Jan Marian Malinowski

Jan Marian Malinowski
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1876 ; Kielce
Data i miejsce ?mierci	7 marca 1948 ; Radom
	Minister robot publicznych
Okres	od 7 listopada 1918 ; do 17 listopada 1918
Przynale?no?? polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Nast?pca	Andrzej K?dzior
	Senator IV kadencji ( II RP )
Okres	od 4 pa?dziernika 1935 ; do 6 listopada 1938
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wiki?rodłach

Jan Marian Malinowski , ps. ?Wojtek” (ur. 1 maja 1876 w Kielcach , zm. 7 marca 1948 w Radomiu ) ? działacz socjalistyczny i niepodległo?ciowy. Członek Organizacji Bojowej PPS . Aresztowany i skazany przez władze carskie. Minister w Tymczasowym Rz?dzie Ludowym Republiki Polskiej Ignacego Daszy?skiego i rz?dzie J?drzeja Moraczewskiego . Poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji, a tak?e senator IV kadencji w II RP .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne lata [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w rodzinie robotniczej. Jego rodzicami byli Stanisław i Helena z domu Gli?ska ^[1]. Uko?czył dwuklasow? szkoł? miejsk? w Radomiu, czteroklasow? niedzieln? szkoł? rzemie?lnicz? w Warszawie, zostaj?c czeladnikiem malarskim. W 1901 r. otworzył przedsi?biorstwo malarstwa dekoracyjnego w Radomiu ^[1].

W 1896 r. został członkiem PPS , wspołtworz?c komorki tej partii w Zagł?biu Staropolskim ^[1]. Nast?pnie w 1902 r. wybrano go przewodnicz?cym Radomskiego Komitetu PPS, kolejno wraz z Ignacym Boernerem , został członkiem Okr?gowego Komitetu Robotniczego PPS w Radomiu.

Po manifestacji antymobilizacyjnej rekruta na wojn? rosyjsko-japo?sk? , z 24 na 25 grudnia 1904 aresztowany i wi?ziony trzy miesi?ce. Na wolno?ci w maju 1905 r. zacz?ł kierowa? Organizacj? Bojow? PPS w Radomiu ^[1]. Ponadto uczestniczył w kilku zamachach bombowych. Malinowskiego ponownie aresztowano 31 grudnia 1905 i przez rok wi?ziono w Radomiu, Sandomierzu i w Warszawie. Nast?pnie zesłany do Pinegi za Archangielskiem, sk?d zbiegł po dziesi?ciu dniach. Dotarł do Krakowa, gdzie zwi?zał si? z PPS ? Frakcja Rewolucyjna ^[1]. W 1907 r. został członkiem Wydziału Agitacyjno-Organizacyjnego przy Centralnym Komitecie Robotniczym PPS - Frakcji Rewolucyjnej oraz ?okr?gowcem” w Zagł?biu D?browskim.

Podczas konferencji partyjnej w Łodzi 1 listopada 1907, został aresztowany pod nazwiskiem Bolesław Janowski . 13 lipca 1908 został skazany pod fałszywym nazwiskiem przez s?d wojskowy w Warszawie na 6 lat katorgi, wi?ziony w Warszawie i Smole?sku, w 1913 przeniesiony na bezterminowe zesłanie do guberni irkuckiej , sk?d zbiegł w maju 1914 do Krakowa ^[1].

Wielka Wojna [ edytuj | edytuj kod ]

W trakcie wojny wst?pił do I Brygady Legionow Polskich gdzie był zaanga?owany w m.in. werbunek nowych ?ołnierzy. Ponadto był aktywnym członkiem CKR PPS i POW . Malinowski doprowadził w 1915 r. do utworzenia na terenie łodzkim Zjednoczenia Stronnictw Niepodległo?ciowych ^[1]. Trzy lata po?niej był w Pogotowiu Bojowym PPS , gdzie zorganizował m.in. zamach na szefa niemieckiej policji politycznej Ericha Schultzego.

Zajmował si? tak?e redagowaniem gazet: ?Łodzianina”, ?Wezwania”, ?Nowin Socjalistycznych” oraz ?Chłopskiej Doli” ^[1].

II Rzeczpospolita [ edytuj | edytuj kod ]

Podczas odradzania si? Polski, zasilił szeregi Tymczasowego Rz?du Ludowego Republiki Polskiej Ignacego Daszy?skiego , w ktorym pełnił funkcj? ministra robot publicznych. Nast?pnie 17 listopada 1918 r. wszedł w skład rz?du J?drzeja Moraczewskiego , jako minister bez teki. W nocy z 4 na 5 stycznia 1919 r. probowano przeprowadzi? zamach stanu (bezskutecznie). Zamachowcy aresztowali wtedy wi?kszo?? członkow rz?du, lecz Malinowskiego nie udało si? pochwyci? ^[1]. 16 stycznia 1919 r. doszło do dymisji rz?du.

