Jean-Michel Basquiat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jean-Michel Basquiat
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1960
Nowy Jork

Data i miejsce ?mierci

12 sierpnia 1988
Nowy Jork

Narodowo??

ameryka?ska

Dziedzina sztuki

graffiti , malarstwo

Epoka

sztuka wspołczesna , neoekspresjonizm

Strona internetowa

Jean-Michel Basquiat (ur. 22 grudnia 1960 w Brooklynie , w Nowym Jorku , zm. 12 sierpnia 1988 ) ? ameryka?ski artysta wspołczesny . Pocz?tkowo uprawiał graffiti , po?niej zaj?ł si? malarstwem , był przedstawicielem nowego ekspresjonizmu . Jego obrazy cechowały si? poł?czeniem prymitywnej sztuki afryka?skiej, wspołczesnej ?sztuki ulicy”, napisow, elementow komiksu oraz archetypow kultury.

?ycie i tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Jego matka Matilde była Portorykank? , a ojciec Gerard ? Haita?czykiem . Basquiat ju? w dzieci?stwie przejawiał zainteresowanie sztuk? i malarstwem. W wieku siedmiu lat trafił do szpitala z powodu wypadku samochodowego, wowczas matka podarowała mu podr?cznik do anatomii Henry’ego Graya (tzw. Gray’s Anatomy ). Basquiatowi spodobały si? ilustracje w tej ksi??ce i czerpał z nich po?niej inspiracj? do swoich prac. Zało?ył tak?e zespoł muzyczny o nazwie ?Gray”. W wieku jedenastu lat Basquiat biegle władał j?zykiem francuskim , hiszpa?skim i angielskim [1] . Jego rodzice si? rozstali, ale rozwodu nigdy nie sfinalizowali. Po tym wydarzeniu matka Basquiata popadła w depresj? . W czasie jej pobytu w szpitalu psychiatrycznym, wychowywał go wymagaj?cy ojciec. Był ksi?gowym niestroni?cym od przemocy. Basquiat przed agresj? ojca chował si? w skrytce pod schodami [2] . W wieku 15 lat uciekł z domu i spał na ławkach w parku. Po tygodniu został aresztowany i wrocił do ojca [3] .

W wieku 17 lat, razem z przyjacielem Alem Diazem, rozpocz?ł malowanie graffiti na murach Manhattanu , dodaj?c nieznany wowczas podpis ?SAMO” ( Same Old Shit ). Grafikami były tre?ciwe teksty, takie jak: ?Bur?uj czuje si? bezpieczny; SAMO” (?Plush safe he think; SAMO”). W grudniu 1978 The Village Voice opublikowało artykuł o ich tworczo?ci. Projekt SAMO zako?czył si? stwierdzeniem ?SAMO IS DEAD” napisanym na murach budynkow SoHo [4] .

W 1978 Basquiat opu?cił dom oraz porzucił Edward R. Murrow High School na rok przed jej uko?czeniem. Przeniosł si? do miasta i ?ył z przyjaciołmi, utrzymuj?c si? z ulicznej sprzeda?y koszulek i pocztowek. Zacz?ł tak?e malowa? obrazy.

W 1981 poeta, krytyk sztuki i kulturalny prowokator Rene Ricard opublikował artykuł The Radiant Child w czasopi?mie ? Artforum [5] . Była to trampolina Basquiata do szybkiej kariery na mi?dzynarodowej arenie sztuki.

W 1982 pokazywał ju? swoje prace regularnie w galeriach Nowego Jorku. Zacz?ł spotyka? si? z ambitn? i pocz?tkuj?c? wowczas piosenkark? Madonn? . W tym samym roku poznał te? znanego przedstawiciela sztuki pop-art Andy’ego Warhola [6] . Zacz?ł z nim wspołpracowa?, co zaowocowało blisk? przyja?ni? obu artystow. Wspolnie stworzyli ponad 100 obrazow [7] .

Ju? w 1984 wielu jego znajomych niepokoiło si? o niego z powodu jego uzale?nienia od narkotykow (w szczegolno?ci od heroiny ). W 1985 Basquiat pojawił si? na okładce ? The New York Times ”. Jego popularno?? rosła, a prace zacz?to pokazywa? na osobnych wystawach (tak?e w Europie).

Zmarł w 1988 z powodu przedawkowania heroiny, par? dni przed drug? wycieczk? do Wybrze?a Ko?ci Słoniowej , ktor? zaplanował z iworyjskim artyst? Ouattar? Wattsem [8] . Został pochowany na Greenwood Cemetery w Brooklynie [9] .

Z powodu zgonu w wieku zaledwie 27 lat jest zaliczany do tzw. klubu 27 .

W kulturze [ edytuj | edytuj kod ]

Posta? Basquiata (zagrana przez Jeffreya Wrighta ) została przedstawiona w filmie Basquiat ? Taniec ze ?mierci? . Jean-Michel Basquiat, jako aktor, wyst?pił w filmie Downtown 81 , a tak?e w teledysku zespołu Blondie do piosenki ?Rapture”. Był rownie? cz?stym go?ciem programu ?Glenn O’Brien’s TV Party”.

Obraz Basquiata pt. Bird On Money został wykorzystany w 2020 r. jako okładka albumu "The New Abnormal" ameryka?skiego zespołu The Strokes [10] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Jamia Wilson: Young Gifted and Black: Meet 52 Black Heroes from Past and Present . s. 16. ISBN  978-1-78603-158-7 .
  2. Jean-Michel Basquiat. Genialny łobuz wart miliony . [dost?p 2023-12-31].
  3. Jean-Michel Basquiat in his own words . Dazed. [dost?p 2023-12-31].
  4. Jean-Michel Basquiat. Genialny łobuz wart miliony [online], Onet Kultura, 25 grudnia 2020 [dost?p 2022-02-15] ( pol. ) .
  5. Jean-Michel Basquiat: The life and work behind the legend [online], www.bbc.com [dost?p 2022-02-15] ( ang. ) .
  6. Dazed , The best, worst, and weirdest parts of Warhol and Basquiat’s friendship [online], Dazed, 28 maja 2019 [dost?p 2021-11-01] ( ang. ) .
  7. Malarstwo ameryka?skie . Francesca Castria Marchetti (red.). Warszawa: Wydawnictwo ?Arkady”, 2005, s. 296. ISBN  83-213-4373-2 .
  8. Eric   Fretz , Jean-Michel Basquiat: A Biography , ABC-CLIO, 23 marca 2010, ISBN  978-0-313-38057-0 [dost?p 2019-08-18] ( ang. ) .
  9. r , About The Artist | The Estate of Jean-Michel Basquiat [online], 9 sierpnia 2018 [dost?p 2022-02-15] ( ang. ) .
  10. Conde   Nast , 8 Albums With the Most Amazing Artwork [online], Architectural Digest, 13 kwietnia 2021 [dost?p 2022-02-15] ( ang. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]