한국   대만   중국   일본 
Kimchi ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Kimchi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kimchi
젓갈
{{{alt grafiki}}}
Ro?ne rodzaje
Rodzaj

Banchan

Kuchnia

korea?ska

Miejsce powstania

Korea

Odmiany

Baechu-kimchi , baek-kimchi , dongchimi , kkakdugi , nabak-kimchi , pa-kimchi , yeolmu-kimchi

Składniki

ro?ne warzywa, w tym kapusta peki?ska i biała rzodkiew  (inne j?zyki)

Multimedia w Wikimedia Commons
Ksi??ki w Wikibooks
Hasło w Wikisłowniku
Kimchi
Nazwa korea?ska
Hangul

김치

Hancha

沈菜 (archaicznie)

Transkrypcja poprawiona

Gimchi

Transkrypcja MCR

Kimch’i

Wymowa ( IPA )

/ k i m t?? ? i /

Multimedia w Wikimedia Commons

Kimchi ( kor.   김치 ) ? tradycyjne danie kuchni korea?skiej składaj?ce si? z fermentowanych lub kiszonych warzyw. Zazwyczaj głownym składnikiem jest kapusta peki?ska , rzodkiew ( chonggak kimchi  (inne j?zyki) [1] , kkakdugi  (inne j?zyki) ), ogorek ( oi sobagi  (inne j?zyki) [1] ) albo szczypiorek ( pa kimchi  (inne j?zyki) [1] ), ale mo?na te? przygotowa? kimchi z innych warzyw. Wi?kszo?? kimchi ma ostry smak z powodu u?ycia grubo mielonych, suszonych papryczek chili .

W Korei kimchi jest popularn? przystawk? i wa?nym elementem ka?dego posiłku, ale u?ywane jest tak?e jako składnik w przygotowywaniu innych potraw [2] , takich jak kimchi jjigae (gulasz), kimchi-guk (zupa), kimchi-jeon (nale?nik) czy kimchi bokkeumbap (sma?ony ry? z kimchi) [3] .

W 2013 roku tradycyjny sposob przygotowywania kimchi na zim? ? kimjang ? został wpisany na list? niematerialnego dziedzictwa UNESCO .

Opis [ edytuj | edytuj kod ]

Kimchi

Wyro?nia si? dwa rodzaje kimchi: sezonowe, czyli przygotowywane z warzyw dost?pnych o danej porze roku, oraz zimowe [4] . Najpopularniejsze kimchi ? baechu kimchi  (inne j?zyki) (배추김치) ? składa si? z kapusty chi?skiej, kiszonej w zalewie zło?onej z kleiku ry?owego, płatkow papryczek chili, imbiru, czosnku oraz dymki. Istnieje wiele innych wariantow tej potrawy ? około 161?187 [2] , cz?sto o zasi?gu lokalnym [3] . W Seulu popularne s?: baek kimchi  (inne j?zyki) (?białe kimchi” [1] ; 白김치), tong baechu kimchi (통배추김치), nabak kimchi  (inne j?zyki) (나박김치) i jang kimchi (醬김치) [3] [ co oznaczaj? te nazwy? ] .

Dodatek ostrej czerwonej papryki wspomaga proces fermentacji oraz niweluje charakterystyczny aromat sosu rybnego [1] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Słowo kimchi oznacza sfermentowane warzywa i pochodzi z chi?skiego chimchae , oznaczaj?cego solone warzywa [2] . Pierwsze kimchi ? w celu zachowania rzepy przez zim? ? mogło by? przygotowywane w Korei w VII wieku [5] . Jednym z najwcze?niejszych opisow przygotowywania kimchi jest tekst Yi Kyu-bo (李奎報, 李奎報; 1168?1241), w ktorym opisano proces przygotowania kimchi z rzepy [6] . W XII wieku do kimchi zacz?to dodawa? sos sojowy, a Korea?czycy zacz?li je?? je przez cały rok [5] .

Baechu kimchi , mimo swej obecnej popularno?ci, powstało stosunkowo po?no. Papryczki chili zostały wprowadzone do Korei (poprzez Japoni? ) w XVI wieku, a dopiero 200 lat po?niej (1765) zastosowano je w przyrz?dzaniu kimchi [5] [6] . Kapusta chi?ska ( kor. baechu ) dotarła do Korei z Chin prawdopodobnie w XIX wieku, wcze?niej stosowano miejscowe warzywa [5] .

W 1986 roku w Seulu otwarto muzeum kimchi ? Kimchi Field Museum ? dokumentuj?ce histori? potrawy, jej ro?norodno?? i techniki przygotowania [7] .

Przygotowanie baechu-kimchi [ edytuj | edytuj kod ]

U?yte składniki mog? si? ro?ni? w zale?no?ci od przepisu (tradycji rodzinnej) i regionu Korei. Składniki na typowe wspołczesne baechu kimchi to kapusta peki?ska oraz dodatki: biała rzodkiew  (inne j?zyki) (podobna do japo?skiej daikon ), czosnek , papryka chili , cebula , solone krewetki , anchois lub inne owoce morza (lub sos rybny [1] ), imbir , czarny i czerwony pieprz , musztarda , rze?ucha (pieprzyca siewna) oraz sol morska i cukier [8] . Do zalewy czasem dodawane s? rownie?: ziarna sezamu , sos sojowy lub glutaminian sodu [8] . Do nadzienia zwykle dodaje si? te? słodki kleik z m?ki z ry?u kleistego .

