Jan II Dobry

Johann II Maria Franz Placidus

Portret p?dzla Johna Q. Adamsa (1908 r.)
Ksi??? Liechtensteinu
Okres	od 12 listopada 1858 do 11 lutego 1929
Poprzednik	Alojzy II
Nast?pca	Franciszek I
Dane biograficzne
Dynastia	Liechtensteinowie
Data i miejsce urodzenia	5 pa?dziernika 1840 Lednice , Arcyksi?stwo Austriackie
Data i miejsce ?mierci	11 lutego 1929 Valtice , Czechosłowacja
Miejsce spoczynku	Krypta rodowa Liechtensteinow w Vranov
Ojciec	Alojzy II
Matka	Franciszka Kinsky von Wchinitz und Tettau
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan II Dobry , wła?c. Johann II Maria Franz Placidus von und zu Liechtenstein (ur. 5 pa?dziernika 1840 w Lednicach , zm. 11 lutego 1929 w Valticach ) ? ksi??? Liechtensteinu w latach 1858-1929, tytularny ksi??? karniowski i opawski , hrabia Rietbergu.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Jan Liechtenstein przyszedł na ?wiat 5 pa?dziernika 1840 roku na zamku Eisgrub w Lednicach , na Morawach, jako pierwszy syn ksi?cia Alojzego II i jego ?ony Franciszki z rodu Kinsky ^[1] . Studiował w Karlsruhe , na Uniwersytecie w Bonn , w Brukseli i Pary?u . W czasie studiow poznał austriackiego reformatora Karla von Vogelsanga , ktory był jego towarzyszem i miał znaczny wpływ na pogl?dy przyszłego ksi?cia ^{[1] [2]} . Jego ojciec Alojzy zmarł 12 listopada 1858 roku i wowczas władz? przej?ł młody ksi??? Jan Maria jako Jan II . W czasie edukacji i podro?y Jana II w wa?nych sprawach zast?powała go jego matka Franciszka ^[1] . Ksi??? w latach młodo?ci wiele podro?ował, odwiedzaj?c m.in. Włochy , Angli? , Francj? , Hiszpani? , Dani? , Grecj? czy Konstantynopol ^[1] .

Poprzednik Jana II ? Alojzy II , był przeciwnikiem reform w niewielkim alpejskim pa?stwie. Zmiany w Ksi?stwie przyniosła dopiero Wiosna Ludow , a konkretnie rewolucja marcowa w 1848 roku , ktora, mimo tego ?e nie przyniosła rozlewu krwi w Ksi?stwie , to miała wpływ na decyzj? władcy m.in. dzi?ki działalno?ci Petera Kaisera ^[3] . W latach 1849-1852 przeprowadzono pewne reformy, ktore przyznawały wi?ksze uprawnienia Landtagowi , jednak po niespełna trzech latach prowizoryczna konstytucja została uchylona i powrocił poprzedni absolutystyczny system ^{[4] [5]} . Syn Alojzego prezentował zdecydowanie mniej konserwatywne pogl?dy i skłonny był do zreformowania kraju. Jego działania pozwoliły na uchwalenie całkowicie nowej ustawy zasadniczej w 1862 roku ^[6] . Ponadto jeszcze w XIX wieku wprowadził liczne zmiany m.in. w szkolnictwie , prawie karnym , systemie walutowym i podatkowym , administracji miejskiej czy prawie handlowym .

