Janusz Fere?ski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz Fere?ski
Fere?
Ilustracja
Janusz Fere?ski, 2016
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1942
Gorlice

Data i miejsce ?mierci

3 kwietnia 2020
Wrocław

Zawod, zaj?cie

taternik, alpinista, himalaista, grotołaz, prawnik, s?dzia

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe
Multimedia w Wikimedia Commons
Zachodni filar Sokolika (642 m) we wspinaczkowych terenach skałkowych w pa?mie Gor Sokolich w Rudawach Janowickich , 50°52′11,0″N   15°52′04,5″E / 50,869718   15,867927
Mnich (2068 m) nad Morskim Okiem , 49°11′33″N   20°03′18″E / 49,192500   20,055000
Szczyty Aspe Safed (?Biały Ko?”, 6607 m ? samotne wej?cie Janusza Fere?skiego w 1971) i Aspe Syah (?Czarny Ko?”, 6350 m) w Hindukuszu . Z lewej strony widoczne dolne partie Noszaka (7492 m) 36°25′54,1″N   71°49′41,9″E / 36,431700   71,828300
Masyw Broad Peak (z lewej) i szczyt Gaszerbrum IV (z prawej) nad baz? Concordia w Karakorum . Szczyt Broad Peak Middle (8011 m) jest zaznaczony po otwarciu pliku ?rodłowego, 35°49′15″N   76°33′54″E / 35,820833   76,565000

Janusz Zbigniew Fere?ski (ur. 23 marca 1942 w Gorlicach , zm. 3 kwietnia 2020 we Wrocławiu ) ? polski taternik , alpinista , himalaista i grotołaz , prawnik i s?dzia .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Działalno?? zawodowa [ edytuj | edytuj kod ]

Mieszkał we Wrocławiu. Uko?czył Wydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego w 1965 [1] . Prac? zawodow? zako?czył jako s?dzia w stanie spoczynku S?du Okr?gowego w ?widnicy [2] . W 2005 został odznaczony Złotym Krzy?em Zasługi [3] .

Działalno?? gorska w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Wspinaczk? zacz?ł uprawia? w Tatrach [4] . Kurs taternictwa jaskiniowego dla pocz?tkuj?cych uko?czył jesieni? 1960. Jego instruktorami byli Janusz Rabek , Piotr Wojciechowski i Krzysztof Cena [5] . W lipcu 1961 razem z Januszem Rabkiem (kierownik eksploracji ) i Romanem Bebakiem , członkami Sekcji Grotołazow Akademickiego Klubu Turystycznego z Wrocławia , odkrył Jaskini? Czarn? [6] [7] . Był zasłu?onym i długoletnim członkiem po?niejszej Sekcji Grotołazow Wrocław i kierował lub uczestniczył w licznych wyprawach jaskiniowych [8] [9] . W 1969 brał udział w wyprawie odkrywczej w Jaskini ?nie?nej [10] .

Był jednym z pierwszych kolegow wspinaczkowych Wandy Rutkiewicz w skałkach treningowych w pa?mie Gor Sokolich w Rudawach Janowickich i tak?e w Tatrach [11] [12] . W latach 70. XX wieku Droga Fere?skiego na wschodniej ?cianie Mnicha była uwa?ana za jeden z najtrudniejszych testow wspinaczkowych w Tatrach Polskich [13] [14] .

Działalno?? gorska w Europie i Azji [ edytuj | edytuj kod ]

Uprawiał alpinizm w gorach Europy i ?wiata, m.in. w Dolomitach (nowe drogi na Cima del Burel ? 1967 i Cima del Pizzon, tak?e przej?cie z Romanem Bebakiem zachodniego filaru Cima della Busezza o 1000 m ro?nicy wysoko?ci ? 1967, Pan di Zuccero ? 1968) [15] [16] [17] , Alpach (nowa droga na filarze wschodniej ?ciany Aiguille de L’Eboulement w masywie Mont Blanc ? 1969) [18] [19] , Hindukuszu (samotne wej?cie na Aspe Safed [6607 m] [20] i pierwsze wej?cie na Kohe Zard ? 1971) [21] [22] , Kaukazie (nowa droga połnocn? ?cian? B?educha ? 1973) [23] oraz Pamiro-Ałaju (nowe drogi na Pusznowat III, Sacharnoj Gołowie i Alirze w Gorach Fa?skich ? 1974) [24] .

