Johann Franz Hoffmann (ur. 1699 lub 1701 w Kłodzku , zm. 4 lutego 1766 w Krzeszowie ) ? ?l?ski malarz po?no barokowy .

Syn kłodzkiego mieszczanina, Johanna Hoffmanna, malarstwa uczył si? u morawskiego malarza, Johanna Christopha Handkego , gdzie poznał podstawy malarstwa iluzjonistycznego i kwadraturowego . W trakcie nauki pomagał swojemu mistrzowi przy dekorowaniu kaplicy maryjnej przy ko?ciele klasztornym minorytow w Uni?ovie , a tak?e prowadził ju? samodzielne prace przy dekoracji malarskiej w kaplicy miejscowego ratusza.

W 1731 Hoffmann osiadł w Krzeszowie, gdzie 15 lutego tego roku o?enił si? z Ann? Mari? Puschmann, wdow? po miejscowym karczmarzu Melchiorze Puschmannie. Przez sze?? lat Hoffmann prowadził gospod? w Krzeszowie, jednocze?nie zajmuj?c si? działalno?ci? artystyczn?. Praca w karczmie przyczyniła si? do skłonno?ci artysty do nadu?ywania alkoholu. W 1737 Hoffmann przekazał krzeszowsk? karczm? swojemu pasierbowi, Johannowi Josephowi Franzowi Puschmannowi, a sam po?wi?cił si? wył?cznie malarstwu.

Po osiedleniu si? w Krzeszowie Hoffmann wspołpracował najprawdopodobniej z artystami, ktorzy pracowali dla krzeszowskich cystersow, cz?sto goszcz?c w prowadzonej przez malarza karczmie: Georgiem Wilhelmem Neunhertzem i Petrem Brandlem . Hoffmann prowadził jednak tak?e samodzieln? działalno?? artystyczn? na terenie ?l?ska i hrabstwa kłodzkiego. Głownymi zleceniodawcami artysty byli:

• krzeszowscy opaci cysterscy , z ktorymi zwi?zany był przez cał? swoj? malarsk? karier?,
• przedstawiciele duchowie?stwa diecezjalnego,
• kłodzka i ?l?skiej szlachta wyznania katolickiego ,
• protestanci (ko?cioł Łaski w Jeleniej Gorze ).

W ko?cowym okresie tworczo?ci Hoffmanna widoczny jest jednak wyra?ny artystyczny regres. Malarz umarł w Krzeszowie na zapalenie płuc , w biedzie i zapomnieniu.

Cechy tworczo?ci [ edytuj | edytuj kod ]

Hoffmann specjalizował si? w malowaniu iluzjonistycznych dekoracji freskowych z elementami kwadratury, doskonale przyswajaj?c sobie osi?gni?cia morawskiej szkoły malarstwa monumentalnego. Pozostawił po sobie tak?e liczne obrazy olejne na płotnie: wielkie przedstawienia ołtarzowe, obrazy dekoruj?ce wn?trza ko?ciołow, portrety. Projektował tak?e grafiki o tematyce religijnej dla profesjonalnych miedziorytnikow, m.in. Michaela Rentza. Artysta słabiej radził sobie z przedstawianiem postaci ludzkiej oraz kolorystyczn? stron? malowideł. Obrazy olejne Hoffmanna cechuje mocny kontur, gładka faktura, operowanie du?? plam? barwn? i mocnym ?wiatłocieniem . Było to wynikiem wpływu tworczo?ci pracuj?cych w Krzeszowie mistrzow, zwłaszcza Brandla, od ktorego Hoffmann przejmował charakterystyczne typy postaci, a nawet kopiował jego obrazy np. dla ko?cioła parafialnego pw. ?wi?tej Rodziny w Chełmsku .

Dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

• dekoracja malarska Kaplicy ?w. Jana Nepomucena przy pałacu w Sarnach ? osiem obrazow w glifach okiennych, iluzjonistyczny ołtarz oraz malowidło na kopule,
• ?w. Jan Nepomucen rozdaj?cy jałmu?n? , po 1732, ołtarz boczny ko?cioła parafialnego pw. ?wi?tej Rodziny w Chełmsku ?l?skim ,
• Zwiastowanie , 1744, dawny klasztor Cystersow w Henrykowie ,
• dekoracja freskowa sklepienia transeptu , 1734?1735, ko?cioł parafialny pw. ?wi?tego Krzy?a w Jeleniej Gorze,
• malowidła w kaplicy pw ?w. Anny i Pawilonie Opata w Betlejem koło Krzeszowa oraz freski ko?cioła opackiego pw. Łaski NMP (1733?1735) i w Mauzoleum Piastow (1736) ? wspołudział, wspołpraca z Neunhertzem,
• cykl trzech obrazow: Modlitwa w Ogrojcu , Opłakiwanie i Chrystus w Otchłani , 1736, ko?cioł parafialny pw. ?w. Jana Chrzciciela w Jeleniej Gorze- Cieplicach ?l?skich-Zdroju ,
• Czternastu Wspomo?ycieli , około 1760, ołtarz boczny ko?cioła opackiego pw. Łaski NMP w Krzeszowie,
• Matka Boska adorowana przez Wszystkich ?wi?tych , około 1732, ołtarz głowny ko?cioła parafialnego pw. Wszystkich ?wi?tych w Miszkowicach ? wspołudział, wspołpraca z Brandlem,
• dwa obrazy ołtarzowe: Wizja ?w. Szymona Stocka i Matka Boska Szkaplerzna , 1745, ko?cioł parafialny pw. ?w. Piotra i ?w. Pawła w Strzegomiu ,
• dekoracja freskowa sklepienia bocznych kaplic pw. ?w. Franciszka Ksawerego i NMP, 1738?1739, ko?cioł parafialny pw. ?w. Marii Magdaleny w ?cinawce ?redniej ,
• ?w. Franciszek Ksawery , około 1739, ko?cioł pielgrzymkowy pw. NMP w Wambierzycach ,
• Autoportret , około 1759, Muzeum Narodowe we Wrocławiu .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Gorak Aleksandra, Johann Franz Hoffmann , Drogi Baroku