Kogia płaskonosa

Kogia płaskonosa
	Kogia sima
	( R. Owen , 1866)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Krolestwo	zwierz?ta
Typ	strunowce
Podtyp	kr?gowce
Gromada	ssaki
Podgromada	?yworodne
Infragromada	ło?yskowce
Rz?d	Cetartiodactyla
Podrz?d	Whippomorpha
Infrarz?d	walenie
Parvordo	z?bowce
Nadrodzina	Physteroidea
Rodzina	kogiowate
Rodzaj	kogia
Gatunek	kogia płaskonosa
Synonimy
	Physeter ( Euphysetes ) simus R. Owen, 1866 ; Callignathus simus : Gill , 1871 ; Kogia simus : Yamada , 1951 ;
	Physeter ( Euphysetes ) simus R. Owen, 1866 ; Callignathus simus : Gill , 1871 ; Kogia simus : Yamada , 1951 ;
	Kategoria zagro?enia ( CKGZ )
	; najmniejszej troski
	Zasi?g wyst?powania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kogia płaskonosa ^[6], kaszalot płaskonosy ^[7] ( Kogia sima ) ? gatunek ssaka morskiego z rodziny kogiowatych (Kogiidae).

Taksonomia [ edytuj | edytuj kod ]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1866 roku brytyjski biolog i paleontolog Richard Owen nadaj?c mu nazw? Physeter ( Euphysetes ) simus ^[2]. Holotyp pochodził z Waltair, niedaleko Visakhapatnam , w stanie Andhra Pradesh , w Indiach ^[8]. Okazami typowymi były samica (holotyp) schwytana 1 marca 1853 roku, samiec schwytany w 28 lutego 1853 roku oraz czaszka młodej samicy Muzeum Brytyjskiego ^[9]^[2].

Ostatnie dowody genetyczne sugeruj?, ?e populacja z Oceanu Atlantyckiego ro?ni si? od K. sima z Oceanu Indyjskiego i Spokojnego ^[10]^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznaj? ten gatunek za monotypowy ^[11].

Etymologia [ edytuj | edytuj kod ]

Kogia : etymologia niejasna, Gray nie wyja?nił pochodzenia nazwy zwyczajowej; by? mo?e jest to zlatynizowana forma ang. codger ?dziwak”. Mo?e by? rownie? uhonorowaniem Turka podpisuj?cego siebie jako ?Cogia Effendi”, ktory obserwował wieloryby ?yj?ce w Morzu ?rodziemnym ^[12]^[13].
sima : gr. σιμο? simos ?z zadartym nosem” ^[14].

Zasi?g wyst?powania [ edytuj | edytuj kod ]

Kogia płaskonosa wyst?puje podobno głownie w tropikalnych, ale tak?e umiarkowanych wodach Oceanu Atlantyckiego, Spokojnego i Indyjskiego; zapisy wyrzuconych na brzeg osobnikow koncentruj? si? na wybrze?ach Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego w południowych Stanach Zjednoczonych , Południowej Afryki i południowej cz??ci wybrze?a Połwyspu Arabskiego ; istnieje jeden zapis dla Morza ?rodziemnego ( Włochy ) ^[11]. Dokładne rozmieszczenie w morzu nieznane ^[11].

Morfologia [ edytuj | edytuj kod ]

Długo?? ciała 200?270 cm; masa ciała 136?280 kg ^[15]^[16]. Szacuje si?, ?e noworodki osi?gaj? długo?? ciała 95?110 cm przy ci??arze 14 kg ^[15]. Posiada długie i zakrzywione z?by.

Ekologia [ edytuj | edytuj kod ]

Na morzu spotyka si? go rzadko i informacje o nim pochodz? głownie z bada? nad wyrzuconymi na brzeg okazami. ?ywi si? kałamarnicami i krabami . Nale?y do samotnych stworze?, czasem widuje si? go w małych grupach.

Status zagro?enia [ edytuj | edytuj kod ]

W Czerwonej ksi?dze gatunkow zagro?onych Mi?dzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobow został zaliczony do kategorii LC ( ang. least concern ?najmniejszej troski”) ^[5].