W 1975 był kierownikiem wyprawy Wrocławskiego Klubu Wysokogorskiego w Karakorum , podczas ktorej pi?ciu członkow ( Bohdan Nowaczyk , Marek K?sicki , Andrzej Sikorski , Kazimierz Głazek i Janusz Kuli? ) zdobyło 28 lipca dziewiczy wowczas szczyt Broad Peak Middle (8011 m) ? było to pierwsze w historii wej?cie polskiej ekspedycji na o?miotysi?czny szczyt [25] [26] [27] .

W 1976 uczestniczył w wyprawie kierowanej przez Janusza Kurczaba na drugi szczyt ?wiata K2 (8611 m) [28] [29] . Wiosn? 1980 kierował wypraw? na Manaslu (8156 m) w Himalajach drog? południowo-wschodni? [30] [31] . W 1985 uczestniczył w wyprawie na Himalchuli Zachodni [4] .

Inne informacje [ edytuj | edytuj kod ]

Był autorem artykułow o tematyce wysokogorskiej i alpinistycznej, działał w strukturach Klubu Wysokogorskiego we Wrocławiu (m.in. jako prezes) [32] i Polskiego Zwi?zku Alpinizmu (m.in. jako członek S?du Kole?e?skiego) [33] . Był członkiem honorowym Wrocławskiego Klubu Wysokogorskiego [34] . Za osi?gni?cia alpinistyczne otrzymał medal ?Za Wybitne Osi?gni?cia Sportowe” [35] [4] .

W 2017 był go?ciem filmowego XXII Festiwalu Gorskiego im. Andrzeja Zawady w L?dku Zdroju [36] . Czekan Janusza Fere?skiego z wyprawy na Broad Peak jest eksponatem stałej wystawy ?Wrocław 1945?2016” w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu [37] . W ?rodowisku gorskim i jaskiniowym był nazywany ?Fere?” [38] .

