J.M. Barrie

James Barrie
Imi? i nazwisko	James Matthew Barrie
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1860 ; Kirriemuir , Wielka Brytania
Data i miejsce ?mierci	19 czerwca 1937 ; Londyn
Narodowo??	Szkot
Dziedzina sztuki	pisarz
	Wa?ne dzieła
	Piotru? Pan
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wiki?rodłach
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

J.M. Barrie , wła?c. James Matthew Barrie (ur. 9 maja 1860 w Kirriemuir , zm. 19 czerwca 1937 w Londynie ) ? szkocki dramaturg i powie?ciopisarz, ktory zasłyn?ł na całym ?wiecie jako autor sztuki i powie?ci pt. Piotru? Pan .

Pochodzenie i lata młodo?ci [ edytuj | edytuj kod ]

James Matthew Barrie urodził si? 9 maja 1860 w Kirriemuir w Szkocji . Jego ojciec David Barrie był tkaczem, za? matka Margaret Ogilvy Barrie ? cork? kamieniarza. James był dziewi?tym dzieckiem, miał siedem siostr i dwoch braci. David Barrie pracował ci??ko na utrzymanie tak licznej rodziny i na to, aby jego synowie mogli si? kształci?. Matka zajmowała si? starannym wychowaniem dzieci. Margaret Ogilvy pochodziła z rodziny nale??cej do najbardziej puryta?skiego odłamu ko?cioła protestanckiego ? sekty Auld Lichts . Rodzina Barrie nigdy nie opu?ciła niedzielnego nabo?e?stwa, na ktore ucz?szczała do Free Church , odłamu Established Church of Scotland . Margaret ze wszystkich dzieci faworyzowała syna Davida. Chciała, aby w przyszło?ci został pastorem, jednak chłopiec w wieku 13 lat zgin?ł tragicznie podczas jazdy na ły?wach; James miał wtedy 6 lat. Po ?mierci Davida matka wpadła w depresj?. Mały James probował j? pocieszy? i zyska? jej uczucia, ktorymi wcze?niej obdarzała Davida, m.in. poprzez noszenie ubra? po zmarłym bracie. Obsesyjny zwi?zek emocjonalny mi?dzy Jamesem a jego matk? odcisn?ł gł?boki ?lad w jego ?yciu. Po ?mierci matki w 1896 James napisał jej biografi? Margaret Ogilvy (1896).

James Matthew Barrie ju? od wczesnych lat dzieci?stwa pragn?ł zosta? pisarzem, a jako młody chłopak uwielbiał czyta? takich autorow jak: Juliusz Verne , Thomas Mayne Reid i James Fenimore Cooper . Jednak rodzice Jamesa sprzeciwiali si? jego marzeniom. Barrie uczył si? w Dumfries Academy i na Uniwersytecie Edynburskim . W czasie studiow zacz?ł pisa? artykuły dla miejscowych gazet. Po sko?czeniu nauki w 1882 Barrie nawi?zał wspołprac? z The Nottingham Journal . W marcu 1885 Barrie, przy wsparciu swojego starszego o 19 lat brata Aleksandra, przeniosł si? do Londynu , gdzie pracował jako dziennikarz, co przynosiło mu regularnie 20￡ miesi?cznie. Pierwsze sukcesy osi?gn?ł w St. James’s Gazette po opublikowaniu serii artykułow pt. Auld Licht Idylls , zainspirowanych opowie?ciami matki o sekcie religijnej, w ktorych prezentowała barwne postaci z Kirriemuir . Seria ta została wydana jako cało?? w 1888. W 1888 Barrie wydał własnym sumptem swoj? pierwsz?, dobrze przyj?t?, powie?? Better Dead . Kolejne ksi??ki Barrie'go Auld Lichts Idylls , A Window in Thrums (1889) i szczegolnie The Little Minister (1891) przyniosły mu popularno?? i uznanie. Do jego przyjacioł nale?eli Thomas Hardy , Robert L. Stevenson . W 1894 Barrie po?lubił aktork? Mary Ansell, ktora grała w jego sztuce Walker, London . W czasie podro?y po?lubnej w Szwajcarii , pa?stwo Barrie kupili psa rasy landseer , ktoremu dali imi? Portos. Pies ten w po?niejszym czasie odegrał znacz?c? rol? w ?yciu Barriego. W 1909 Mary Barrie nawi?zała romans z pisarzem Gilbertem Cannanem , a mał?e?stwo zako?czyło si? rozwodem.

James Matthew Barrie i rodzina Llewelyn Davies [ edytuj | edytuj kod ]

Do stworzenia historii Piotrusia Pana zainspirowały go zabawy z dzie?mi Llewelyn Davies. Pierwsze spotkanie z nimi miało miejsce w 1897 lub 1898 roku podczas spaceru w Ogrodach Kensingto?skich , wtedy to Barrie wraz z psem Portosem napotkali dwoch najstarszych chłopcow z niani?. Rodzina Llewelyn Davies składała si? z Arthura (1863?1907), Sylvii (1866?1910) oraz ich pi?ciu synow: George’a (1893?1915), Jacka (1894?1959), Petera (1897?1960), Michaela (1900?1921) i Nicholasa (1903?1980).

