Klon palmowy

Klon palmowy
	; Odmiana 'Atropurpureum' w ogrodku skalnym
	Systematyka
Domena	eukarionty
Krolestwo	ro?liny
Podkrolestwo	ro?liny zielone
Nadgromada	ro?liny telomowe
Gromada	ro?liny naczyniowe
Podgromada	ro?liny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrz?d	ro?opodobne
Rz?d	mydle?cowce
Rodzina	mydle?cowate
Rodzaj	klon
Gatunek	klon palmowy
	Nazwa systematyczna
	Acer palmatum Thunb. ; J. A. Murray, Syst. veg. ed. 14:911. 1784 May-Jun (Fl. jap. 162. 1784 Aug)
Synonimy
	Acer sanguineum Carriere ;
	Acer sanguineum Carriere ;
	Kategoria zagro?enia ( CKGZ )
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Klon palmowy ( Acer palmatum Thunb.) ? gatunek drzewa nale??cy do rodziny mydle?cowatych ( Sapindaceae ). W obr?bie rodzaju klasyfikowany do sekcji Palmata i serii Palmata ^[3]. Pochodzi z Japonii i Korei Południowej ^[3]. Ze wzgl?du na ozdobne li?cie uprawiany jako drzewo ozdobne.

Morfologia [ edytuj | edytuj kod ]

Pokroj: Osi?ga wysoko?? od 3 do 5 metrow. Istniej? odmiany karłowate. Kora gładka, szarobr?zowa lub szara.
Li?cie: Gł?boko wyci?te, o ?rednicy do 10 cm. Pi?? do siedmiu, klapowe. Kolorystyka zale?na od odmiany, od zielonej poprzez pomara?czow? do ciemnoczerwonej.
Kwiaty: Czerwonopurpurowe kwiatostany , drobne. Maj? 5-działkowy kielich, 5-płatkow? koron?. 1 słupek i 8 pr?cikow.
Owoce: Orzeszki z rozwartymi skrzydełkami. Długo?? do 2 cm, koloru od br?zu do czerwonego.

Odmiany uprawne [ edytuj | edytuj kod ]

Forma typowa jest w ogrodnictwie u?ywana głownie jako podkładka do szczepienia barwnych odmian. Uprawia si? głownie odmiany ozdobne, ktorych jest ponad 300.

'Atropurpureum' ? odmiana najcz??ciej uprawiana. Ma ciemnoczerwone przez cały rok li?cie i ro?nie powoli. Jest odporna na mroz.
'Dissectum' ? odmiana o zwisaj?cych gał?ziach. Li?cie klapowane, gł?boko powcinane z postrz?pionymi brzegami, zielone. Jesieni? przebarwiaj? si? na kolor od jaskrawo?ołtego do pomara?czowego.
'Dissectum Garnet' ? odmiana o bardzo ozdobnych li?ciach; ciemnoczerwonych i gł?boko powcinanych. Niewielkie, do 1,5 m wysoko?ci drzewko. Szczegolnie ładnie prezentuje si? nad oczkami wodnymi. Jest wra?liwa na mroz. Dlatego te? cz?sto uprawiana jest w du?ych donicach i na zim? przetrzymywana w piwnicy, ewentualnie na polu, ale okrywana.
'Ornatum' ? ma g?st?, parasolowat? koron?. Dorasta do wysoko?ci 2m, przy szeroko?ci korony do 4 m. Li?cie klapowane, wiosn? br?zowoczerwone, po?niej br?zowozielone. Jesieni? przebarwiaj? si? na ogni?cie czerwony kolor.
'Sangokaku' ('Senakaki') ? odmiana o koralowoczerwonych p?dach, szczegolnie ozdobnych zim?. Li?cie zielone z czerwonymi obrze?eniami, jesieni? przebarwiaj? si? na złoty kolor.

Zastosowanie [ edytuj | edytuj kod ]

Ro?lina ozdobna . Gatunek ch?tnie sadzony jako niewielkie drzewo ozdobne. Jest najcz??ciej sadzonym w celach ozdobnych gatunkiem klonu ^[5]. Odmiany o barwnych i gł?boko wcinanych li?ciach doskonale komponuj? si? z innymi ro?linami. Szczegolnie nadaj? si? do ogrodow skalnych i obsadzania oczek wodnych . Jest te? jednym z gatunkow u?ywanych do uprawy doniczkowej typu bonsai .

Uprawa [ edytuj | edytuj kod ]

Wymaga ?yznej i stale, umiarkowanie wilgotnej gleby i osłoni?tych stanowisk. Li?cie najlepiej wybarwiaj? si? na słonecznym stanowisku. Nie wymaga przycinania. Niektore odmiany (np. 'Dissectum Garnet') s? wra?liwe na mroz. Uprawiany jest zazwyczaj z sadzonek wyprodukowanych przez szkołki ogrodnicze, samodzielne rozmna?anie jest trudne.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Michael A. M.A. Ruggiero Michael A. M.A. i inni , A Higher Level Classification of All Living Organisms , ?PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI : 10.1371/journal.pone.0119248 , PMID : 25923521 , PMCID : PMC4418965 [dost?p 2020-02-20] ( ang. ) .
↑ Peter F. P.F. Stevens Peter F. P.F. , Angiosperm Phylogeny Website , Missouri Botanical Garden, 2001? [dost?p 2010-02-05] ( ang. ) .
↑ ^a ^b ^c Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dost?p 2010-05-27].
↑ Acer palmatum , [w:] The IUCN Red List of Threatened Species ( ang. ) .
↑ Geoffrey G. Burnie Geoffrey G. i inni , Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 ro?lin ogrodowych , Niemcy: Konemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0 , OCLC 271991134 .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog ro?lin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Zwi?zek Szkołkarzy Polskich . Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Zwi?zek Szkołkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5 .
Zbigniew Podbielkowski: Słownik ro?lin u?ytkowych . Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4 .
Maciej Mynett, Magdalena Tom?y?ska: Krzewy i drzewa ozdobne . Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0 .
Michel Lis: Les arbres du jardin . Bagneux: Selection du Reader’s Digest, 2003.

Przykłady li?ci czterech odmian klonu palmowego

[ruggiero-1] Michael A. M.A. Ruggiero Michael A. M.A. i inni , A Higher Level Classification of All Living Organisms , ?PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI : 10.1371/journal.pone.0119248 , PMID : 25923521 , PMCID : PMC4418965 [dost?p 2020-02-20] ( ang. ) .

[apweb-2] Peter F. P.F. Stevens Peter F. P.F. , Angiosperm Phylogeny Website , Missouri Botanical Garden, 2001? [dost?p 2010-02-05] ( ang. ) .

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dost?p 2010-05-27].

[iucn-4] Acer palmatum , [w:] The IUCN Red List of Threatened Species ( ang. ) .

[E-5] Geoffrey G. Burnie Geoffrey G. i inni , Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 ro?lin ogrodowych , Niemcy: Konemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0 , OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]