한국   대만   중국   일본 
J?zyk malajski miasta Manado ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

J?zyk malajski miasta Manado

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
bahasa Melayu Manado
Obszar

Celebes Połnocny ( Indonezja )

Liczba mowi?cych

2 mln [1]

Pismo / alfabet

łaci?skie

Klasyfikacja genetyczna

bli?ej nieustalona, kreolski na bazie malajskiego lub jeden z j?zykow (dialektow) malajskich

Status oficjalny
Ethnologue 3 ?rodek szerszej komunikacji ↗
Kody j?zyka
ISO 639-3 xmm
IETF xmm
Glottolog mala1481
Ethnologue xmm
WALS mds
Wyst?powanie
Ilustracja
Lokalizacja prowincji Celebes Połnocny w Indonezji. Od zachodu graniczy z Gorontalo.
W Wikipedii
Zobacz te?: j?zyk , j?zyki ?wiata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF . Bez wła?ciwego wsparcia renderowania wy?wietlane mog? by? puste prostok?ty lub inne symbole zamiast znakow Unikodu .

J?zyk malajski miasta Manado , tak?e malajski minahaski ( indonez.   bahasa Melayu Manado ) [2] ? j?zyk pochodzenia austronezyjskiego u?ywany jako lingua franca w prowincjach Celebes Połnocny i Gorontalo w Indonezji . Według serwisu Ethnologue jest to j?zyk kreolski oparty na malajskim , ale bywa te? rozpatrywany jako odmiana (b?d? dialekt ) j?zyka malajskiego. Ł?cznie posługuje si? nim ponad 2 mln ludzi [1] .

Przez samych u?ytkownikow, a czasami rownie? w publikacjach po?wi?conych regionowi, bywa okre?lany jako ?j?zyk manado” ( bahasa Manado ). Inne lokalne nazwy to bahasa pasar (?j?zyk bazarowy”) i bahasa sehari-hari (?j?zyk codzienny”). W literaturze angloj?zycznej u?ywane s? terminy Manado Malay i Minahasa Malay ( Minahasan Malay ).

Do lat 80. XX w. pozostawał stosunkowo słabo poznany [3] . Po?wi?cono mu opracowania gramatyczne (m.in. Morfologi dan sintaksis bahasa Melayu Manado , 1981 [2] ; The Manadonese grammar , 1993 [4] ; Focus in Manado Malay , 2005 [5] ; Parlons manadonais , 2008 [6] ) i leksykograficzne ( Kamus Manado-Indonesia , 1985 [7] ; Kamus Melayu Manado-Indonesia... , 2004 [8] ; Kamus bahasa dan budaya Manado , 2007 [9] ). W pi?mie stosuje si? alfabet łaci?ski . Na ten j?zyk przeło?ono fragmenty Biblii [10] . Jest zasadniczo j?zykiem mowionym, pozbawionym ustandaryzowanej ortografii [11] [12] .

Historia i u?ycie [ edytuj | edytuj kod ]

J?zyk ten nie był tradycyjnie zwi?zany z ludem Minahasa i nie rozwin?ł si? na wyspie Celebes (Sulawesi) [13] . Jego cechy sugeruj?, ?e wywodzi si? z malajskiego wyspy Ternate , ktory jest u?ywany na połnocnych Molukach [14] [15] . Odmiana ta rozprzestrzeniła si? w XVII wieku ze wzgl?du na rol? Sułtanatu Ternate w handlu korzennym [15] [16] . ?wiadectwem takiej jego proweniencji jest obecno?? stosunkowo du?ej liczby po?yczek z j?zykow ternate i portugalskiego , a jednocze?nie zaskakuj?cy brak znacz?cych wpływow j?zyka hiszpa?skiego i j?zykow minahaskich [17] [18] . Historycznie ludno?? Minahasa utrzymywała kontakty z Hiszpanami, a w du?o mniejszym zakresie z Portugali? [19] . Pod kontrol? portugalsk? znajdowało si? natomiast pa?stwo Ternate [17] . Zasadnicz? rol? w ekspansji malajskiego przypisuje si? tzw. borgos , pracownikom VOC (niderl. burger ? ?obywatel”) [20] [21] . Jego znaczenie umocniło si? za spraw? kolonialnej holenderskiej polityki j?zykowej, ktora stawiała na u?ycie tego j?zyka w administracji i szkolnictwie [20] [22] . Był intensywnie wykorzystywany w szerzeniu chrze?cija?stwa, cz??ciej ni? j?zyki etniczne [23] .

Dzi? stanowi lingua franca o rosn?cym znaczeniu [10] . O ile wcze?niej jego rodowici u?ytkownicy zamieszkiwali głownie miasto Manado, to od XX w. zacz?ł słu?y? jako nadrz?dny j?zyk całego regionu. Jest znany mieszka?com połnocnego Sulawesi, grup wysp Sangir i Talaud oraz Gorontalo . Tradycyjne j?zyki etniczne (minahaskie i sangirskie ) wci?? pozostaj? w u?yciu, lecz nie s? ju? powszechnie znane. Malajski miasta Manado stał si? podstawowym ?rodkiem komunikacji dla osob w ro?nych grupach wiekowych, a dla wielu jest pierwszym b?d? wr?cz jedynym opanowanym j?zykiem [24] . Lokalny malajski zdecydowanie wypiera autochtoniczne j?zyki regionu (osoby posługuj?ce si? nimi to przewa?nie przedstawiciele starszego pokolenia) [25] [26] . W XX w. prawie wszystkie dost?pne dane wskazywały na stopniowy ich zanik [27] , przy czym pocz?tkow tego procesu mo?na si? doszukiwa? kilka stuleci wcze?niej [28] . W u?yciu jest tak?e j?zyk indonezyjski , ktory dominuje w edukacji, ?rodkach masowego przekazu i administracji. Powszechny jest code switching [29] . Malajski miasta Manado wywarł du?y wpływ na j?zyki połnocnego Sulawesi, a na jego kształt rzutuje natomiast j?zyk narodowy [30] .