Został pochowany na Cmentarzu ?wi?tej Rodziny przy ul. Sm?tnej we Wrocławiu (sektor 12, rz?d 43, grob 8328) [39] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Teresa   Tuleja (red.), Absolwenci Uniwersytetu Wrocławskiego, tom I (1946?1989) , Acta Universitatis Wratislaviensis No 2433, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002, s. 223, ISBN  83-229-2277-9 .
  2. ↑ Inne kondolencje ? Wrocław [online], wyborcza.pl, 8 kwietnia 2020 [dost?p 2020-04-09] .
  3. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 listopada 2005 r. o nadaniu odznacze? [online], Monitor Polski 83.1191, OpexLex, 2005 [dost?p 2020-04-20] .
  4. ↑ a b c Janusz Fere?ski (hasło) , [w:] Małgorzata i Jan   Kiełkowscy (red.), Wielka Encyklopedia Gor i Alpinizmu , t. VI ? Ludzie gor, Katowice: Stapis, 2013, s. 234, ISBN  978-83-61050-89-6 [dost?p 2020-07-20] .
  5. ↑ Janusz   Fere?ski , Odkrycie Jaskini Czarnej, tak jak ja to zapami?tałem , ?Korkoci?g”, wydanie specjalne z okazji 50-lecia odkrycia Jaskini Czarnej, Biuletyn Informacyjny Sekcji Grotołazow Wrocław, pa?dziernik 2011, s. 13 .
  6. ↑ Janusz F.   Rabek , Podziemia Jaskini Czarnej , ?Wierchy”, 31, Krakow: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 10?31 , ISSN 0137-6829 [dost?p 2020-04-15] .
  7. ↑ Roman   Bebak , Historia Wrocławskiej Sekcji Grotołazow , [w:] Kazimiera (Mika)   Anioł , Nina   Walny , Krzysztof   Nowak (red.), Tak było. Turystyka studencka w ?rodowisku wrocławskim , Wrocław: Fundacja Ogolnopolskiej Komisji Historycznej Ruchu Studenckiego, 2023, s. 20?35, ISBN  978-83-965237-2-3 [dost?p 2023-06-21] .
  8. ↑ Janusz   Fere?ski , W piwnicy i jeszcze gł?biej , ?Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959?2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5 [dost?p 2020-04-09] .
  9. ↑ Maciek   Mieszkowski , Krotka relacja z uroczystych obchodow 50-cio lecia działalno?ci Sekcji Matki Naszej (Sekcja Grotołazow Wrocław) , ?Jaskinie”, 1 (42), 2006, s. 7 , ISSN 1234-4346 [dost?p 2010-04-10] .
  10. ↑ Bernard   Uchma?ski , 1969 ? Rekord ?wiata w podziemnej wspinaczce , [w:] Adam   Pyka (red.), System "Jaskinia Wielka ?nie?na": Historia eksploracji , wyd. III, monografia, 2014, s. 6, 28 [dost?p 2020-04-09] .
  11. ↑ Łukasz   Mordarski , Rosyjska ruletka Wandy Rutkiewicz [online], wiadomo?ci.onet.pl, 12 maja 2015 [dost?p 2020-04-14] .
  12. ↑ El?bieta   Sieradzi?ska , Wanda Rutkiewicz ? ta delikatna, pi?kna dziewczyna z Polski, ktora w gorach zmieniała si? w tygrysic? [online], fragment ksi??ki Wanda Rutkiewicz. Jeszcze tylko jeden szczyt , Zwierciadlo.pl, 2022 [dost?p 2024-05-19] ( pol. ) .
  13. ↑ Mnichowa kolekcja [online], nieznanetatry.pl [dost?p 2020-04-14] .
  14. ↑ Artur   Paszczak , Lato 2006 w Tatrach Polskich i okolicach , ?Taternik”, 80 (3?4), 2006, s. 3 i 5 , ISSN 0137-3155 [dost?p 2020-04-14] .
  15. ↑ Ryszard   Zawadzki , Dolomity ? Cima del Burel , ?Taternik”, 43 (4), 1967, s. 170?172 , ISSN 0137-3155 .
  16. ↑ Andrzej   Paczkowski , Lato alpinistyczne 1967 , ?Wierchy”, Krakow: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 247 , ISSN 0137-6829 [dost?p 2010-04-14] .
  17. ↑ Roman   Bebak , Nowa droga w murze Civetty , ?Taternik”, 45 (1), 1969, s. 22?24 , ISSN 0137-3155 [dost?p 2020-04-15] .
