Kajetan Ignacy Sołtyk

	ksi??? siewierski
Okres	od 1758 ; do 1788
	Dane biograficzne
Dynastia	biskupi krakowscy
Miejsce urodzenia	Chwałowice
Miejsce ?mierci	Kielce
Ojciec	Jozef Franciszek Sołtyk
Matka	Konstancja z Drzewickich herbu Ciołek
Rodze?stwo	Tomasz ; Maciej ; Feliks

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	9 listopada 1749
Miejscowo??	Toru?
Konsekrator	Wojciech Stanisław Leski
Wspołkonsekratorzy	Franciszek Kanigowski ; Jan Chryzostom Krasi?ski ; Maciej Aleksander Sołtyk
Konsekrowani biskupi
Andrzej Ignacy Baier	1759
Jozef Andrzej Załuski	1759
Gabriel Podoski	1767
Wspołkonsekrowani biskupi
Fabian Franciszek Pl?skowski	1750
Władysław Aleksander Łubie?ski	1758

Kajetan Ignacy Sołtyk
	Biskup
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data urodzenia	12 listopada 1715
Data ?mierci	30 lipca 1788
	Biskup krakowski
Okres sprawowania	1758?1788
Wyznanie	katolicyzm
Ko?cioł	łaci?ski
Prezbiterat	3 sierpnia 1738
Nominacja biskupia	22 wrze?nia 1749
Sakra biskupia	9 listopada 1749
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kajetan Ignacy Sołtyk herbu Sołtyk (ur. 12 listopada 1715 w Chwałowicach , zm. 30 lipca 1788 w Kielcach ) ? ksi??? siewierski , biskup koadiutor kijowski w latach 1749?1756, biskup kijowski w latach 1756?1759, biskup krakowski w latach 1758?1788, przeciwnik rownouprawnienia innowiercow ^[2].

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Był synem kasztelana lubelskiego Jozefa Franciszka Sołtyka i Konstancji z Drzewickich herbu Ciołek, corki wojewody lubelskiego Aleksandra Drzewickiego ^[3]. Jego bra?mi byli Tomasz (zm. 1773), wojewoda ł?czycki , Maciej (zm. 1780), kasztelan warszawski i Feliks (zm. 1780), pułkownik Kawalerii Narodowej. Był blisko spokrewniony z Potockimi . Protegowany prymasa Teodora Potockiego , z ktorego por?ki otrzymał kanoni? łowick? i ł?czyck?. Odbył studia teologiczne w Rzymie . Po ?mierci Władysława Rychłowskiego, od 22 pa?dziernika 1736 kanonik gnie?nie?ski . Po ?mierci prymasa Potockiego przeniosł si? na dwor kardynała Lipskiego, biskupa krakowskiego, od ktorego otrzymał kanoni? przy katedrze wawelskiej. W 1740 kapituła gnie?nie?ska wybrała go wiceprezydentem Trybunału Koronnego . W 1749 biskup Samuel Jan O?ga nadał mu koadiutori? biskupstwa kijowskiego. W 1756 obj?ł t? diecezj? kresow?, ale ju? w 1759 został przeniesiony na biskupstwo krakowskie. Sakr? biskupi? przyj?ł 9 listopada 1749 w ko?ciele ?w. Jana w Toruniu z r?k Wojciecha Stanisława Leskiego . W latach 1758?1759 pełnił funkcj? opata komendatoryjnego miechowskiego ^[4].

Zało?ył pierwsze seminarium duchowne w diecezji kijowskiej. Budowniczy pałacu biskupiego w ?ytomierzu .

Był stronnikiem dynastii Wettynow , zbli?onym do obozu politycznego Henryka Bruhla i Jerzego Augusta Mniszcha . Za panowania Augusta III Sasa był członkiem frakcji dworskiej tzw. ?kamaryli” ^[5]. Po sejmie 1754 roku zasugerował dyplomacie rosyjskiemu Heinrichowi Grossowi, ?e nowa partia dworska nie b?dzie przeciwdziała? interesom rosyjskim w Rzeczypospolitej. Nie spotkał si? jednak z zaufaniem ^[6].

W 1753 roku, b?d?c koadiutorem kijowskim, wszcz?ł proces w ?ytomierzu przeciw 33 ?ydom o rzekomy mord rytualny dziecka chrze?cija?skiego. Oskar?eni byli torturowani , a 13 z nich skazano na m?ki i ?mier? ^[7].

