Karmelici

Karmelici
	Dewiza: Zelo zelatus sum pro Domino Deo exercituum
Pełna nazwa	Zakon Braci Naj?wi?tszej Maryi Panny z Gory Karmel
Nazwa łaci?ska	Ordo Fratrum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
Skrot zakonny	OC, OCarm
Wyznanie	katolickie
Ko?cioł	rzymskokatolicki
Zało?yciel	mnisi z Gory Karmel, według tradycji Eliasz
Data zało?enia	1156
Data zatwierdzenia	1226
Przeło?ony	Fr. Mi?eal O’Neill O.Carm
Liczba członkow	2054 (2008)
	Strona internetowa

Karmelici (pełna nazwa po łac. Ordo fratrum Beatae Virginis Mariae de monte Carmel ) ? katolicki zakon kontemplacyjny Marii Panny z gory Karmel o surowej regule .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Pocz?tkowo była to grupa pustelnikow , ktorych siedzib? była gora Karmel koło Hajfy w Palestynie (st?d nazwa). Karmel oznacza ?ogrod” i od niepami?tnych czasow był miejscem kultu. Ze wzgl?du na swoje pi?kno był podziwiany przez proroka Izajasza ( Iz 35,2 ? Chwał? Libanu j? obdarzono, ozdob? Karmelu i Saronu ) i autora Pie?ni nad pie?niami (7,5 ? Głowa twoja jak Karmel ). Karmel zawdzi?cza sw? sław? prorokowi Eliaszowi . We wschodniej cz??ci wzgorz miała mie? miejsce ofiara kapłanow Baala i ofiara Eliasza. Tradycja zwi?zała to wydarzenie ze szczytem al-Muhraqa (?ofiara” ? 1Krl 18,19-40). Na zachodnim kra?cu Karmelu została umiejscowiona scena z deszczem, ktory Eliasz uprosił po trzech latach suszy (1Krl 18,40-46). Zarowno przez ?ydow , jak i przez muzułmanow Karmel uwa?any jest za gor? ?wi?t? , jak Tabor , Gerizim czy Gora Oliwna .

Tradycja samotnego obcowania z Bogiem na gorze Karmel, wzorowana na postaci proroka Eliasza , istniała tam od bardzo dawna, jednak brak jest informacji co do losow ludzi, ktorzy zdecydowali si? na pustelniczy styl ?ycia. Dopiero Jacques de Vitry , biskup Akki w latach 1216?1228 opisuje rozkwit Ko?cioła łaci?skiego w wyniku zdobycia Palestyny nast?puj?co: ?Pielgrzymi, pełni zbo?nego zapału, oraz zakonnicy tłumnie przybywali do Ziemi ?wi?tej, przyci?gani przez słodki urok ?wi?tych i czcigodnych miejsc” i dodaje: ??wi?ci m??owie wyrzekali si? ?wiata i odpowiednio do swych upodoba? i ?ycze? oraz gorliwo?ci religijnej wybierali miejsca zamieszkania stosownie do ich celu i po?wi?cenia. Niektorzy, szczegolnie poci?gni?ci przykładem Chrystusa Pana , wybierali ow? upragnion? pustyni? Quarentann?, gdzie Pan Jezus po?cił przez 40 dni po swym chrzcie i mieszkali tam jako pustelnicy, odwa?nie słu??c Bogu w swych skromnych celach. Inni, na?laduj?c ?wi?tego pustelnika-proroka Eliasza, prowadzili samotne ?ycie na Gorze Karmel, a szczegolnie w tej jej cz??ci, ktora znajduje si? nad miastem Porfiria, dzisiaj zwanym Haifa, w pobli?u ?rodła Eliasza, w s?siedztwie zakonu ?w. Małgorzaty Dziewicy, gdzie w niewielkich grotach, podobnych do przegrodek w plastrze miodu, owe pszczołki Bo?e gromadziły słodki miod duchowy” (Historia Orientalis).

