Karol Grzesik
,
ps.
?Hauke” (ur.
30 maja
1890
w
Siedliskach
, zm. w maju
1940
w
Kijowie
[1]
) ? polski polityk działaj?cy na Gornym
?l?sku
, poseł na
Sejm RP
II
i
III
kadencji, marszałek
Sejmu ?l?skiego
IV kadencji
(1935?1939), prezydent
Chorzowa
.
Kapitan
rezerwy
artylerii
Wojska Polskiego
, ofiara
zbrodni katy?skiej
.
Urodził si? jako syn Franciszka i Albiny z domu Kocur. Uko?czył gimnazjum prywatne w Gliwicach w 1907, od 1908 uczył si? w Gimnazjum ?w. Macieja we Wrocławiu. Zdał matur? w 1914 roku eksternistycznie w
Schwedt
. Odbył dwa semestry studiow teologicznych i dwa studiow prawa (1918) na uniwersytetach we Wrocławiu i Krakowie.
Podczas
I wojny ?wiatowej
w stopniu podporucznika słu?ył w
54 pułku artylerii polowej
w szeregach
Armii Cesarstwa Niemieckiego
. Wst?pił do
Zwi?zku Młodzie?y Polskiej ?Zet”
i od stycznia 1919 roku do
Polskiej Organizacji Wojskowej
, a po utworzeniu Dowodztwa Głownego
POW Gornego ?l?ska
w lipcu 1919 roku został szefem referatu artylerii, potem instruktorem IV Okr?gu Gliwickiego i komendantem III Okr?gu (
Prudnik
,
Raciborz
,
Ko?le
)
[2]
.
Po odzyskaniu przez Polsk? niepodległo?ci wst?pił do
Wojska Polskiego
. Brał udział w
I powstaniu ?l?skim
(od wrze?nia do pa?dziernika 1919 był wi?ziony w Katowicach i Raciborzu) oraz w
II powstaniu ?l?skim
(jako komendant II sotni w Gliwicach w stopniu kapitana). Od grudnia 1920 adiutant i przedstawiciel Polski w Komendzie Głownej Policji Plebiscytowej (Abstimmungspolizei Oberschlesien) w Opolu. Od kwietnia do czerwca 1921 był szefem Głownego Inspektoratu Dowodztwa Obrony Plebiscytowej i dowodztwa Grupy Operacyjnej ?Wschod” w
III powstaniu ?l?skim
. 2 czerwca 1921 ogłosił si? naczelnym wodzem powstania, za co został aresztowany na rozkaz
Wojciecha Korfantego
i postawiony przed s?dem polowym (potem sprawa została umorzona). Był wspołpracownikiem Zwi?zku Byłych Powsta?cow i
Zwi?zku Powsta?cow ?l?skich
(był prezesem tej drugiej organizacji od 1923 do 1925). Został awansowany do stopnia
kapitana
artylerii ze
starsze?stwem
z dniem 1 czerwca 1919
[3]
[4]
[5]
. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym
6 pułku artylerii polowej
w Krakowie
[6]
[7]
. W 1934 jako kapitan rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okr?gowej nr V jako
oficer po uko?czeniu 40. roku ?ycia
i pozostawał wowczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnie? Krolewska Huta
[8]
.
Od 1926 był naczelnikiem gminy
Wielkie Hajduki
. Od 1927 nale?ał do
Zwi?zku Naprawy Rzeczypospolitej
, w 1928 wspołorganizował
Narodowo-Chrze?cija?skie Zjednoczenie Pracy
(gorno?l?ski odpowiednik BBWR). Pełnił mandat posła na
Sejm RP
II
(1928-1930) i
III
(1930-1935) kadencji. W obu przypadkach był wybierany w okr?gu nr 28 w
Krolewskiej Hucie
(od 1934 Chorzow) z listy
BBWR
. Od 1935 do 1939 był marszałkiem
Sejmu ?l?skiego
IV kadencji
reprezentuj?cy Narodowo-Chrze?cija?skie Zjednoczenie Pracy. Od 1936 był prezydentem
Chorzowa
.
W 1930 organizator Generalnej Federacji Pracy i prezes jej wydziału na Gornym ?l?sku, od 1937 przywodca Zjednoczonych Zwi?zkow Zawodowych w Polsce, od 1938 jeden z dwoch wiceprezesow Zjednoczenia Polskich Zwi?zkow Zawodowych. W 1936 był członkiem zało?ycielem Towarzystwa Popierania Wy?szych Studiow Nauk Społeczno-Gospodarczych
[9]
. Od 1937 do 1939 prezes gorno?l?skiego okr?gu
OZN
. Członek rad nadzorczych wielu przedsi?biorstw, m.in.
Wspolnoty Interesow Gorniczo-Hutniczych
.
Przed wybuchem
II wojny ?wiatowej
został umieszczony przez Niemcow w
Sonderfahndungsbuch Polen
? specjalnej ksi?dze go?czej. Wyjechał do Lublina, nast?pnie do Lwowa. Po
agresji ZSRR na Polsk?
17 wrze?nia 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez sowietow. W 1940 został zamordowany przez
NKWD
. Jego nazwisko figuruje na tzw.
Ukrai?skiej Li?cie Katy?skiej
, opublikowanej w 1994 (został wymieniony na li?cie wywozkowej 56-3/76, oznaczony numerem 661)
[10]
[11]
.
Karol Grzesik był kawalerem. Jego siostrzenic? jest ?piewaczka
Krystyna Szostek-Radkowa
[12]
.
- ↑
Parlamentarzy?ci ? Pełny opis rekordu
[online], bs.sejm.gov.pl
[dost?p 2019-10-11]
.
- ↑
?yciorysy naszych posłow ? członkow Zw. Powsta?cow ?I.- na Sejm R.P. i Sejm ?l?ski
, ?Powstaniec ?l?ski”, 9?10, 1935, s. 4
.
- ↑
Rocznik Oficerski 1923 ↓
, s. 844.
- ↑
Rocznik Oficerski 1924 ↓
, s. 769.
- ↑
Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓
, s. 135.
- ↑
Rocznik Oficerski 1923 ↓
, s. 725.
- ↑
Rocznik Oficerski 1924 ↓
, s. 648.
- ↑
Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓
, s. 920.
- ↑
Alojzy Czech
.
Przed 11 stycznia 1937 i troch? po... Przed 11 stycznia 1937 i troch? po...
. ?AE Forum”, s. 5, nr XX z grudnia 2006.
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
.
ISSN
1731-075X
.
- ↑
Polscy oficerowie i policjanci zamordowani przez NKWD i pochowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukrai?skiej Listy Katy?skiej
. katedrapolowa.pl. [dost?p 2014-07-29]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(27 pa?dziernika 2014)].
- ↑
Ukrai?ska Lista Katy?ska
.
Rada Ochrony Pami?ci Walk i M?cze?stwa
, 1994. s. 30. [dost?p 2014-10-27].
- ↑
'
Tadeusz Kijonka
,
Harmonia ? rzecz o Krystynie Szostek-Radkowej
, esej w pi?ciopłytowym albumie
Krystyna Szostek-Radkowa. Mezzosopran
, Polskie Radio (2006).
- ↑
M.P. z 1936 r. nr 301, poz. 531
?za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
- ↑
M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199
?za prac? w dziele odzyskania niepodległo?ci”.
- ↑
Pi?tnastolecie L. O. P. P.
. Warszawa: Wydawnictwo Zarz?du Głownego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
'