Ko?cioły ewangelickie

Ko?cioły ewangelickie, ewangelicyzm ^[1] ? nazwa organizacji ko?cielnych powstałych w wyniku reformacji w XVI wieku, głosz?cych odnow? chrze?cija?stwa w duchu Ewangelii . Słowo ?ewangelicki” ma na celu zaakcentowanie potrzeby ?ycia w zgodzie z Ewangeli?, czyli zgodnie z wol? Jezusa Chrystusa . Wi?kszo?? Ko?ciołow ewangelickich w Europie tworzy wspolnot? ko?cieln? na mocy przyj?tej w 1973 roku Konkordii Leuenberskiej , b?d?cej wyrazem ich jedno?ci eklezjologicznej (z zachowaniem swoistych dla własnej tradycji zro?nicowa? w zakresie nauki czy kultu ). Historycznie stanowi? najstarszy nurt w łonie protestantyzmu ^[1].

Doktryna [ edytuj | edytuj kod ]

Wierni Ko?ciołow ewangelickich, zwani ewangelikami , wyznaj? tzw. pi?? zasad protestantyzmu sformułowanych w XVI wieku podczas reformacji . S? to ^[2]:

Sola scriptura (?Tylko pismo”) zakładaj?ca, ?e jedynym, nieomylnym i samowystarczalnym ?rodłem wiary chrze?cija?skiej jest Biblia . W efekcie wszelkie dogmaty i praktyki religijne , ktore nie s? zgodne z Pismem ?wi?tym nale?y odrzuci?. Okre?laniem tego, ktore nauki s? bł?dne, a ktore wła?ciwe, zajmuje si? skrypturologia, b?d?ca jednym z działow teologii . Przykładem zastosowania zasady Sola scriptura jest odrzucenie przez protestantow dogmatu o Niepokalanym Pocz?ciu Naj?wi?tszej Maryi Panny oraz Wniebowzi?ciu Naj?wi?tszej Maryi Panny .
Sola fide (?Tylko wiar?”) zakładaj?ca, ?e grzeszny człowiek mo?e by? usprawiedliwiony wobec Boga tylko przez swoj? wiar? w Jezusa Chrystusa , a nie przez dobre uczynki; dobre uczynki stanowi? natomiast owoc wiary i potwierdzaj? jej autentyczno??, ale same w sobie nie zapewniaj? odpuszczenia grzechow .
Sola gratia (?Tylko łaska”) opieraj?ca si? na zało?eniu, ?e człowiek mo?e by? zbawiony tylko z łaski Boga, przy czym owa łaska jest darem, a nie wynagrodzeniem za dobre uczynki. Tym samym grzesznik na swoje zbawienie nie mo?e w ?aden sposob zapracowa?, a protestanci odrzucaj? zarowno nauk? o czy??cu , jak i odpustach .
Solus Christus (?Tylko Chrystus”) mowi?ca o tym, ?e jedynym po?rednikiem mi?dzy Bogiem Ojcem a człowiekiem jest Jezus Chrystus. Na podstawie tej zasady wyznania protestanckie odrzucaj? zatem zarowno kult Maryi , jak i kult ?wi?tych oraz mo?liwo?? ich wstawiennictwa za ludzi u Boga.
Soli Deo gloria (?Tylko Bogu chwała”) zakładaj?ca, ?e wszelka chwała nale?na jest jedynie Bogu. Na podstawie tej zasady protestantyzm odrzuca nie tylko kult ?wi?tych, ale rownie? kult relikwii i obrazow .