Był zaciekłym wrogiem Czartoryskich , w czasie ostatniego bezkrolewia przewodniczył oponentom kandydatury Stanisława Augusta Poniatowskiego , ostrzegał posła rosyjskiego Hermana Karla von Keyserlinga przed zamysłami reformatorskimi Familii . Po elekcji pozornie pojednał si? z krolem. W 1764 roku został wyznaczony senatorem rezydentem ^[8].

W li?cie na sejmiki poselskie przed sejmem w 1766 roku zach?cał wyborcow, by w instrukcjach dla swoich posłow zalecali zachowanie przywilejow panuj?cej religii katolickiej, rozwi?zanie konfederacji generalnej, dbali o powi?kszenie liczby wojska Rzeczypospolitej, nie zawierali ?adnych traktatow zaczepno-obronnych z pa?stwami o?ciennymi i ??dali opuszczenia terytorium pa?stwa przez wojska rosyjskie ^[9].

Na sejmie repninowskim 1767 nie uznał dyktatu posła rosyjskiego Nikołaja Repnina w sprawie narzucenia Polsce tzw. traktatu gwarancyjnego, ktory dawałby prawno-formaln? podstaw? do ingerencji Rosji w wewn?trzne sprawy Polski, za co 14 pa?dziernika 1767 roku wraz z trzema innymi senatorami ( hetmanem polnym koronnym Wacławem Rzewuskim , jego synem, posłem podolskim Sewerynem Rzewuskim oraz biskupem kijowskim Jozefem Załuskim ) został na rozkaz Repnina podczas trwania sejmu uwi?ziony i wywieziony do Kaługi , sk?d powrocił dopiero w 1773. Czyn ten stał si? jedn? z przyczyn katalizuj?cych zawi?zanie przez szlacht? konfederacji w Barze ( konfederacja barska ). Repnin ogłosił, ?e uwi?ził ich za obraz? majestatu Katarzyny II . Porwany Sołtyk zdołał jeszcze wyda? manifest, w ktorym wzywał do modlitw o cało?? wiary i utrzymanie wolno?ci narodowych.

Rokokowe epitafium bpa Kajetana Sołtyka w Parafii Podwy?szenia Krzy?a ?w. w Sławkowie , stan po renowacji w 2010 r.

Wrociwszy w 1773 r., entuzjastycznie witany przez narod, probował organizowa? opor przeciw uznaniu pierwszego rozbioru. Rychło popadł w melancholi?, potem obł?d i wdał si? w gor?ce spory z kapituł? krakowsk?, ktore spowodowały odsuni?cie go od obowi?zkow biskupich. Przeciwny reformie Uniwersytetu Krakowskiego nie uznawał nominacji Hugona Kołł?taja na kanonika katedry krakowskiej, w 1781 roku ekskomunikował go i pozbawił beneficjow ^[10]. W 1782 Stanisław August Poniatowski i Rada Nieustaj?ca ubezwłasnowolnili biskupa, ogłaszaj?c, i? postradał on zmysły. Wywołało to kontrowersje na sejmie w tym roku .

W 1757 został kawalerem Orderu Orła Białego ^[11]^[12]. W 1779 został kawalerem Orderu ?wi?tego Stanisława ^[13]^[14].

Monografi? apologetyczn? Kajetana Sołtyka napisał Kazimierz Rudnicki (1906) ^[15], bardziej krytycznie potraktowali jego charakter Władysław Konopczy?ski ^[16] i Adam Skałkowski ^[17].

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Krzysztof R. Prokop, Wiadomo?ci do biografii biskupow oraz opatow i ksie? z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodow z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Ko?cielne, t. 86, 2006, s. 319.
↑ Marek Borucki , Jak w dawnej Polsce krolow obierano . Warszawa 1976, s. 193.
↑ ?ychli?ski 1895 ↓ , s. 159.
↑ Portret biskupa Kajetana Sołtyka . muzea.malopolska.pl. [dost?p 2023-09-04].
↑ Henryk Schmitt: Dzieje panowania Stanisława Augusta , t. I, Lwow 1886, s. 104. . Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. [dost?p 2012-01-30].
↑ T. Szwaci?ski, Władysław Konopczy?ski o szpiegu pruskim Lambercie. Pytania o orientacj? zagraniczn? Jerzego Augusta Mniszcha. [w:] Władysław Konopczy?ski jako badacz dziejow XVIII wieku , red. Z. Zieli?ska, W. Kriegseisen, Warszawa 2014, s. 103.
↑ Richard Butterwick, Polska rewolucja a Ko?cioł katolicki 1788?1792 , Krakow 2012, s. 69.
↑ Volumina Legum , t. VII, Petersburg 1860, s. 169.
↑ Aleksander Kraushar: Ksi??? Repnin i Polska w pierwszem czteroleciu panowania Stanisława Augusta (1764-1768) . Wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa, 1900, T. 1, s. 122 . Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa. [dost?p 2012-01-30].
↑ Richard Butterwick, Polska rewolucja a Ko?cioł katolicki 1788?1792 , Krakow 2012, s. 219?220.
↑ Marta M?clewska: Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008 . Warszawa: Zamek Krolewski, 2008, s. 189. ISBN 83-7022-178-5 .
↑ Stanisław Łoza , Order Orła Białego , Warszawa 1939, s. 89.
↑ Zbigniew Dunin-Wilczy?ski: Order ?w. Stanisława . Warszawa: Cinderella Books, 2006, s. 186. ISBN 83-7339-036-7 .
↑ Stanisław Łoza , Kawalerowie Orderu ?wi?tego Stanisława 1765?1813 , Warszawa 1925, s. 94.
↑ Biskup Kajetan Sotyk, 1715?1788 Krakow 1906.
↑ Władysław Konopczy?ski Liberum veto: studyum porownawczo-historyczne Krakow 1918 cz.3, rozdział 4, s. 410?427.
↑ Adam Skałkowski O cze?? imienia polskiego Lwow 1908, s. 43?118.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