Przełom XII i XIII wieku był okresem wielkich przemian społecznych i duchowych, ktorym przy?wiecał nowy ideał bardziej autentycznego i radykalnego na?ladowania Jezusa ( ?w. Franciszek , ?w. Dominik ). Był to tak?e okres krucjat ? wielkiego zrywu wiary chrze?cijan Zachodu ? podejmowanych dla odzyskania miejsc ?wi?tych, ktore pozostawały we władaniu muzułmanow od pocz?tku VII wieku. Po zdobyciu Jerozolimy wielu przybyszow z Europy zacz?ło napływa? do Palestyny, a słysz?c o ?wi?to?ci Gory Karmel, niektorzy z nich ? rycerze, pielgrzymi, pokutnicy ? doł?czali si? do mieszkaj?cych tam pustelnikow daj?c pocz?tki organizacji Zakonu.

karmelici w habitach i płaszczach chorowych

Wa?n? rol? w tych pocz?tkach odegrali Bertold z Kalabrii i Aymerik de Melefaida. ?w. Bertold przybył do Ziemi ?wi?tej wraz z II krucjat? (1147-1149), a po jej zako?czeniu schronił si? na Gorze Karmel. Działalno?? Aymerika i ?w. Bertolda miała swoj konkretny cel ? z samotnie ?yj?cych pustelnikow stworzy? wspolnot?. Poniewa? Aymeriko jako legat Stolicy Apostolskiej był Patriarch? w Antiochii, ustanowił ?w. Bertolda pierwszym przeorem wspolnoty pustelnikow. W tym te? czasie powstał pierwszy klasztor oraz kaplica po?wi?cona Błogosławionej Dziewicy Maryi. Nast?pc? ?w. Bertolda był Brokard . Wtedy to, mi?dzy rokiem 1206 a 1214, pustelnicy z Karmelu poprosili ?w. Alberta , łaci?skiego patriarch? Jerozolimy, aby dał im reguł? post?powania zgodn? ze sposobem ?ycia, ktory dotychczas prowadzili. Ta krotka reguła post?powania (zwana te? ?formuł? ?ycia”) stała si? zacz?tkiem Reguły Karmelita?skiej; została zatwierdzona przez papie?a Honoriusza III w 1226 roku, a po?niej, gdy zakon przeniosł si? do Europy, adaptowana do nowych warunkow przez papie?a Innocentego IV w 1247 roku.

Pocz?tkowo wydawało si?, ?e Zakon pozostanie w Palestynie, gdzie si? narodził. Sytuacja polityczna Ziemi ?wi?tej zmieniła si? jednak bardzo szybko i na skutek krwawych prze?ladowa? ze strony muzułmanow zakonnicy musieli opu?ci? gor? Karmel. Ci, ktorzy pozostali, zgin?li ?mierci? m?cze?sk? . Klasztor na gorze Karmel spłon?ł ? karmelici wrocili do Palestyny dopiero w XVII wieku. Jako dat? oficjalnej emigracji do Europy przyjmuje si? rok 1238. Pierwszym miejscem docelowym była Sycylia, a potem południowa Francja i Anglia.

Nowicjusze karmelita?scy po obłoczynach, Ko?cioł Matki Bo?ej Bolesnej w Oborach

W roku 1452, za spraw? ?w. Jana Soretha powstał ?e?ski zakon karmelitanek (II Zakon karmelita?ski).

