Kotromanowicze ? dynastia panuj?ca w Bo?ni i Hercegowinie od 1254 do 1463 r.

Nazwa dynastii [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa dynastii wywodzi si? od syna Prijezdy I ? Stefana I (pan. 1287?1314), ktorego okrzykni?to w Dubrowniku Kotromanem ^[1] .

Dzieje dynastii [ edytuj | edytuj kod ]

Zało?ycielem dynastii był Prijezda I , ktory po ?mierci Mateja Ninoslava został osadzony jako ban Bo?ni przez swojego kuzyna, krola w?gierskiego Bel? IV . Pierwsi władcy z dynastii Kotromanowiczow byli lennikami w?gierskimi ^[2] .

Stefan I Kotroman dzi?ki mał?e?stwu z cork? Stefana Dragutina , krola Serbii przył?czył do Bo?ni okr?gi: Usor? i Soli , jednak popadł w zale?no?? od chorwackiego rodu Szubiciow . Jeden z jego nast?pcow ? Stefan II wykorzystuj?c formaln? zale?no?? od W?gier zrzucił zale?no?? od Chorwatow. Zaanga?owanie Serbii w walkach z Cesarstwem Bizantyjskim , a potem jego rozpad pozwoliły Kotromanowiczom na rozszerzenie granic Bo?ni kosztem terytorium serbskiego w 2 poł. XIV w., a nast?pnie koronacj? Tvrtka I na krola Serbii i Bo?ni w 1377 r. Ow akt był potwierdzeniem niepodległo?ci ?redniowiecznego pa?stwa bo?niackiego ^[1] .

?wietno?? pa?stwa bo?niackiego zako?czyła ?mier? Tvrtka I w 1391 r. Jego kuzyn i nast?pca Stefan Dabisza musiał zgodzi? si? na zwierzchnictwo W?gier i oddanie cz??ci nabytkow terytorialnych w Chorwacji. Dokonana przez niego cesja korony bo?niackiej na rzecz Zygmunta Luksemburskiego , krola w?gierskiego doprowadziły do powstania silnej opozycji przeciwko dynastii i wzrostu znaczenia mo?nowładztwa, co doprowadziło w dalszej konsekwencji do rozpadu pa?stwa. Przez kolejne dwadzie?cia lat trwały walki o koron? bo?niack?, w tym rownie? w łonie samej dynastii ^[3] .

Zako?czyły si? one wraz z wst?pieniem po raz drugi na tron w 1420 r. Tvrtka II . Starał si? on dostrzegaj?c rosn?ce zagro?enie ze strony Imperium Osma?skiego wzmocni? pa?stwo oraz zabezpieczy? je poprzez zawarcie sojuszu z Wenecj? . Podobn? polityk? prowadził jego nast?pca Stefan Tomasz , jednak ko?czyły si? one fiaskiem oraz stratami terytorialnymi, m.in. secesj? Hercegowiny . Wojna prowadzona z Turkami w latach 1461?1463 zako?czyła si? zaj?ciem całego kraju przez sułtana Mehemeda II Zdobywc? oraz niewol? i egzekucj? ostatniego krola z dynastii Kotromanowiczow ? Stefana Tomaszevicia ^[4] . Ostatni członkowie dynastii ? brat Stefana, Zygmunt i siostra Katarzyna przeszli na islam ^[5] .

Ocena dynastii [ edytuj | edytuj kod ]

Z dynasti? Kotromanowiczow zwi?zane były całe dzieje ?redniowiecznego pa?stwa bo?niackiego, w tym jego ukształtowanie, rozwoj, szczyt, a w ko?cu i upadek. Zdaniem Ilony Czama?skiej , znanej pozna?skiej mediewistki dynastia odegrała wa?n? rol? nie tylko w dziejach Bo?ni lecz, całego regionu bałka?skiego ^[6] .

Drzewo genealogiczne [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]