Jan Safarewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Safarewicz
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1904
Dyneburg

Data i miejsce ?mierci

9 kwietnia 1992
Krakow

profesor nauk humanistycznych
Specjalno??: j?zykoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Wile?ski

Doktorat

1927

Habilitacja

1932

Profesura

1937

Polska Akademia Nauk / Umiej?tno?ci
Status PAN

członek krajowy

Status PAU

członek czynny

Doktor honoris causa
Uniwersytet Wile?ski ? 1979
Uniwersytet Jagiello?ski ? 1985
Uczelnia

Uniwersytet Wile?ski
Uniwersytet Jagiello?ski

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Niepodległości Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej

Jan Safarewicz (ur. 8 lutego 1904 w Dyneburgu , zm. 9 kwietnia 1992 w Krakowie ) ? polski j?zykoznawca , profesor Uniwersytetu Jagiello?skiego , członek Polskiej Akademii Nauk .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w rodzinie Romualda (urz?dnika podatkowego, z wykształcenia filologa klasycznego) i Wandy z Goli?skich. Po wczesnej ?mierci rodzicow wychowywali go stryj Aleksander (bakteriolog, profesor Uniwersytetu Wile?skiego ) i jego ?ona Janina z Goli?skich (jednocze?nie siostra matki, gdy? siostry Goli?skie po?lubiły braci Safarewiczow). Ucz?szczał do Gimnazjum im. Krola Zygmunta Augusta w Wilnie , po jego uko?czeniu (1922 r.) podj?ł studia z j?zykoznawstwa i filologii klasycznej na Uniwersytecie Wile?skim; nauk? uwie?czył doktoratem filozofii w 1927 r. na podstawie pracy De inscriptione I. G II 971 . W latach 1927?1930 uzupełniał studia na uniwersytecie w Pary?u (m.in. u Emile Benveniste ). W 1932 habilitował si? na Uniwersytecie Wile?skim (praca Le rhotacisme latin ) i został docentem w Katedrze J?zykoznawstwa Indoeuropejskiego.

W 1935 przeniosł si? na Uniwersytet Jagiello?ski, gdzie obj?ł kierownictwo Katedry J?zykoznawstwa Indoeuropejskiego; w 1937 otrzymał nominacj? na profesora nadzwyczajnego, w 1948 na profesora zwyczajnego. Wykładał tak?e na tajnym Uniwersytecie Jagiello?skim (1942?1945). W 1948 r. przeszedł do Katedry J?zykoznawstwa Ogolnego (kierował ni? w latach 1965?1973); dwukrotnie pełnił funkcj? dziekana Wydziału Filologicznego (1954?1956 i 1963?1964). W latach 1952?1967 był przewodnicz?cym Rady Naukowej Pracowni Słownika Łaciny ?redniowiecznej PAN.

Od 1945 był członkiem Polskiej Akademii Umiej?tno?ci (1945 członek korespondent, 1951 członek czynny), w 1989 został członkiem reaktywowanej Akademii. W 1958 został członkiem korespondentem PAN (1964 członek rzeczywisty); w latach 1971?1974 przewodniczył Komitetowi J?zykoznawstwa PAN. W latach 1969?1981 był redaktorem naczelnym czasopisma J?zyk Polski [1] , a od 1976 do ?mierci redaktorem naczelnym rocznika Acta Balto-Slavica . W 1982 został rownie? członkiem reaktywowanego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego . Ponadto działał m.in. w Polskim Towarzystwie J?zykoznawczym (prezes 1958?1961 i 1966?1968) i Towarzystwie Miło?nikow J?zyka Polskiego (prezes 1969?1984) [2] . Pa?stwowy Uniwersytet Wile?ski (1979) i Uniwersytet Jagiello?ski (1985) nadały mu doktorat honoris causa .

W pracy naukowej zajmował si? j?zykoznawstwem krajow bałtyckich, j?zykoznawstwem roma?skim, j?zykoznawstwem indoeuropejskim, gramatyk? historyczn?, j?zykoznawstwem ogolnym, latynistyk? i hellenistyk?. Był cenionym w Europie j?zykoznawc?, wybitnym filologiem klasycznym ? zwłaszcza znawc? gramatyki historycznej j?zyka łaci?skiego.

Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera V-18-8) [3] [4] .

Był m??em Haliny ze Szczepowskich, I voto Datko (?lub 19 lipca 1932), prof. filologii rosyjskiej UJ; mieli cork? Wand? (1936?2024), I voto Dawidkow?, II voto Baczkowsk?, historyka, pracownik Archiwum Uniwersytetu Jagiello?skiego, autork? 43 biogramow w Polskim słowniku biograficznym [5] . Pasierbic? Jana Safarewicza była Halina, zam??na Krzanowska , embriolog.

Najwa?niejsze dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

  • Gramatyka historyczna j?zyka łaci?skiego , cz??? 1 (wspołautor Jan Otr?bski, Warszawa 1937), cz??? 2 Składnia (Warszawa 1950).
  • Zarys gramatyki historycznej j?zyka łaci?skiego. Fonetyka historyczna i fleksja (Warszawa 1953) ? tłumaczenie na j?zyk niemiecki pt. Historische lateinische Grammatik (Halle 1969).
  • Studia j?zykoznawcze (Warszawa 1967) ? tłumaczenie na j?zyk angielski pt. Linguistic Studies (The Hague 1974).
  • Zarys historii j?zyka łaci?skiego (Wrocław 1986).

Ordery i odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Historia czasopisma . jezyk-polski.pl. [dost?p 2014-05-16].
  2. ↑ ?Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1992, 55, s. 31?33 ? Wspomnienie po?miertne: Jan Safarewicz (1904?1992) . [dost?p 2015-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-21)].
  3. ↑ Jan Wiktor   Tkaczy?ski (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiello?skiego spoczywaj?cy na cmentarzach Krakowa 1803?2017 , Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiello?skiego, 2018, s. 245, ISBN  978-83-233-4527-5 .
  4. ↑ Lokalizator Grobow - Zarz?d Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dost?p 2024-01-22] .
  5. ↑ Zmarła Pani Wanda Baczkowska .
  6. ↑ Wysokie odznaczenia pa?stwowe . ? Dziennik Bałtycki ”. Nr 279, s. 12, 23 listopada 1962.  
  7. ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588 ?w 10 rocznic? Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
  8. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 ?za prac? w dziele odzyskania niepodległo?ci”.
  9. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 ? Uchwała Rady Pa?stwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 ? na wniosek Ministra Szkolnictwa Wy?szego.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Biogramy uczonych polskich. Suplement (pod redakcj? Andrzeja ?rodki), Warszawa 1993.
  • Urba?czyk, S.: Dwie?cie lat polskiego j?zykoznawstwa (1751?1950) , Krakow 1993.
  • Materiały biograficzno-wspomnieniowe zawiera tak?e tom pokonferencyjny: Smoczy?ski, W. (ed.): Analecta Indoevropaea Cracoviensia Ioannis Safarewicz Memoriae Dicata , Krakow 1995.
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Safarewicz&oldid=73768834 ”