Praktyki religijne [ edytuj | edytuj kod ]

w Ko?ciołach ewangelickich uznawane s? tylko dwa sakramenty : chrzest i komunia ?wi?ta (Wieczerza Pa?ska) , ktora jest udzielana pod dwiema postaciami ^[3]^[2].
w Ko?ciołach ewangelickich wyst?puje obrz?d konfirmacji , w trakcie ktorego młodzie? zostaje wprowadzona do grona dorosłych członkow wspolnoty, ?lubuj?c wierno?? Jezusowi Chrystusowi oraz Ko?ciołowi. Podobnym obrz?dem jest bierzmowanie w Ko?ciele katolickim , ktore w przeciwie?stwie do konfirmacji np. jest sakramentem ^[2].
brak spowiedzi usznej , jest tylko spowied? powszechna ^[2].
mał?e?stwo nie ma statusu sakramentu, w zwi?zku z czym Ko?cioły ewangelickie uznaj? rozwody cywilne (chocia? ich nie pochwalaj?) i dopuszczaj? rozwodnikow do komunii ?wi?tej ^[2].
w Ko?ciołach ewangelickich zamiast typowych dla Ko?cioła katolickiego mszy ?wi?tych s? odprawiane nabo?e?stwa ^[2].

Organizacja [ edytuj | edytuj kod ]

Ko?cioły ewangelickie, podobnie jak inne Ko?cioły wywodz?ce si? z tradycji protestanckiej nie uznaj? władzy papie?a ani nie maj? swojego odpowiednika papie?a; w rezultacie ka?dy Ko?cioł rz?dzi si? własnymi prawami, posiada odr?bny ustroj i duchowie?stwo ^[2].
w strukturach organizacyjnych zarowno Ko?cioła ewangelicko-augsburskiego , Ko?cioła ewangelicko-reformowanego , jak i ewangelicko-metodystycznego działaj? nie tylko duchowni, ale rownie? wierni ?wieccy ^[2].
duchownych w Ko?ciołach ewangelickich nie obowi?zuje celibat ^[2].
w Ko?ciołach ewangelickich kobiety mog? zosta? duchownymi ^[2].
w przeciwie?stwie do Ko?cioła katolickiego, w ktorym panuje ustroj hierarchiczny , w Ko?ciele ewangelicko-augsburskim wyst?puje ustroj synodalno - konsystorski , w Ko?ciele ewangelicko-reformowanym ? synodalno- prezbiterialny ^[2], natomiast w Ko?ciele ewangelicko-metodystycznym ? episkopalno-konferencyjny ^[4].

Ko?cioły ewangelickie w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

W Polsce funkcjonuj? cztery Ko?cioły, ktore okre?laj? si? mianem ewangelickich ^[2]:

Ko?cioł Ewangelicko-Augsburski , stanowi?cy kontynuacj? ruchu reformacyjnego zapocz?tkowanego w XVI wieku przez Marcina Lutra , czyli luteranizmu .
Ko?cioł Ewangelicko-Reformowany , ktory rozwin?ł si? na podstawie doktryny teologicznej propagowanej w XVI wieku przez Jana Kalwina , czyli kalwinizmu .
Ko?cioł Ewangelicko-Metodystyczny , nale??cy do nurtu metodystycznego , ktory zapocz?tkowała grupa wiernych Ko?cioła anglika?skiego w XVIII wieku.
Ko?cioł Ewangelicko-Prezbiteria?ski , maj?cy swoje korzenie w szkockiej reformacji.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Ko?cioły ewangelickie w II Rzeczypospolitej

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b Ko?cioły ewangelickie , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2019-09-15] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Czym ro?ni si? ko?cioł ewangelicki od katolickiego? . msze.info. [dost?p 2019-09-15].
↑ Rites and Ceremonies . [w:] Rituals and Worship [on-line]. patheos.com. [dost?p 2019-09-16]. ( ang. ) .
↑ O Ko?ciele ? Ko?cioł Ewangelicko-Metodystyczny w RP [online], metodysci.pl [dost?p 2020-02-19] .

[ke-1] Ko?cioły ewangelickie , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2019-09-15] .

[cr-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Czym ro?ni si? ko?cioł ewangelicki od katolickiego? . msze.info. [dost?p 2019-09-15].

[3] Rites and Ceremonies . [w:] Rituals and Worship [on-line]. patheos.com. [dost?p 2019-09-16]. ( ang. ) .

[4] O Ko?ciele ? Ko?cioł Ewangelicko-Metodystyczny w RP [online], metodysci.pl [dost?p 2020-02-19] .

[1]

[2]

[3]

[4]