania do orderow
Hermannowi Goringowi
, ktory, mimo to, posiadał Krzy? Rycerski jedynie najni?szej klasy
- Paul Hieronymussen,
Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour
, London 1975
| Ordery
|
|
|---|
| Krzy?e
|
|
|---|
| Medale
|
|
|---|
| Odznaki
|
|
|---|
| Rodzaj
odznaczenia
|
|
|---|
| Elementy insygniow
|
|
|---|
| Formy zredukowane
|
|
|---|
| Lista odznacze? w
|
|
|---|
| Lista baretek w
|
|
|---|
| Prawo
|
|
|---|
| System odznacze? w Polsce
|
|
|---|