Katarakta (geologia)

Katarakta ? rodzaj progu rzecznego zbudowanego ze skał bardzo odpornych na erozj? , s?siaduj?cych ze skałami mniej odpornymi, wy?łobionymi gł?biej przez rzek? . Na styku tych dwoch rodzajow skał powstaje rodzaj zapory pokonywanej przez wod? w gwałtowny sposob tworz?c wodospad . Katarakty s? tworzone zazwyczaj ze skał krystalicznych w obr?bie zwartych koryt rzecznych (np. na Nilu , Huang He ). S? powa?nymi barierami w ?egludze rzecznej i najcz??ciej bywaj? spławne jedynie w porze deszczowej. Termin ten u?ywany jest najcz??ciej w odniesieniu do rzek Afryki .

Najbardziej znane s? katarakty Nilu (inne j?zyki) , ktore ju? w czasach staro?ytnego Egiptu stanowiły wyra?ne punkty wyznaczaj?ce granice władzy faraonow . Numerowane kolejno od połnocy na południe od I do VI, katarakty wyznaczały zasi?g pot?gi pa?stwa egipskiego. Obecnie w granicach Egiptu znajduje si? tylko pierwsza katarakta, nad ktor? poło?one jest miasto Asuan . Tu? powy?ej tej katarakty znajduje si? Wysoka Tama Asua?ska stanowi?ca najwi?ksz? zapor? wodn? na Nilu. Pozostałe pi?? katarakt znajduje si? obecnie na terytorium Sudanu .