  18. ↑ Janusz   Fere?ski , Nowe drogi w gorach Europy ? Aiguille de l'Eboulement (3662 m), Monts Rouges de Triolet Pointe S. W. (3236 m) , ?Taternik”, 46 (3), 1970, s. 130 , ISSN 0137-8155 [dost?p 2020-04-15] .
  19. ↑ Aneta   Marek , Alpy jako kierunek polskich ekspedycji do 1989 roku , ?Słupskie Prace Geograficzne” (14), 2017, s. 109?136 , ISSN 2083-4721 [dost?p 2020-04-16] .
  20. ↑ Kazimierz   Głazek , Polskie konie pod Noszakiem , ?Taternik”, XLVIII (4), 1972, s. 161?163 , ISSN 0137-3155 [dost?p 2020-12-25] .
  21. ↑ Stanisław   Biel , Jerzy   Wala , Krakowsko-wrocławska wyprawa w Hindukusz , ?Taternik”, 48 (4), 1972, s. 149?152 , ISSN 0137-8155 [dost?p 2020-04-14] .
  22. ↑ Aneta   Marek , Pasmo Hindukusz jako cel eksploracji polskiej w latach 1960?1983 , ?Słupskie Prace Geograficzne”, 10, 2013, s. 95 , ISSN 1641-8468 [dost?p 2020-04-08] .
  23. ↑ Janusz   Kurczab , Historia polskiego wspinania. Kaukaz [online], wspinanie.pl, 2009 [dost?p 2020-04-16] .
  24. ↑ W gorach Fa?skich , ?Taternik”, 50 (3), 1974, s. 132 , ISSN 0137-3155 [dost?p 2020-04-16] .
  25. ↑ Janusz   Fere?ski , Wrocławska wyprawa w Karakorum 1975 , ?Taternik”, 52 (1), 1976, s. 15?19 , ISSN 0137-8155 [dost?p 2020-04-08] .
  26. ↑ Janusz   Fere?ski , Droga powrotna , ?Taternik”, 52 (1), 1976, s. 22?23 , ISSN 0137-8155 [dost?p 2020-04-08] .
  27. ↑ Janusz   Kurczab , Polskie Himalaje ? Pierwsi zdobywcy , Warszawa: Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008, s. 87?100, ISBN  978-83-7552-378-2 .
  28. ↑ Historia polskiego wspinania ? Karakorum. Cz.I (lata 1969?1980) [online], wspinanie.pl [dost?p 2020-04-16] .
  29. ↑ Jozef   Nyka , K2 ? spotkanie z drugim szczytem Ziemi , [w:] Zbigniew   Kowalewski , Andrzej   Paczkowski (red.), Karakorum ? Polskie wyprawy alpinistyczne , Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka , 1986, s. 58, ISBN  83-217-2406-X .
  30. ↑ Janusz   Fere?ski , Manaslu 1980 , ?Taternik”, 57 (1), 1981, s. 9?11 , ISSN 0137-3155 [dost?p 2020-04-15] .
  31. ↑ Janusz   Kurczab , Polskie Himalaje - Wielkie wspinaczki , Warszawa: Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008, s. 22?46 (K2), s. 122?125 (Manaslu), ISBN  978-83-7552-380-5 .
  32. ↑ Aleksander   Lwow , Zwyci??y? znaczy prze?y? , wyd. 2, L?dek Zdroj: Wydawnictwo GiA, 2002, s. 264?268, ISBN  83-910620-1-5 .
  33. ↑ Walny Zjazd Delgatow Polskiego Zwi?zku Alpinizmu, Podlesice 27?28 XI 2004 [online] [dost?p 2020-04-15] .
  34. ↑ Odszedł Janusz Fere?ski [online], Wrocławski Klub Wysokogorski, 5 kwietnia 2010 [dost?p 2020-04-14] .
  35. ↑ Zmarł Janusz Fere?ski (1942-2020) [online], wspinanie.pl, 4 kwietnia 2020 [dost?p 2020-04-09] .
  36. ↑ Go?cie 2017 ? Janusz Fere?ski [online], Festiwal Gorski im. Andrzeja Zawady, 2017 [dost?p 2020-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-28] .
  37. ↑ Wystawa głowna ?Wrocław 1945?2016” [online], Wrocławskie Centrum Seniora, dodatkowy opis , 2020 [dost?p 2020-04-08] .
  38. ↑ Marian   Sajnog , Janusz ?Fere?” Fere?ski nie zyje [online], Ratownictwo Gorskie, 2020 [dost?p 2021-11-06] .
  39. ↑ Fere?ski Janusz (1942?2020) [online], Cmentarz ?wi?tej Rodziny przy ul. Sm?tnej we Wrocławiu (sektor 12, rz?d 43, grob 8328), Mogiły.pl [dost?p 2020-04-13] .
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_Fere?ski&oldid=73807076 ”