Jan Marian Gwiazdomorski

Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1899 Krakow
Data i miejsce ?mierci	17 grudnia 1977 Krakow
profesor nauk prawnych
Specjalno??: prawo cywilne
Alma Mater	Uniwersytet Jagiello?ski
Doktorat	1922
Habilitacja	1928
Profesura	1937
Uczelnia	Uniwersytet Jagiello?ski
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Marian Gwiazdomorski (ur. 4 lutego 1899 w Krakowie ^[1] , zm. 17 grudnia 1977 tam?e) ? polski prawnik , profesor Uniwersytetu Jagiello?skiego i Wrocławskiego , członek Polskiej Akademii Umiej?tno?ci .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wykształcenie [ edytuj | edytuj kod ]

Był synem Jana ^[1] (lekarza, zało?yciela pierwszej galicyjskiej Lecznicy Prywatnej w Krakowie) i Marii z Ciechanowskich ^[1] . Ucz?szczał do niemieckiej szkoły powszechnej w Krakowie (1905?1909), nast?pnie do III gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie (1909?1917). W latach 1917?1921 studiował prawo na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiello?skiego , m.in. pod kierunkiem Władysława Jaworskiego i Fryderyka Zolla . Jednocze?nie odbywał ochotnicz? słu?b? w Wojsku Polskim jako podchor??y w Samodzielnym Dyonie Artylerii Ci??kiej, a potem w stopniu porucznika (1918?1921). W 1922 obronił doktorat z prawa ^[1] .

Działalno?? naukowa w II Rzeczypospolitej [ edytuj | edytuj kod ]

W 1924 podj?ł prac? na Uniwersytecie Jagiello?skim. Został starszym asystentem w II Katedrze Prawa Cywilnego, a po habilitacji (1928, na podstawie pracy Przej?cie długu ) ? docentem w tej katedrze. W 1930 otrzymał nominacj? na profesora nadzwyczajnego i obj?ł kierownictwo II Katedry Prawa Cywilnego (do 1948). Od 1937 był profesorem zwyczajnym, a w latach 1938?1939 zast?pc? przewodnicz?cego Komisji Dyscyplinarnej UJ.

Działalno?? publiczna w II Rzeczypospolitej [ edytuj | edytuj kod ]

Pracował jako urz?dnik w krakowskiej Prokuratorii Generalnej (1922?1923), po?niej zasiadał m.in. w Radzie Miejskiej Krakowa (1931?1934).

II wojna ?wiatowa [ edytuj | edytuj kod ]

Został aresztowany przez Niemcow w trakcie Sonderaktion Krakau . Od listopada 1939 do lutego 1940 był wi?ziony w Krakowie, Wrocławiu i obozie w Sachsenhausen . Cał? histori? aresztowania profesorow UJ i pobytu w obozie Sachsenhausen opublikował po wojnie w ksi??ce Wspomnienia z pobytu w Sachsenhausen .

Okres powojenny [ edytuj | edytuj kod ]

Po wojnie powrocił do pracy na uniwersytecie. W roku akademickim 1945/1946 był dziekanem Wydziału Prawa. W 1948 przeniosł si? do pracy na Uniwersytecie Wrocławskim . Jako pracownik naukowy Katedry Prawa Cywilnego prowadził wykłady z prawa rodzinnego, prawa spadkowego oraz prawa zobowi?za?. W latach 1948-1956 kierował Katedr? Prawa Cywilnego ^[2] . W 1956 powrocił na UJ.

W okresie powojennym pełnił wiele wa?nych funkcji w ro?nych instytucjach naukowych. W 1946 został członkiem korespondentem PAU , a w 1950 członkiem czynnym PAU. W latach 1938?1952 pełnił funkcj? sekretarza Sekcji Prawa Wspołczesnego Komisji Prawniczej PAU. Był te? członkiem Zespołu Prawa Cywilnego Materialnego i Zespołu Prawa Cywilnego Procesowego w Komisji Kodyfikacyjnej (1956?1970), brał udział w pracach nad kodeksami prawa cywilnego i post?powania cywilnego. W latach 1956?1960 przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Nauk Prawnych PAN .

