Jamie Lee Curtis

Jamie Lee Curtis podczas Comic-Con w San Diego (2018)
Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1958 Los Angeles
Zawod	aktorka, pisarka, aktywistka
Wspołmał?onek	Christopher Guest (od 1984)
Lata aktywno?ci	od 1977
Multimedia w Wikimedia Commons

Jamie Lee Curtis, Baronowa Haden-Guest (ur. 22 listopada 1958 w Los Angeles ) ? ameryka?ska aktorka filmowa i telewizyjna, tak?e autorka ksi??ek dla dzieci i aktywistka.

Jej pierwszym znacz?cym wyst?pem na du?ym ekranie była rola Laurie Strode w horrorze Halloween ( 1978 ) w re?yserii Johna Carpentera . W 1980 wzi?ła udział w szeregu horrorow, w tym Mgła , Bal maturalny i Terror w poci?gu . Wcieliła si? ponownie w rol? Laurie w sequelach Halloween 2 ( 1981 ), Halloween: 20 lat po?niej ( 1998 ), Halloween: Resurrection ( 2002 ) i Halloween ( 2018 ). Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rol? w filmie Wszystko wsz?dzie naraz (2022) ^[1] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne lata [ edytuj | edytuj kod ]

Urodziła si? w Los Angeles w Kalifornii jako corka znanej pary aktorskiej, Janet Leigh (z domu Janett Helen Morrison) i Tony’ego Curtisa (wła?c. Bernard Schwartz) ^[2] . Jej ojciec był ?ydem aszkenazyjskim ^[3] , synem w?giersko-?ydowskich imigrantow ^[4] . Dwoch jej pradziadkow ze strony matki było Du?czykami , podczas gdy reszta przodkow jej matki było pochodzenia niemieckiego i szkocko-irlandzkiego ^{[4] [5]} . Curtis ma starsz? siostr?, Kelly Curtis , ktora jest rownie? aktork?, i kilkoro rodze?stwa przyrodniego (wszystkie z powtornych mał?e?stw ojca): Alexandr?, Allegr?, Benjamina i Nicholasa (zm. w 1994 z powodu przedawkowania narkotykow). Rodzice Curtis rozwiedli si? w 1962. Po rozwodzie stwierdziła, ?e jej ojca ?nie ma w pobli?u” i ?e ?nie był zainteresowany byciem ojcem” ^[6] .

Curtis ucz?szczała do Westlake School (obecnie Harvard-Westlake School) w Los Angeles i Beverly Hills High School ^[7] . Uko?czyła Choate Rosemary Hall. Po powrocie do Kalifornii, w 1976 studiowała na macierzystej uczelni matki, University of the Pacific w Stockton w Kalifornii i studiowała prawo ^[8] . Porzuciła studia po jednym semestrze, aby rozpocz?? karier? aktorsk? ^[9] .

Kariera [ edytuj | edytuj kod ]

W 1977 wyst?piła go?cinnie jako kelnerka w jednym z odcinkow serialu kryminalnego NBC Columbo - pt.: ?Test na inteligencj?” ( The Bye-Bye Sky High I.Q. Murder Case ) z Peterem Falkiem , Theodore'em Bikelem i Samanth? Eggar . W sitcomie ABC Operation Petticoat (1977?1978) grała posta? porucznik Barbary Duran. Go?ciła te? w serialu Aniołki Charliego (1978) z Kate Jackson , Jaclyn Smith i Cheryl Ladd oraz sitcomie Statek miło?ci (1978). Debiut kinowy Curtis miał miejsce w horrorze Johna Carpentera Halloween ( 1978 ), w ktorym zagrała rol? Laurie Strode . Film odniosł du?y sukces i został uznany za najbardziej dochodowy niezale?ny film swoich czasow, zdobywaj?c uznanie jako klasyczny horror. Curtis została nast?pnie obsadzona w kilku horrorach ^[10] . Jej nast?pnym filmem była Mgła ( 1980 ), ktor? zrealizował re?yser Halloween John Carpenter . Kolejny film, Bal maturalny , był niskobud?etowym kanadyjskim slasherem wydanym w lipcu 1980. Film, za ktory otrzymała nominacj? do nagrody Genie za najlepsz? rol? zagranicznej aktorki, był podobny do Halloween , ale otrzymał negatywne recenzje. W tym samym roku Curtis zagrała tak?e w horrorze Terror w poci?gu , ktory miał premier? w pa?dzierniku i spotkał si? z negatywnymi recenzjami podobnymi do Balu maturalnego .

W telewizyjnym dramacie biograficznym NBC ?mier? kroliczka ( Death of a Centerfold: The Dorothy Stratten Story , 1981) zagrała Dorothy Stratten , kanadyjsk? był? modelk? i gwiazd? ? Playboya ”, ktora została zastrzelona przez swojego zazdrosnego m??a. Jej rola prostytutki Ophelii w komedii Johna Landisa Nieoczekiwana zmiana miejsc ( 1983 ) u boku Dana Aykroyda i Eddiego Murphy’ego , pomogła Curtis pozby? si? wizerunku krolowej grozy i została uhonorowana Nagrod? Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej . Jako Jessie Wilson w melodramacie Jamesa Bridgesa By? doskonałym ( 1985 ) z Johnem Travolt? zdobyła niemieck? nagrod? kinow? Jupiter Award jako najlepsza aktorka mi?dzynarodowa. Z kolei za kreacj? Wandy Gershwitz w komedii Charlesa Crichtona Rybce zwanej Wand? ( 1988 ) z Johnem Cleese'em i Kevinem Kline'em była nominowana do Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej i Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu .

W roku 1994 wyst?piła u boku Arnolda Schwarzeneggera w Prawdziwych kłamstwach , jednym z najbardziej pami?tnych filmow akcji lat 90 . Otrzymała za t? rol? Złoty Glob . Była tak?e pomysłodawczyni? Halloween: 20 lat po?niej ( 1998 ), w ktorym to filmie ponownie wcieliła si? w posta? Laurie Strode z Halloween i Halloween 2 ( 1981 ). Zagrała w sumie w ponad pi??dziesi?ciu produkcjach.

Zasiadała w jury konkursu głownego na 45. MFF w Cannes (1992).

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

18 grudnia 1984 roku wyszła za Christophera Guesta  (inne j?zyki) , 5. barona Haden-Guest ^[11] . Maj? dwoje adoptowanych dzieci: cork? Annie (ur. 1986) i cork? transpłciow? Ruby (ur. 15 marca 1996 jako Thomas ^[12] ) ^[13] .

Wybrana filmografia [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Jamie Lee Curtis w bazie IMDb ( ang. )
• Jamie Lee Curtis w bazie Filmweb
• Jamie Lee Curtis w bazie Notable Names Database ( ang. )