Po podbiciu Ziemi ?wi?tej przez Imperium Osma?skie karmelici przenie?li si? na Cypr , a nast?pnie do Europy Zachodniej. Głownym przedmiotem reform w XV i XVI wieku był powrot do ?rodeł, czyli ?ycia, jakie prowadzili na pocz?tku pustelnicy na zboczach Karmelu. Przeprowadzono kilka reform, z ktorych na najwi?ksz? uwag? zasługuj?: reforma w Mantui, Albi oraz reforma ?w. Teresy z Avili przeprowadzona w 1562 roku w atmosferze soboru trydenckiego . Reforma ta dotyczyła najpierw klasztoru ?e?skiego ?w. Jozefa w Avili, a w 1578 roku obj?ła tak?e klasztor m?ski w Duruelo (Hiszpania). W wiekach po?niejszych złagodzono reguł? tak, by był mo?liwy kontakt ze ?wiatem ?wieckim (mi?dzy innymi obecno?? w ?yciu uniwersyteckim). Reformy zakonu dokonali ? ?w. Teresa z Avili i ?w. Jan od Krzy?a , w wyniku czego powstał zakon karmelitow bosych ? pozostali byli nazywani przez jaki? czas, zwłaszcza w Polsce ?karmelitami trzewiczkowymi”.

Karmelici w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Do Polski karmelici zostali sprowadzeni w 1397 r. przez Jadwig? Andegawe?sk? i Władysława II Jagiełł? . Pocz?tkowo mieli klasztory w Krakowie , Pło?sku , Bydgoszczy i Poznaniu , ktore nale?ały do prowincji niemieckiej, a od 1441 r. do czeskiej. Pod koniec panowania dynastii Jagiellonow posiadali ju? 11 klasztorow. Szczegolny rozkwit przypadł na wiek XVII i XVIII. Od roku 1536 datuje si? pocz?tek samodzielnej prowincji polskiej. Sto pi??dziesi?t lat po?niej Rzeczpospolita posiadała ju? dwie prowincje (1687 r.): małopolsk? i litewsko-rusk?. W wieku XVIII karmelici posiadali a? 86 klasztorow w pi?ciu prowincjach. XIX wiek nie był jednak dla tych prowincji łaskawy. Wydarzenia polityczne, konsekwencje rozbiorow, powstania i represje popowstaniowe stały si? przyczyn? kasaty prawie wszystkich klasztorow. Pozostałe utworzyły istniej?c? obecnie jedn? prowincj?. W?rod wybitnych polskich karmelitow byli m.in.: Marek Jandołowicz , Marcin Jurewicz , Bartłomiej Bu?ewski , bł. Hilary Januszewski , o. Albert Urba?ski , o. Wincenty Kruszewski .

Obecnie polska prowincja karmelitow liczy 12 klasztorow, z ktorych 10 jest w Polsce ( Baborow , Chy?ne , Gda?sk, Krakow, Lipiny , Lublin, Obory , Pilzno , Trutowo i Wola Gułowska oraz 2 na Ukrainie ( S?siadowice i Włodzimierz Woły?ski ). Kuria prowincji i seminarium duchowne znajduj? si? w Krakowie ^[1].

Stroj karmelitow [ edytuj | edytuj kod ]

Stroj karmelitow składa si? z tuniki z pasem koloru br?zowego oraz szkaplerza i kaptura tego? koloru. W okre?lonych okoliczno?ciach np. msza ?wi?ta, Liturgia Godzin I klasy zakłada si? biały płaszcz z kapturem.

Ryt karmelita?ski [ edytuj | edytuj kod ]

Osobny artykuł: Ryt karmelita?ski .

Karmelici posiadali własny ryt mszy ?wi?tej, tzw. ryt jerozolimski lub rzymsko-paryski . Karmelici dawnej obserwancji u?ywali go a? do 1969 roku, czyli do przyj?cia nowego Mszału Rzymskiego .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Zakon Braci Naj?wi?tszej Maryi z Gory Z.B.N.M.G. Karmel , Karmelici w Polsce [online] .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Karmelici w Polsce . oficjalna strona Polskiej Prowincji pw. ?w. Jozefa. [dost?p 2015-10-28].

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Karmelici

[1] Zakon Braci Naj?wi?tszej Maryi z Gory Z.B.N.M.G. Karmel , Karmelici w Polsce [online] .

[1]