W 1969 przeszedł na emerytur?. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie ^[3] .

Dorobek naukowy [ edytuj | edytuj kod ]

W pracy naukowej zajmował si? prawem zobowi?za? , prawem rodzinnym oraz prawem spadkowym . W pracy habilitacyjnej Przej?cie długu uj?ł w nowatorski sposob to zagadnienie. Dla potrzeb opracowania Fryderyka Zolla Prawo cywilne (1931?1933) przygotował omowienie prawa mał?e?skiego; było to pierwsze w Polsce cało?ciowe uj?cie tego tematu. W 1945 przygotował projekt polskiego prawa spadkowego. Zajmował si? krakowsk? szkoł? prawnicz? XIX i XX wieku ; wspołpracował z Polskim Słownikiem Biograficznym . Oprocz prac naukowych (ok. 180) opublikował tak?e Wspomnienia z Sachsenhausen (1945, 1969, 1975). Do grona jego wychowankow zalicza si? prof. Kazimierz Działocha ^[4] .

Najwa?niejsze publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

• Nowoczesne metody zabezpieczenia kredytu. Własno?? jako prawo zabezpieczaj?ce (1932)
• Osobowe prawo mał?e?skie obowi?zuj?ce w byłych dzielnicach austriackich (1932)
• Projekt nowej ustawy o stypendiach (1932)
• Kodeks zobowi?za? (1934)
• Kwestie w?tpliwe z zakresu prawa mi?dzyczasowego w przepisach wprowadzaj?cych kodeks zobowi?za? (1934)
• Trudno?ci kodyfikacji osobowego prawa mał?e?skiego w Polsce (1935)
• Poj?cie spadku według przepisow obowi?zuj?cych w Małopolsce (1939)
• Polepszenie poło?enia prawnego dziecka nie?lubnego i jego matki (1939)
• Nowe prawo mał?e?skie (1946)
• Prawo rodzinne (1946)
• Polskie prawo mał?e?skie (1948)
• Stwierdzenie praw do spadku (1950?1951, 2 cz??ci)
• Tre?? i zakres obowi?zku alimentacyjnego mi?dzy krewnymi (1954)
• Prawo spadkowe (1959)
• Stosunki maj?tkowe mi?dzy mał?onkami (1959)
• Zarys prawa spadkowego (1961)
• Alimentacyjny obowi?zek spadkowy mi?dzy mał?onkami (1970) ^[2]

Odznaczenia i ordery [ edytuj | edytuj kod ]

• Krzy? Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1947) ^[5]

Nagrody i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

• W 1969 otrzymał nagrod? I stopnia ministra szkolnictwa wy?szego za wybitne osi?gni?cia w pracy dydaktyczno-wychowawczej.
• W 1972 Polska Akademia Nauk odznaczyła go Medalem im. Kopernika.
• 14 maja 1977 Uniwersytet Wrocławski uhonorował go doktoratem honoris causa ^[2] .

Rodzina [ edytuj | edytuj kod ]

Siostra Jana Gwiazdomorskiego Anna Eufemia była ?on? kupca kolonialnego i wła?ciciela Szarej Kamienicy Adama Szarskiego i matk? Jana Szarskiego . Jan Gwiazdomorski miał tak?e siostr? Helen? i brata Kazimierza Gwiazdomorskiego , studenta wydziału filozofii UJ, ktory 2 listopada 1915 roku jako adiutant II bat. 6 pułku piechoty zmarł z ran po bitwie pod Kamieniuch?.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwi?zienia profesorow Uniw. Jagiello?skiego, 6 XI 1939 ? 9 II 1940 ; Wyd. Literackie, Krakow 1975.
• Biogramy uczonych polskich , Cz??? I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A?J, Wrocław 1983.