Barrie bardzo zaprzyja?nił si? z chłopcami i ich matk?, ktora nale?ała do jego najlepszych przyjacioł. Arthur Llewelyn Davies nie był zbytnio zadowolony z bardzo cz?stych odwiedzin jego rodziny przez Jamesa. Po ?mierci Arthura i Sylvii, James M. Barrie został opiekunem ich dzieci.

Relacje pisarza z rodzin? Llewelyn Davies, oraz proces tworzenia Piotrusia Pana przedstawił do?? lu?no re?yser Marc Forster w filmie z 2004 roku pt. Marzyciel ( Finding Neverland ), gdzie głowne role graj?: Johnny Depp jako Barrie, Kate Winslet jako Sylvia Llewelyn Davies, oraz Julie Christie , Radha Mitchell , Dustin Hoffman , Kelly McDonald .

Piotru? Pan [ edytuj | edytuj kod ]

Barrie na zawsze zapisał si? w historii literatury tworz?c posta? Piotrusia Pana , ktory ?ył w Nibylandii i nie chciał nigdy dorosn??, wraz z innymi dzie?mi prowadził wojn? z piratem Kapitanem Hakiem. Piotru? Pan został po raz pierwszy wystawiony w Duke of York’s Theatre w Londynie 27 grudnia 1904. Historia zaczyna si? w mieszkaniu Darlingow, ktore odwiedza Piotru? Pan wraz z Dzwoneczkiem. Uczy dzieci Darlingow lata?. Wendy Darling i jej dwaj bracia wyruszaj? wraz z Piotrusiem Panem do Nibylandii, w ktorej ?yje wraz z innymi zgubionymi chłopcami. Wendy stała si? matk? dla chłopcow. Kiedy Piotru? oddala si?, zostaje ona wraz z reszt? chłopcow porwana przez pirata, Kapitana Haka. Piotru? ratuje ich. Po tych przej?ciach Wendy coraz bardziej t?skni za rodzicami, pragn?? do nich wroci?. Piotru? Pan zabiera wi?c Wendy i jej braci z powrotem do domu, odrzuca jednak propozycj? adopcji przez pa?stwa Darling. Wendy obiecuje mu, ?e b?dzie go odwiedza? ka?dego roku w czasie wiosennych porz?dkow.

Historia Piotrusia Pana czekała kilka lat, do 1911 roku, na wydanie w ostatecznej wersji, jako fabuła z narracj?. Ksi??ka została zatytułowana Peter and Wendy . W epilogu Piotru? odwiedza dorosł? Wendy. Barrie prawa wieczyste do Piotrusia Pana podarował szpitalowi dla dzieci Great Ormond Street Hospital.

Barrie jako autor Piotrusia Pana oraz znakomity dramaturg odebrał wiele zaszczytow: poznał Rodzin? Krolewsk?, w 1913 odebrał tytuł szlachecki baroneta , za? w 1922 roku został odznaczony Orderem Zasługi . James Matthew Barrie zmarł 19 czerwca 1937 w Londynie , został pochowany na cmentarzu w Kirriemuir obok rodzicow, siostry i brata Davida.

Wybrana tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Bandolero, the Bandit , 1877 (pierwsza sztuka wystawiona w szkole)
Auld Licht Idylls , 1888
Better Dead , 1888 (pierwsza powie??)
A Window in the Thrums , 1889
My Lady Nicotine , 1890
The Little Minister , 1891
Ibsen's Ghost , 1891 (sztuka)
Walker, London , 1892
Margaret Ogilvy , 1896
The Little White Bird , 1902
The Admirable Crichton (Nieporownany Crichton), 1902 (sztuka)
Peter Pan in Kensington Gardens , 1906 ( Przygody Piotrusia Pana ? tłumaczenie Zofia Rogoszowna , 1914)
What Every Woman Knows , 1908 (sztuka)
Old Friends , 1910 (sztuka)
Peter and Wendy , 1911
Dear Brutus , 1917 (sztuka)
Mary Rose , 1920 (sztuka)
Farewell, Miss Julie Logan: A Wintry Tale , 1931 (utwor opublikowany jako suplement gazety ? The Times ”)
The Boy David , 1936 (sztuka)

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Krystyna Kuliczkowska, Barbara Tylicka: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzie?y . Warszawa: Wiedza Powszechna , 1979.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Andrew Birkin's Introduction . jmbarrie.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-18)]. ( ang. )
Barrie Photos ( ang. )
Great Ormond Street Hospital Children's Charity . gosh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-24)]. ( ang. )