W 1919 r. został wybrany na posła na Sejm z listy PPS. Jako jeden z 10 posłow na Sejm Ustawodawczy z wojewodztwa lubelskiego, był członkiem Wojewodzkiego Komitetu Obrony Narodowej w Lublinie w 1920 roku ^[2]. Po dwa lata po zamachu majowym , ktory czynnie wsparł, w 1928 wyst?pił z PPS i przyst?pił do PPS dawnej Frakcji Rewolucyjnej . W 1931 r. przeszedł do Bezpartyjnego Bloku Wspołpracy z Rz?dem . Od 1930 do 1935 był posłem z ramienia BBWR , a od 1935 senatorem (wybranym z ramienia BBWR).

Od 1929 zasiadał w Centrali Zjednoczenia Klasowych Zwi?zkow Zawodowych, a od 1931 w prorz?dowym Zwi?zku Zwi?zkow Zawodowych, pełnił funkcj? prezesow Zarz?du Głownego Zwi?zku Zawodowego Robotnikow Przemysłu Drzewnego w Polsce i Zwi?zku Zawodowego Robotnikow Przemysłu Włokienniczego w Polsce.

W 1937 r. przył?czył si? do Obozu Zjednoczenia Narodowego ^[1].

II wojna ?wiatowa [ edytuj | edytuj kod ]

We wrze?niu 1939 przedostał si? do Rumunii, gdzie internowany przebywał cał? wojn? m.in. w obozie dla internowanych w V?lenii de Munte . W 1945 powrocił do Radomia i tu ukrywał si? pod nazwiskiem Ogodzi?ski .

Zmarł w 1948 pod własnym nazwiskiem. Został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim przy parafii pw. ?w. Wacława w Radomiu (15a/30/19, grob 7496) ^[3].

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Był dwukrotnie ?onaty. Pierwsz? była Anna z domu Szukiewicz, z ktor? miał trzy corki: Klar?, Barbar? oraz Mari? i jednego syna Stanisława. Drug? mał?onk? była Leontyna z domu Zakrzewsk?. Z tego zwi??ku narodził si? syn Wojciech i corka Zofia ^[1].

Odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

Krzy? Srebrny Orderu Virtuti Militari (1933)
Krzy? Niepodległo?ci z Mieczami (1931).

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Grzegorz G. Kulka Grzegorz G. , Marian Malinomski (1876-1948) , [w:] Zbigniew Z. Girzy?ski , Jarosław J. Kłaczkow , Wojciech W. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918?1939 , wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 382-383, ISBN 978-83-67253-59-8 .
↑ Obrona pa?stwa w 1920 roku, Warszawa 1923, s. 419.
↑ GeoCmentarz [online], 37.28.154.108 [dost?p 2022-05-23] .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Stanisław Zieli?ski, Marian Malinowski ?Wojtek” i jego wspomnienia , w: Stulecie PPS 1892?1992. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w dniu 5 listopada 1992, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1991
Czy wiesz kto to jest? . Stanisław Łoza (red.). Wyd. II popr. Warszawa: Głowna Ksi?garnia Wojskowa, 1938, s. 460.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Grzegorz G. Kulka Grzegorz G. , Marian Malinomski (1876-1948) , [w:] Zbigniew Z. Girzy?ski , Jarosław J. Kłaczkow , Wojciech W. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918?1939 , wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 382-383, ISBN 978-83-67253-59-8 .

[2] Obrona pa?stwa w 1920 roku, Warszawa 1923, s. 419.

[3] GeoCmentarz [online], 37.28.154.108 [dost?p 2022-05-23] .

[1]

[2]

[3]

W dniu zaprzysi??enia	J?drzej Moraczewski Tomasz Arciszewski Władysław Byrka Witold Chod?ko Medard Downarowicz Jerzy Iwanowski Andrzej K?dzior Marian Malinowski Antoni Mi?kiewicz Tomasz Nocznicki Jozef Piłsudski Ksawery Prauss Leon Supi?ski Stanisław Thugutt Leon Wasilewski Wincenty Witos Franciszek Wojda Bronisław Ziemi?cki
Po?niejsi członkowie rz?du	Witold Chod?ko p.o. Jozef Pruchnik Stanisław St?czek Bła?ej Stolarski Franciszek Wojcik Jan Wroczy?ski