Jerry A. Fodor

Jerry Alan Fodor

Jerry A. Fodor (2007)
Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1935 Nowy Jork
Data i miejsce ?mierci	29 listopada 2017 New Jersey

Jerry Alan Fodor (ur. 22 kwietnia 1935 w Nowym Jorku , zm. 29 listopada 2017 w New Jersey ^[1] ) ? ameryka?ski filozof umysłu i naukowiec zajmuj?cy si? naukami poznawczymi. Wykładał na Uniwersytecie Rutgersa w New Jersey . Jest autorem prac głownie z zakresu filozofii , filozofii umysłu i kognitywistyki . Jego prace wpłyn?ły w znacznym stopniu na powstanie teorii funkcjonalnych struktur umysłu zwanych modułami. Jest autorem koncepcji j?zyka my?li. Na przestrzeni lat wypracował charakterystyczny styl argumentacji, ktory bywa czasem okre?lany jako wyj?tkowo prowokacyjny.

Zdaniem Fodora stany mentalne, takie jak przekonania czy pragnienia, s? relacjami pomi?dzy poszczegolnymi lud?mi a reprezentacjami w ich umysłach. Uwa?a, ?e reprezentacje te mo?na wyja?ni? i opisa? jedynie w tzw. j?zyku my?li. J?zyk my?li nie jest w tym wypadku jedynie abstrakcyjnym narz?dziem słu??cym nam do wyja?niania zjawisk mentalnych, lecz czym? realnym co posiada struktur? i istnieje wewn?trz mozgu. Jego zdaniem, na my?lenie i inne procesy umysłowe składaj? si? operacje syntaktyczne na reprezentacjach, ktore tworz? jako cało?? tzw. j?zyk my?li .

Elementy, z ktorych składa si? na umysł , takie jak procesy percepcyjne czy lingwistyczne, posiadaj? struktur? modułow?. Moduły te, zwane przez Fodora tak?e narz?dami , okre?lane s? poprzez ich rol? przyczynow? i funkcje jakie pełni?. Moduły te s? wzgl?dnie niezale?ne wzgl?dem siebie oraz wobec centralnych procesow my?lowych , ktore charakteryzuj? si? innym, bardziej ogolnym i szerszym zakresem. Natura owych modułow pozwala na powstanie relacji przyczynowej pomi?dzy umysłem a obiektami ?wiata zewn?trznego, ktore stanowi? tre?? stanow umysłowych. Za logiczne relacje pomi?dzy tre?ciami, informacjami na wej?ciu i informacjami na wyj?ciu odpowiadaj? poznawcze ?centralne procesy my?lowe”.

Pocz?tkowo Fodor odrzucał koncepcj? zakładaj?c?, i? stany umysłowe musz? by? powodowane przez jakie? przyczyny zewn?trzne. W ostatnich latach, za spraw? wnioskow wyci?gni?tych z filozofii j?zyka , u?wiadomił sobie jednak, ?e zało?enie przyczyny sprawczej zjawisk mentalnych w postaci ?wiata obiektow zewn?trznych pozwala rozwi?za? problemy dotycz?ce znaczenia i referencyjno?ci tre?ci my?li.

Fodor odrzucał teori? umysłu zwan? funkcjonalizmem, a stany umysłowe, w jego mniemaniu, posiadaj? cech? zgodn? z tez? wielorakiej realizacji fizycznej. Znaczy to, ?e ten sam stan umysłowy mo?e wyst?pi? w dwoch ro?nych mozgach. Twierdzi te?, ?e w nauce istniej? ro?ne typy wyja?niania zjawisk, a przez to generalizacje, uogolnienia i prawa wypracowane przez teorie wy?szego poziomu (np. psychologiczne czy lingwistyczne) nie dadz? si? wyrazi? w twierdzeniach i prawach teorii ni?szego poziomu (np. wyja?niaj?cych zachowanie neuronow i synaps ). Teza ta okre?lana jest w filozofii nauki jako zasada emergencji . Fodor odnosi si? krytycznie rownie? do tego, co opisuje jako Darwinizm oparty na wypaczonym obrazie naturalnej selekcji.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Bradley Rives (Indiana University of Pennsylvania): Jerry A. Fodor (1935?) . [w:] The Internet Encyclopedia of Philosophy, IEP (ISSN 2161-0002) [on-line]. [dost?p 2016-09-03].