Jean Renoir
(ur.
15 wrze?nia
1894
w
Pary?u
, zm.
12 lutego
1979
w
Beverly Hills
) ?
francuski
re?yser filmowy, producent, scenarzysta, aktor i pisarz. Czołowy przedstawiciel francuskiego realizmu, uznawany za jednego z najwi?kszych tworcow ?wiatowego kina. Zdobywca
Honorowego Oscara za całokształt tworczo?ci
,
Złotego Lwa
na
7. MFF w Wenecji
i wielu innych nagrod filmowych.
Od 1924 do ko?ca lat 60. wyre?yserował lub zagrał w ponad 40 filmach. Pocz?tkowo kr?cił
filmy nieme
(w sumie 11, jeden z gło?niejszych z nich to
Nana
na podstawie powie?ci
Emila Zoli
), a w 1931 nakr?cił swoj pierwszy film d?wi?kowy
Suka
.
Był drugim dzieckiem Aliny Victorine Charigot oraz znanego malarza impresjonisty
Augusta Renoira
. Ksi??ka
Pierre-Auguste Renoir, mon pere
, ktor? wydano w 1962 i 1981 (tytuł pierwotny brzmiał
Renoir
), jest uwa?ana za najbardziej wyczerpuj?ce ?rodło biograficzne o tym arty?cie. Innego rodzaju hołdem wobec ojca był film
French Cancan
, ktory Renoir nakr?cił w 1955.
W czasie
I wojny ?wiatowej
był
kawalerzyst?
, a potem, po odniesieniu rany na froncie, został pilotem zwiadowczym. W czasie
II wojny ?wiatowej
został powołany do słu?by wojskowej w charakterze filmowca. Po inwazji
Niemiec
na Francj? w 1940 udało mu si? wraz z ?on? Dido uciec do
USA
, gdzie zacz?ł kr?ci? filmy w
Hollywood
. Nie czuł si? tam dobrze, a jego filmy nie odnosiły sukcesow, ale w 1946 otrzymał obywatelstwo USA.
W 1949 Renoir popłyn?ł do
Indii
, gdzie nakr?cił swoj pierwszy film w kolorze.
Rzeka
(1951) nominacj? do Oscara.
[1]
Przyniosła mu Nagrod? Mi?dzynarodow? na
12. MFF w Wenecji
i stała si? pocz?tkiem drugiego wielkiego okresu tworczego w jego karierze.
Swoj ostatni film,
Le Petit theatre de Jean Renoir
, nakr?cił w 1969. Nie mog?c zdoby? funduszy na nowe filmy i podupadaj?c na zdrowiu, sp?dził ostatnie lata ?ycia podejmuj?c przyjacioł w swoim domu w
Beverly Hills
oraz pisz?c powie?ci i spisuj?c wspomnienia (
Ma vie et mes films
, wydane w 1974).
W 1975 otrzymał
Oscara Honorowego za całokształt tworczo?ci
. W 1977 rz?d Francji nadał mu stopie? komandora
Legii Honorowej
.
Jean Renoir zmarł w Beverly Hills 12 lutego 1979. Jego szcz?tki przewieziono do Francji, aby pochowa? je na kwaterze rodzinnej na cmentarzu w
Essoyes
.
Jego starszy brat
Pierre
był znanym aktorem teatralnym i filmowym, dyrektorem
Comedie-Francaise
[2]
.
- Orvet
? Pary?: Gallimard, 1955.
- Renoir
Pary?: Hachette, 1962, wydanie polskie Warszawa: PIW 1966. (reedycja pod tytułem
Pierre-Auguste Renoir, mon pere
: Pary?: Gallimard, w serii
Folio
, 1981)
- Les Cahiers du capitaine Georges
? Pary?: Gallimard, 1966.
- Ma vie et mes films
? Pary?: Flammarion, 1974. (wydanie poprawione w 2005, wydanie polskie
Moje ?ycie, moje filmy
, w 1978)
- Ecrits 1926-1971
? Pary?: Pierre Belfond, 1974.
- Carola
, w
L’Avant-Scene Cinema
, 1976.
- Le Cœur a l’aise
. ? Pary?: Flammarion, 1978.
- Julienne et son amour
zast?pione przez
En avant Rosalie
? Editions Henri Veyrier, 1978.
- Le Crime de l’Anglais
? Pary?: Flammarion, 1979.
- Genevieve
? Pary?: Flammarion, 1979.
- Lettres d’Amerique
? Pary?: Presses de la Renaissance, 1984.
- ↑
Joanna
J.
Wojnicka
Joanna
J.
,
Olga
O.
Katafiasz
Olga
O.
,
Słownik wiedzy o filmie
, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 227,
ISBN
978-83-7266-325-2
[dost?p 2024-05-17]
.
- ↑
Joanna
J.
Wojnicka
Joanna
J.
,
Olga
O.
Katafiasz
Olga
O.
,
Słownik wiedzy o filmie
, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 227-230,
ISBN
978-83-7266-325-2
[dost?p 2024-05-17]
.
1926?1950
|
- Warner Bros.
/
Charlie Chaplin
(1928)
- Walt Disney
(1932)
- Shirley Temple
(1934)
- D.W. Griffith
(1935)
- The March of Time
/
W. Howard Greene
i
Harold Rosson
(1936)
- Edgar Bergen
/
W. Howard Greene
/
Museum of Modern Art Film Library
/
Mack Sennett
(1937)
- J. Arthur Ball
/
Walt Disney
/
Deanna Durbin
i
Mickey Rooney
/
Gordon Jennings
,
Jan Domela
, Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith,
Farciot Edouart
,
Loyal Griggs
,
Loren L. Ryder
, Harry D. Mills,
Louis Mesenkop
, Walter Oberst /
Oliver T. Marsh
i Allen Davey /
Harry Warner
(1938)
- Douglas Fairbanks
/
Judy Garland
/
William Cameron Menzies
/
Motion Picture Relief Fund
(
Jean Hersholt
,
Ralph Morgan
,
Ralph Block
,
Conrad Nagel
) /
Technicolor Company
(1939)
- Bob Hope
/
Nathan Levinson
(1940)
- Walt Disney
,
William Garity
, John N. A. Hawkins i
RCA Manufacturing Company
/
Leopold Stokowski
i jego wspołpracownicy / Rey Scott /
Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii
(1941)
- Charles Boyer
/
Noel Coward
/
Metro-Goldwyn-Mayer
(1942)
- George Pal
(1943)
- Bob Hope
/
Margaret O’Brien
(1944)
- Republic Studio,
Daniel J. Bloomberg
i Republic Studio Sound Department /
Walter Wanger
/
The House I Live In
/
Peggy Ann Garner
(1945)
- Harold Russell
/
Laurence Olivier
/
Ernst Lubitsch
/
Claude Jarman Jr.
(1946)
- James Baskett
/
Thomas Armat
,
William Nicholas Selig
,
Albert E. Smith
i
George Kirke Spoor
/
Bill and Coo
/
Dzieci ulicy
(1947)
- Walter Wanger
/
Monsieur Vincent
/
Sid Grauman
/
Adolph Zukor
(1948)
- Jean Hersholt
/
Fred Astaire
/
Cecil B. DeMille
/
Złodzieje rowerow
(1949)
- Louis B. Mayer
/
George Murphy
/
Mury Malapagi
(1950)
|
---|
1951?1975
|
|
---|
1976?2000
|
|
---|
od 2001
|
|
---|