Jeep
?
ameryka?ski
producent samochodow osobowych i specjalistycznych, z siedzib? w
Toledo
w stanie
Ohio
, działaj?cy od 1963 roku. Nale?y do mi?dzynarodowego koncernu
Stellantis
.
Nazwa ?Jeep” zacz?ła by? szeroko znana podczas
II wojny ?wiatowej
, kiedy to uto?samiano j? z ameryka?skim, wojskowym samochodem terenowym
Willys MB
[1]
(i jego licencyjnym wariantem Fordem GPW). Od tej pory jest cz?sto potocznie u?ywana do okre?lenia samochodu terenowego niezale?nie od jego producenta, zwłaszcza w j?zyku angielskim
[2]
.
Istniej? ro?ne teorie co do pochodzenia nazwy ?jeep”:
- od Eugeniusza
D?ipa
(org.:
Eugene the Jeep
), postaci z kreskowki ?
Popeye
”, znanej ze swoich wyj?tkowych sprawno?ci i umiej?tno?ci
[3]
,
- od podobnego modelu
Ford GP
(G ? government (zamowienie) rz?dowe, P ? oznaczenie podwozia o rozstawie osi wynosz?cym 80 cali, ktory powstał rownolegle z Willysem; fonetycznie wymawiane podobnie do ?jeep” ? d?i-pi)
[4]
,
- od
G
eneral
P
urpose, czyli samochod ogolnego przeznaczenia, jednak takie okre?lenie oficjalnie nigdy si? w stosunku do tego modelu nie pojawiło
[4]
.
- lecz najbardziej prawdopodobna ł?czy si? z faktem, ?e takim okre?leniem ameryka?scy mechanicy wojskowi nazywali w latach 30. XX wieku ka?dy nowy pojazd otrzymany do testow, a spotykane było ono w odniesieniu do pojazdow ju? podczas
I wojny ?wiatowej
[4]
.
Do upowszechnienia tej nazwy w stosunku do nowych samochodow terenowych przyczynił si? pokaz prasowy na pocz?tku 1941 roku, podczas ktorego prototyp
Willysa
, opisany w gazetach jako ?Jeep”, wjechał po schodach
Kapitolu
[5]
.
Osobny artykuł:
Willys-Overland
.
Geneza pierwszego samochodu okre?lanego mianem Jeep si?ga 1940 roku, kiedy to
armia
Stanow Zjednoczonych
zleciła zbudowanie samochodu patrolowego z
nap?dem na cztery koła
[6]
. Rok po?niej firma
Willys-Overland
zaproponowała pojazd
Willys MB
, ktory otrzymał wowczas jedynie nieformalny przydomek ?Jeep”. Auto stało si? jednym z motoryzacyjnych symboli II wojny ?wiatowej, dlatego tu? po jej zako?czeniu zrezygnowano z powrotu do produkcji wojskowych pojazdow na rzecz opartego na modelu MB cywilnego
Willysa CJ
[7]
.
Oprocz produkcji samochodow osobowych, Willys na fali popularno?ci modelu CJ stopniowo uzupełniał swoj? ofert? o kolejne samochody nie tylko wizualnie, ale i nazwami nawi?zuj?ce do przydomku
jeep
. Pierwszym z nich był model
Willys Jeep Station Wagon
z 1946 roku
[8]
, ktoremu wtorował
Willys Jeep Truck
z 1947
[9]
,
Willys Jeepster
z 1948
[10]
i
Willys Jeep Station Wagon
z 1956
[11]
. W mi?dzyczasie, Willys systematycznie rozwijał kolejne generacje modelu
CJ
.
W 1953 roku
Willys-Overland
został przej?ty przez inne ameryka?skie przedsi?biorstwo
Kaiser Motors
, co zapocz?tkowało post?puj?c? systematycznie wspoln? integracj?