Pokrojone w cienkie paseczki rzodkiew i cebula szczypiorowa, zgnieciony czosnek i zmielone papryczki chilli s? razem mieszane [9] . Kapusta chi?ska przekrajana jest wzdłu? na dwie cz??ci, ktore zostawiane s? na noc w roztworze z soli; w nast?pnym dniu kapusta jest płukana i osuszana [9] . Nadzienie umieszczane jest pomi?dzy poszczegolnymi li??mi kapusty [9] . Tak przygotowane cz??ci kapusty owijane s? najwi?kszym, zewn?trznym li?ciem i odkładane do fermentacji na około tydzie? [9] . Kimchi jest nast?pnie krojone w mniejsze cz??ci i serwowane do spo?ycia w małych salaterkach [9] .

Kimjang [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Kimjang .

Na zim? przygotowywane s? wi?ksze ilo?ci kimchi, a w przygotowywania zaanga?owane s? całe rodziny [10] . W 2013 roku tradycyjny proces przygotowywania kimchi ? kimjang ? został wpisany na list? niematerialnego dziedzictwa UNESCO [11] .

Tradycyjnie kimchi przechowywane jest w glinianych garnkach ustawionych z dala od innych produktow i domownikow (ze wzgl?du na specyficzny i intensywny aromat), cz??ciowo zakopanych w ziemi, poza budynkami [12] . Obecnie u?ywa si? rownie? specjalnych lodowek [4] [13] .

Wła?ciwo?ci od?ywcze i zdrowotne [ edytuj | edytuj kod ]

Kimchi jest potraw? niskokaloryczn? ? 100 gramow ma 32 kcal ? i bogatym ?rodłem błonnika, witamin i mikroelementow: witaminy C , β-karotenu , wapnia, ?elaza i fosforu [10] .

Badania prowadzone nad wpływem kimchi na zwi?kszenie ryzyka zachorowania na raka ?oł?dka , szczegolnie u osob z predyspozycjami genetycznymi, wykazały wi?ksze ryzyko zachorowania na raka u osob spo?ywaj?cych kimchi [14] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b c d e f Mijin Mok: 7736 km. Pomi?dzy Kore? Południow? a Polsk? . Otwarte / Znak , 2022. ISBN  978-83-8135-225-3 . OCLC 1349952946 . [dost?p 2023-02-09].
  2. ↑ a b c Y. H. Hui, Sue Ghazala, Dee M. Graham, K.D. Murrell, Wai-Kit Nip: Handbook of Vegetable Preservation and Processing . CRC Press, 2003, s. 189. ISBN  978-0-203-91291-1 . ( ang. ) .
  3. ↑ a b c Korea Tourism Organisation: The A to Z's of kimchi . [dost?p 2015-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-18)]. ( ang. ) .
  4. ↑ a b Korean Culture and Information Service Ministry of Culture, Sports and Tourism: Guide to Korean Culture: Guide to Korean Culture . 길잡이미디어, 2014, s. 127. ISBN  978-89-7375-571-4 .
  5. ↑ a b c d Patricia Buckley Ebrey: East Asia: A Cultural, Social, and Political History, Volume II: From 1600 . Cengage Learning, 2009, s. 357. ISBN  978-1-111-80814-3 .
  6. ↑ a b Korean Culture and Information Service Ministry of Culture, Sports and Tourism: Guide to Korean Culture: Guide to Korean Culture . 길잡이미디어, 2014, s. 125. ISBN  978-89-7375-571-4 .
  7. ↑ Korea Tourism Organisation: Museum Kimchikan (뮤지엄김치간) . [dost?p 2015-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-12)]. ( ang. ) .
  8. ↑ a b Y. H. Hui, Sue Ghazala, Dee M. Graham, K.D. Murrell, Wai-Kit Nip: Handbook of Vegetable Preservation and Processing . CRC Press, 2003, s. 190,193. ISBN  978-0-203-91291-1 . ( ang. ) .
  9. ↑ a b c d e Korea Tourism Organisation: The A to Z's of kimchi . [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-06)]. ( ang. ) .
  10. ↑ a b Korean Culture and Information Service Ministry of Culture, Sports and Tourism, Yun Jin-ah: K-Food: Combining Flavor, Health, and Nature . 길잡이미디어, 2013, s. 38-39. ISBN  978-89-7375-579-0 . ( ang. ) .
  11. ↑ UNESCO ICH: Kimjang, making and sharing kimchi in the Republic of Korea . [dost?p 2015-08-14]. ( ang. ) .
  12. ↑ Jill DuBois: Korea . Marshall Cavendish, 2004, s. 124-125. ISBN  978-0-7614-1786-6 . ( ang. ) .
  13. ↑ Lena ?wiadek: Zaproszenie na kimchi . Skar?ysko-Kamienna: Kwiaty Orientu, 2008, s. 90?91. ISBN  978-83-926940-4-5 .
  14. ↑ Hong-Mei   Nan i inni , Kimchi and soybean pastes are risk factors of gastric cancer , ?World Journal of Gastroenterology”, 11 (21), 2005, s. 3175?3181 [dost?p 2015-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2008-04-09] ( ang. ) .
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kimchi&oldid=72609909 ”