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b Kombinacja nazw.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Kogia sima , [w:] Integrated Taxonomic Information System ( ang. ) .
↑ ^a ^b ^c R. Owen. On some Indian cetacea collected by Walter Elliot, Esq . ?Transactions of the Zoological Society of London”. 6 (1), s. 30, ryc. 10 , 11 , 12 , 13 , 14 , 1866. ( ang. ) .
↑ T.N. Gill. The sperm whales, giant and pygmy . ?The American naturalist”. 4, s. 740, fig. 168?170 , 1871. ( ang. ) .
↑ M. Yamada. Some Remarks on the Pygmy Sperm Whale, Kogia . ?The Scientific Reports of the Whales Research institute”. 9, s. 37, fig. 3, 5, 8?12, 1954. ( ang. ) .
↑ ^a ^b J. Kiszka & G. J.K.& G. Braulik J. Kiszka & G. J.K.& G. , Kogia sima , [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2022-1 [dost?p 2022-08-31] ( ang. ) .
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Wa?na, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasi?ski & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssakow ?wiata . Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9 . ( pol. ? ang. ) .
↑ Polskie i łaci?skie nazwy waleni . Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gda?skiego. [dost?p 2020-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-23)].
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Kogia sima . [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dost?p 2022-08-31].
↑ P. Hershkovitz. Catalog of Living Whales . ?Bulletin of the United States National Museum”. 246, s. 115, 1966. ( ang. ) .
↑ S.J. Chivers, A.E. Leduc, K.M. Robertson, N.B. Barros & A.E. Dizon. Genetic variation in Kogia spp., with preliminary evidence for two species of Kogia sima . ?Marine Mammal Science”. 21 (4), s. 619?634, 2005. DOI : 10.1111/j.1748-7692.2005.tb01255.x . ( ang. ) .
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World . Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 284. ISBN 978-84-16728-35-0 . ( ang. ) .
↑ T.S. Palmer . Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals . ?North American Fauna”. 23, s. 358, 1904. ( ang. ) .
↑ F.E. Beddard: A book of whales . London: J. Murray, 1900, s. 186. ( ang. ) .
↑ simus , [w:] The Key to Scientific Names , J.A. J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al . (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dost?p 2022-08-31] ( ang. ) .
↑ ^a ^b D. McAlpine: Family Kogiidae (Pygmy and Dwarf Sperm Whales). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World . Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 325. ISBN 978-84-96553-93-4 . ( ang. ) .
↑ Boris Culik: Kogia sima (Owen, 1866) . Convention o Migratory Species. [dost?p 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-30)]. ( ang. ) .

[kn-3] Kombinacja nazw.

[itis-1] Kogia sima , [w:] Integrated Taxonomic Information System ( ang. ) .

[owen-2] R. Owen. On some Indian cetacea collected by Walter Elliot, Esq . ?Transactions of the Zoological Society of London”. 6 (1), s. 30, ryc. 10 , 11 , 12 , 13 , 14 , 1866. ( ang. ) .

[gill-4] T.N. Gill. The sperm whales, giant and pygmy . ?The American naturalist”. 4, s. 740, fig. 168?170 , 1871. ( ang. ) .

[yam-5] M. Yamada. Some Remarks on the Pygmy Sperm Whale, Kogia . ?The Scientific Reports of the Whales Research institute”. 9, s. 37, fig. 3, 5, 8?12, 1954. ( ang. ) .

[iucn-6] J. Kiszka & G. J.K.& G. Braulik J. Kiszka & G. J.K.& G. , Kogia sima , [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2022-1 [dost?p 2022-08-31] ( ang. ) .

[miiz-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Wa?na, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasi?ski & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssakow ?wiata . Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9 . ( pol. ? ang. ) .

[smioug-8] Polskie i łaci?skie nazwy waleni . Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gda?skiego. [dost?p 2020-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-23)].

[msw-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Kogia sima . [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dost?p 2022-08-31].

[her-10] P. Hershkovitz. Catalog of Living Whales . ?Bulletin of the United States National Museum”. 246, s. 115, 1966. ( ang. ) .

[chi&inni-11] S.J. Chivers, A.E. Leduc, K.M. Robertson, N.B. Barros & A.E. Dizon. Genetic variation in Kogia spp., with preliminary evidence for two species of Kogia sima . ?Marine Mammal Science”. 21 (4), s. 619?634, 2005. DOI : 10.1111/j.1748-7692.2005.tb01255.x . ( ang. ) .

[icmw-12] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World . Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 284. ISBN 978-84-16728-35-0 . ( ang. ) .

[pal-13] T.S. Palmer . Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals . ?North American Fauna”. 23, s. 358, 1904. ( ang. ) .

[bed-14] F.E. Beddard: A book of whales . London: J. Murray, 1900, s. 186. ( ang. ) .

[15] simus , [w:] The Key to Scientific Names , J.A. J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al . (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dost?p 2022-08-31] ( ang. ) .

[hmw-16] D. McAlpine: Family Kogiidae (Pygmy and Dwarf Sperm Whales). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World . Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 325. ISBN 978-84-96553-93-4 . ( ang. ) .

[cul-17] Boris Culik: Kogia sima (Owen, 1866) . Convention o Migratory Species. [dost?p 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-30)]. ( ang. ) .

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]