Podczas jego panowania miały rownie? miejsce najwa?niejsze wydarzenia polityczne w historii Ksi?stwa . Na pocz?tku XX wieku pojawiały si? pierwsze głosy krytyki i niepokoje polityczne w Ksi?stwie . Opozycjoni?ci zgromadzili si? wokoł otwarcie krytykuj?cego krajowe prawo Wilhelma Becka . Jego ugrupowanie zdobyło 4 z 15 mandatow Landtagu po wyborach 1914 roku. Głownymi postulatami Becka była demokratyzacja ustroju i oddanie wewn?trznej polityki w r?ce mieszka?cow Ksi?stwa , albowiem wszyscy członkowie parlamentu poza opozycj? , ł?cznie z premierem Leopoldem von Imhofem byli Austriakami . ^{[7] [8]} Przed wyborami w 1918 roku ostatecznie uformowały si? dwie partie polityczne , ktore stan?ły do pierwszych bezpo?rednich wyborow . W listopadzie 1918 roku pod koniec I wojny ?wiatowej Wilhelm Beck wykorzystał nastroje w kraju i wraz z Fritzem Walserem i Martinem Ritterem zmusił premiera von Imhofa do dymisji ^[9] . Działanie to było zamachem stanu, po ktorym władz? nielegalnie przej?ł Tymczasowy Komitet Wykonawczy ^[10] . Ksi??? Jan II Dobry jednak, a jedynie wysłał telegram do przewodnicz?cego Landtagu Alberta Schadlera , ktory udał si? do Wiednia , gdzie została podj?ta decyzja o mianowaniu na funkcj? premiera siostrze?ca Jana II, ksi?cia Karola Alojzego ^[10] . Ponadto powstał komitet konstytucyjny, ktory wraz z delegatami ksi?cia miał stworzy? now? ustaw? zasadnicz? ^{[10] [9]} . Wydarzenia te przyczyniły si? do rozwoju to?samo?ci narodowej Liechtenstei?czykow oraz znacznej demokratyzacji ustroju poprzez wprowadzenie Konstytucji w 1921 roku .

Ksi??? Jan II nie mieszkał na stale w Liechtensteinie i na co dzie? nie zajmował si? sprawami Ksi?stwa . Mimo tego odwiedzał je rekordow? liczb? razy w 1859, 1866, 1896, 1901, 1919, 1920 i 1925 ^[1] . W oczach ludzi był pierwszym władc?, ktory w jaki? sposob zaanga?owany był w kwestie wewn?trzne Liechtensteinu , co wraz z liberalnym podej?ciem do reform przyczyniło si? do nadania mu przydomka Dobry (niem. der Gute ) ^[1] . Jego imieniem nazwano kilka ulic w Liechtensteinie , a w Schaan znajduje si? jego pomnik .

Poza władaniem Liechtensteinem ksi??? Jan II Dobry był rownie? wła?cicielem poka?nych dobr na terenie Czech , Moraw , ?l?ska i Austrii , ktore pod koniec jego panowania w wyniku reform rolnych na Czechosłowacji , zmniejszyły si? o połow?, i jednym z najbogatszych Europejczykow XX wieku ^[1] . Był jednym z najwa?niejszych kolekcjonerow i mecenasow sztuki w swoich czasach ^[2] . Za swojego panowania znacznie rozszerzył zbiory ksi???ce o obrazy artystow niemieckich, holenderskich i włoskich z okresu renesansu , ale tak?e o liczne rze?by ^{[1] [2]} . Wspierał młodych artystow i inwestował w rozwoj sztuki rownie? na terenie Liechtensteinu , przekazuj?c liczne dzieła sztuki m.in. Muzeum Pa?stwowemu w Vaduz ^[1] . Za jego panowania niektore posiadło?ci Liechtensteinow przeszły gruntowne modernizacje, m.in. zamek Liechtenstein , zamek Sternberg , zamek Fischhorn, zamek Wartenstein oraz zamek Vaduz ^{[1] [2]} . Inwestował w rozwoj religii i budow? ko?ciołow na terenie Liechtensteinu . Dzi?ki jego dotacjom powstała m.in. Katedra ?w. Floryna w Vaduz ^[1] . Finansował badania medyczne i historyczne na Uniwersytecie Wiede?skim i Austriackiej Akademii Nauk ^[1] . Wspierał rownie? organizacje charytatywne, budow? szkoł, sieroci?cow i szpitali ^{[1] [2]} , a tak?e rozwoj turystyki gorskiej w Sudetach i Alpach , wspieraj?c Morawsko-?l?skie Sudeckie Towarzystwo Gorskie i budow? m.in. schroniska na ?nie?niku , czy finansuj?c szlaki turystyczne w Liechtensteinie , w tym jeden z wa?niejszych szlakow ? Dreischwesternweg ^[11] .

Ksi??? zmarł na zamku Feldsberg w Valticach 11 lutego 1929 roku w wieku 89 lat. Jego panowanie trwało 70 lat i 91 dni.

  Zobacz te?: Lista najdłu?ej pełni?cych urz?d przywodcow pa?stw .

Jan II Dobry nie o?enił si?, nie zało?ył rodziny i umarł bezdzietnie. Władz? i tytuły przej?ł po nim jego młodszy brat ? Franciszek I Liechtenstein ^[1] .

Genealogia [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]