Ирон ?взаг

Obszar	Federacja Rosyjska , Gruzja , Turcja
Liczba mowi?cych	ok. 500 tys.
Pismo / alfabet	cyrylica
Klasyfikacja genetyczna
J?zyki indoeuropejskie J?zyki indoira?skie J?zyki ira?skie Grupa połnocno-wschodnia J?zyk osetyjski
Status oficjalny
j?zyk urz?dowy	Osetia Połnocna , Osetia Południowa
UNESCO	2 wra?liwy ↗
Ethnologue	5 rozwojowy ↗
Kody j?zyka
ISO 639-1	os
ISO 639-2	oss
ISO 639-3	oss
IETF	os
Glottolog	osse1243 , osse1245
Ethnologue	oss
GOST 7.75?97	ост 524
WALS	oss
SIL	OSS
Wyst?powanie
W Wikipedii
Zobacz te?: j?zyk , j?zyki ?wiata Wikipedia w j?zyku osetyjskim Słownik j?zyka osetyjskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF . Bez wła?ciwego wsparcia renderowania wy?wietlane mog? by? puste prostok?ty lub inne symbole zamiast znakow Unikodu .

J?zyk osetyjski (oset. ирон ?взаг ^[1] , iron ævzag ) ? j?zyk nale??cy wraz z j?zykiem tackim i tałyskim do podgrupy ira?skiej j?zykow indoira?skich , ktorymi mowi si? na Kaukazie . Uwa?a si?, i? jest kontynuacj? j?zyka staro?ytnych Scytow , a ?ci?lej dialektow zachodnioscytyjskich.

J?zykiem osetyjskim posługuj? si? Osetyjczycy w le??cej na terenie Federacji Rosyjskiej Republice Połnocna Osetia-Alania oraz w stanowi?cej oficjalnie cz??? Gruzji Osetii Południowej . Ogolna liczba posługuj?cych si? tym j?zykiem oceniana jest na około 500 tysi?cy osob.

Wyro?nia si? dwa głowne dialekty: zachodnioosetyjski digoron oraz wschodnioosetyjski iron, do ktorego zalicza si? tak?e dialekt tual, ktorym posługuje si? ludno?? Osetii Południowej. Osetyjski zachował wiele archaicznych cech, charakterystycznych dla j?zykow ira?skich (m.in. zachowanie przypadkow ), natomiast jego fonetyka jest pod silnym wpływem s?siednich j?zykow kaukaskich . W słowniku widoczne s? silne wpływy j?zyka rosyjskiego .

Pocz?tki pi?miennictwa ? od XVIII wieku. Za najwybitniejszego tworc? posługuj?cego si? j?zykiem osetyjskim uwa?a si? tworz?cego w drugiej połowie XIX wieku Kost? Chetagurowa .

Do zapisu j?zyka osetyjskiego wykorzystywane mog? by? alfabety oparte na pi?mie gruzi?skim albo łaci?skim . Od 1937 roku oficjalnie u?ywany jest alfabet oparty na rosyjskiej cyrylicy :

А, ?, Б, В, Г, Гъ, Д, Дж, Дз, Ё, Е, Ж, З, И, Й, К, Къ, Л, М, Н, О, П, Пъ, Р, С, Т, Тъ, У, Ф, Х, Хъ, Ц, Цъ, Ч, Чъ, Ш, Щ, Ъ, Ы, Ь, Э, Ю, Я

а, ?, б, в, г, гъ, д, дж, дз, е, ё, з, и, й, к, къ, л, м, н, и, п, пъ, р, с, т, тъ, у, ф, х, хъ, ц, цъ, ч, чъ, ш, щ, ъ, ы, ь, э, ю, я

Charakterystyczn? liter? w alfabecie osetyjskim jest ? , ktora nie wyst?puje w ?adnym innym alfabecie cyrylickim.

Przykładowy tekst w j?zyku osetyjskim (wiersz Kosty Chetagurowa):

Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w j?zyku osetyjskim ^[2] :

Ад?йм?гт? се 'пп?т д?р райгуырынц с?рибар?й ?м? ?мхуызон?й с? барты. Уыдон ?хх?ст сты зонд ?м? намыс?й, ?м? к?р?дзий?н хъуам? уой ?фсым?рты хуыз?н.

W j?zyku osetyjskim prowadzona jest Osetyjska Wikipedia powstała 28 lutego 2005 ^[3] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Krotki kurs j?zyka osetyjskiego, słowniki, gramatyka ( ang.  ?  ros. )
• Krotkie rozmowki j?zyka osetyjskiego . region15.alanianet.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-15)]. ( ros. ) .
• Słownik online rosyjsko-osetyjski