''Kajetan Sołtyk'' [online], catholic-hierarchy.org [dost?p 2012-01-30] ( ang. ) .
Piotr Bili?ski. ?ywoty sławnych Biskupow Krakowskich. Kajetan Sołtyk herbu własnego . ?Tygodnik Salwatorski”, 16 lipca 2000.
Maciej D?borog-Bylczy?ski, Sławkow: grod biskupow krakowskich, w: ?Wiadomo?ci Monarchistyczne” 2007, nr 1, s. 31?32

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Kajetan Ignacy Sołtyk h. własnego Internetowy Polski Słownik Biograficzny
Pisma Kajetana Ignacego Sołtyka w serwisie Polona.pl

[1] Krzysztof R. Prokop, Wiadomo?ci do biografii biskupow oraz opatow i ksie? z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodow z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Ko?cielne, t. 86, 2006, s. 319.

[2] Marek Borucki , Jak w dawnej Polsce krolow obierano . Warszawa 1976, s. 193.

[CITEREFŻychliński1895159-3] ?ychli?ski 1895 ↓ , s. 159.

[Miechów-4] Portret biskupa Kajetana Sołtyka . muzea.malopolska.pl. [dost?p 2023-09-04].

[Schmitt-5] Henryk Schmitt: Dzieje panowania Stanisława Augusta , t. I, Lwow 1886, s. 104. . Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. [dost?p 2012-01-30].

[6] T. Szwaci?ski, Władysław Konopczy?ski o szpiegu pruskim Lambercie. Pytania o orientacj? zagraniczn? Jerzego Augusta Mniszcha. [w:] Władysław Konopczy?ski jako badacz dziejow XVIII wieku , red. Z. Zieli?ska, W. Kriegseisen, Warszawa 2014, s. 103.

[7] Richard Butterwick, Polska rewolucja a Ko?cioł katolicki 1788?1792 , Krakow 2012, s. 69.

[8] Volumina Legum , t. VII, Petersburg 1860, s. 169.

[Kraushar-9] Aleksander Kraushar: Ksi??? Repnin i Polska w pierwszem czteroleciu panowania Stanisława Augusta (1764-1768) . Wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa, 1900, T. 1, s. 122 . Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa. [dost?p 2012-01-30].

[10] Richard Butterwick, Polska rewolucja a Ko?cioł katolicki 1788?1792 , Krakow 2012, s. 219?220.

[Orzeł-11] Marta M?clewska: Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008 . Warszawa: Zamek Krolewski, 2008, s. 189. ISBN 83-7022-178-5 .

[12] Stanisław Łoza , Order Orła Białego , Warszawa 1939, s. 89.

[Dunin-13] Zbigniew Dunin-Wilczy?ski: Order ?w. Stanisława . Warszawa: Cinderella Books, 2006, s. 186. ISBN 83-7339-036-7 .

[14] Stanisław Łoza , Kawalerowie Orderu ?wi?tego Stanisława 1765?1813 , Warszawa 1925, s. 94.

[15] Biskup Kajetan Sotyk, 1715?1788 Krakow 1906.

[16] Władysław Konopczy?ski Liberum veto: studyum porownawczo-historyczne Krakow 1918 cz.3, rozdział 4, s. 410?427.

[17] Adam Skałkowski O cze?? imienia polskiego Lwow 1908, s. 43?118.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]