[12]
. Zaowocowała ona najpierw powstaniem wspolnego podmiotu Kaiser-Willys
[12]
, by ostatecznie w 1963 roku utworzy? nowe przedsi?biorstwo
Kaiser-Jeep
po raz pierwszy w historii oficjalnie u?ywaj?ce nazw?
jeep
w nazwie handlowej, jak i marce swoich produktow.
Powstanie firmy Kaiser-Jeep przyniosło rozbudow? portfolio o wa?ny z punktu widzenia dalszej historii przedsi?biorstwa model du?eg
SUV
-a
Wagoneer
, ktory zadebiutował w 1962 roku
[13]
. Z ko?cem lat 60. XX wieku Kaiser-Jeep intensywnie rozbudował swoj? obecno?? na rynkach globalnych, rozpoczynaj?c sprzeda? w 32 pa?stwach
[13]
.
W 1970 roku Kaiser-Jeep przej?ty został przez du?y wowczas, rodziny koncern motoryzacyjny
American Motors Corporation
, zyskuj?c krotsz? nazw?, ktor? zachował ju? do czasow wspołczesnych,
Jeep
. Okres ten przyniosł dalsz? rozbudow? portfolio samochodow tej marki, prezentuj?c kolejn? generacj? modelu
CJ
wraz z opartym na nim niewielkim
pick-upem
Scrambler
[14]
. W 1984 roku przedstawiono z kolei przełomowy model kompaktowego
SUV
-a
Cherokee
, ktory odniosł du?y rynkowy sukces. Był to pierwszy pojazd opracowany od podstaw za czasu przynale?no?ci
Jeepa
do koncernu
American Motors
[15]
. Na bazie pierwszej generacji Cherokee powstał te? wariant
pick-up
o nazwie
Comanche
[15]
.
W latach 1971?1984 pod mark? Jeep produkowany był rownie? u?ytkowo-terenowy model
DJ
, ktorego wytwarzaniem zajmowała si? nale??ca wowczas rownie? do
American Motors
firma
AM General
z
Mishawaki
[16]
.
Chrysler i Daimler Chrysler
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W 1987 roku historia koncernu
American Motors
dobiegła ko?ca w zwi?zku z przej?ciem i wł?czeniem go do struktury konkurencyjnego
Chryslera
[15]
. W portfolio nowego wła?ciciela Jeep zarz?dzany był wspolnie z inn? mark? owczesnego koncernu Chrysler,
Eagle
[15]
. Epoka przynale?no?ci do Chryslera przyniosła poszerzenie oferty o kolejny wa?ny model,
Grand Cherokee
[15]
. W 1998 roku wraz z producentem
niemieckich
samochodow
Mercedes-Benz
, koncernem
Daimlerem-Benzem
, powstał nowy
DaimlerChrysler
, w ktorego składzie znalazł si? w ten sposob tak?e Jeep
[15]
.
Okres przynale?no?ci Jeepa do wspolnego z
Daimlerem-Benzem
koncernu przyniosł zakrojon? na szerok? skal? wspołprac? technologiczn? nie tylko z pokrewnym
Dodge
'm, ale tak?e z niemieckim partnerem. W ten sposob model
Commander
dzielił m.in. płyt? podłogow? i silniki z
SUV
-ami
Mercedes-Benz ML
i
GL
[17]
. W 2007 roku koncern DaimlerChrysler si? rozpadł, a Daimler odsprzedał Chryslerowi swoje udziały w społce.
W 2014 roku po fuzji macierzystego Chryslera z
włoskim
koncernem
FIAT
ponownie zmieniła si? struktura wła?cicielska Jeepa, ktory wszedł w skład włosko-ameryka?skiego konglomeratu
Fiat Chrysler Automobiles
[18]
. W tym samym roku Jeep zaprezentował najmniejszy w swojej historii model w postaci miejskiego
SUV
-a
Renegade
, ktory opracowany został wspolnie z
Fiatem
i trafił do produkcji m.in. we włoskich zakładach w
Melfi
[19]
.
Okres przynale?no?ci Jeepa do koncernu FCA przyniosł dynamiczny wzrost sprzeda?y w połowie drugiej dekady XXI wieku i wielokrotnie zwi?kszył znaczenie rynkowe dot?d niszowej firmy. W czasie gdy w 2013 roku roczna sprzeda? na rodzimym rynku ameryka?skim wyniosła 490 tysi?cy sztuk, to w 2014 wzrosła do 692 tysi?cy, by w 2015 osi?gn?? 865 tysi?cy, a w 2018 zbli?y? si? do warto?ci miliona z 973 tysi?cami sprzedanych samochodow
[20]
. Wielokrotnie wzrosło tak?e znaczenie Jeepa w Europie, gdzie z poziomu 23 tysi?cy sprzedanych samochodow w 2013 roku firma zwi?kszyła swoj udział w rynku 3 lata po?niej do 103 tysi?cy sprzedanych pojazdow, w 2018 roku przekraczaj?c z kolei prog 165 tysi?cy samochodow
[21]
. Zasług? we wzro?cie popularno?ci i znaczenia marki Jeep przypisano zarz?dzaj?cemu mu wowczas Mike’owi Manleyowi
[22]
.
Po tym jak w styczniu 2021 roku sfinalizowano fuzj? koncernu
Fiat Chrysler Automobiles
z francuskim
Groupe PSA
, Jeep po raz czwarty w ci?gu 20 lat zmienił wła?ciciela. Odt?d ameryka?ska firma stała si? jedn? z 14 marek podlegaj?cych mi?dzynarodowemu konglomeratowi
Stellantis
[23]
. Nowy wła?ciciel ju? na pocz?tku działania koncernu zapowiedział obszerne plany wobec rozwoju oferty modelowej Jeepa, planuj?c z ko?cem 2022 roku poszerzy? jego portfolio o dost?pny tak?e z nap?dem elektrycznym model
Avenger
plasuj?cy si? poni?ej miejskiego
Renegade'a
[24]
. Za miejsce produkcji małego crossovera wykorzystuj?cego francusk? platform? z
Opla Mokki
i
Peugeota 2008
wybrano zakłady produkcyjne w
Tychach
[25]
. W połowie wrze?nia 2022 firma ogłosiła obszern? strategi? modelow? na pozostałe lata trzeciej dekady XXI wieku, oprocz modelu Avenger ogłaszaj?c tak?e plan rozpocz?cia produkcji kolejnych dwoch seryjnych elektrycznych Jeepow w postaci modeli
Recon
i
Wagoneer S
. Oba modele przyj?ły globaln? posta?, z pocz?tkiem produkcji wyznaczonym na 2024 rok
[26]
.
- Jeep Dakar (1997)
- Jeep Jeepster (1998)
- Jeep Commander (1999)
- Jeep Willys (2001)
- Jeep Willys 2 (2002)
- Jeep Compass (2002)
- Jeep Treo (2003)
- Jeep Rescue (2004)
- Jeep Liberator CRD (2004)
- Jeep Hurricane (2005)
- Jeep Gladiator (2005)
- Jeep Traihawk (2007)
- Jeep Renegade (2008)
- Jeep EV (2009)
- Jeep Survivor (2011)
- Jeep Mighty FC (2012)
- Jeep Staff Car (2015)
- Jeep Chief (2015)
- Jeep FC 150 (2016)
- Jeep Yuntu (2017)
- Jeep Grand Wagoneer Concept (2020)
- Jeep Wrangler Magneto (2021)
- Jeep Wagoneer S Concept (2022)
Głowne marki
|
|
---|
Oddziały
|
|
---|
Inne firmy
|
|
---|
Wycofane lub sprzedane
|
|
---|
Społki joint-venture
|
|
---|
Samochody
| |
---|
Społki joint-venture
|
|
---|
Oddziały
|
|
---|
Inne przedsi?biorstwa
|
|
---|
Samochody
|
|
---|
Społki joint-venture
| |
---|
Oddziały
|
|
---|
Inne przedsi?biorstwa
|
|
---|