Wraz z post?puj?cym zanikiem j?zykow lokalnych i kultury przedeuropejskiej zakorzenił si? jako wyznacznik to?samo?ci etnicznej ludu Minahasa [31] . Przemiany polityczne pod koniec XX w. ugruntowały jego pozycj? w charakterze j?zyka regionalnego [32] . Dodatkowo w Gorontalo i niektorych cz??ciach Celebesu ?rodkowego funkcjonuje jako drugi j?zyk [28] .

W XVIII i XIX w. był u?ywany jako j?zyk pisany (powstawały w nim kontrakty i korespondencja mi?dzy Holendrami a lokalnymi władcami). Misjonarze protestanccy przygotowywali w tym j?zyku materiały religijne i edukacyjne dla ludu Minahasa. Pod koniec XIX w. został zredukowany do roli j?zyka ustnego. Na przełomie XX i XXI w. zacz?ł wkracza? do nowych domen u?ycia (audycje radiowe, kampanie polityczne); pojawia si? rownie? w gazetach i reklamach [32] .

Cechy i nazewnictwo [ edytuj | edytuj kod ]

Do jego charakterystycznych cech nale??: u?ycie formy kita jako zaimka 1. os. lp., szyk possessor-possessum w konstrukcjach dzier?awczych (okre?lnik dzier?awczy przed elementem okre?lanym, wykorzystanie ł?cznika pe ) [33] , ograniczona morfologia (konstrukcje kauzatywne z wykorzystaniem czasownikow (ka)se i beking ) [34] , brak ?cisłego rozro?nienia mi?dzy cz??ciami mowy i stronami czasownika (wyrazy mog? pełni? ro?ne funkcje semantyczne i składniowe) [35] , formy przeczenia nyanda i bukang [36] . Wyst?puje szereg ro?nic fonologicznych wzgl?dem j?zyka indonezyjskiego (brak pewnych głosek w wygłosie, uproszczenie dyftongow , ro?ne realizacje głoski szwa ) [37] . Stosunkowo dobry dost?p do edukacji holenderskiej sprawił, ?e malajski miasta Manado został poddany wpływom słownictwa niderlandzkiego, przejmuj?c rownie? wyrazy obce j?zykowi standardowemu [38] .

Odnotowano pewne ro?nice regionalne i pokoleniowe, uzale?nione od lokalnego podło?a j?zykowego i nasilenia wpływow poszczegolnych j?zykow (indonezyjskiego, niderlandzkiego oraz j?zykow lokalnych). Zro?nicowanie to dotyczy aspektow fonologii i u?ycia konstrukcji gramatycznych [39] . W niepodległej Indonezji jego u?ytkownicy wchodz? w kontakt z j?zykiem pa?stwowym, ktory ma charakter ponadregionalny i jest wykorzystywany w wielu sferach ?ycia (edukacja, administracja, media, domena religijna) [40] . Wskutek tego procesu, trwaj?cego od 1945 r., zacieraj? si? ro?nice mi?dzy obydwoma j?zykami, zwłaszcza u młodszych grup wiekowych [18] .

Cz??? ?rodeł, w tym Ethnologue (wyd. 19), okre?la go jako j?zyk kreolski na bazie malajskiego [10] [41] . W niektorych innych publikacjach jest omawiany jako odmiana lub dialekt tego j?zyka [42] [43] [44] . Bli?sza klasyfikacja wschodnich odmian j?zyka malajskiego (w kategorii j?zykow kreolskich b?d? dialektow) pozostaje nierozstrzygni?ta [45] [46] .

Nie wszyscy u?ytkownicy kład? nacisk na jego odr?bno?? od j?zyka indonezyjskiego, z ktorym zreszt? dzieli coraz wi?cej cech [29] . Lokalnie jest okre?lany ro?nymi nazwami: bahasa Manado (?j?zyk manado”) [29] , Melayu (Malayu) Manado [29] [44] , bahasa pasar (?j?zyk bazarowy”) [47] [48] , bahasa sehari-hari (?j?zyk codzienny”) [48] . Remy Sylado , autor słownika i encyklopedii z 2007 r., jest zwolennikiem terminu bahasa Manado , ktory pozwala podkre?li?, ?e chodzi o j?zyk zasadniczo odr?bny od malajskiego, o własnej historii rozwoju i zapo?yczania [49] . W publikacjach angloj?zycznych wyst?puj? terminy Manado Malay i Minahasa Malay ( Minahasan Malay ) [11] [50] [51] [52] .

Zwi?zki z innymi j?zykami [ edytuj | edytuj kod ]

Nale?y do grupy j?zykow (dialektow) malajskich , ktore rozwin?ły si? w ro?nych zak?tkach wschodniej Indonezji [51] . Jest ?ci?le spokrewniony z malajskim Molukow Połnocnych , dziel?c z nim wspolny rodowod. Ł?cz? go z t? odmian? pewne cechy leksyki i gramatyki (jak np. sposob tworzenia konstrukcji dzier?awczych i zasob zaimkow osobowych) [30] [33] . Oba j?zyki maj? wspolny zasob podstawowego słownictwa; zachowuj? te? obfity repertuar po?yczek europejskich, ktory odro?nia je od wielu innych odmian malajskiego [53] . Z odległego j?zyka ternate pochodz? charakterystyczne zaimki drugiej osoby: ngana ? ?ty”, ngoni ? ?wy” [30] [54] .

Do powi?zanych historycznie odmian malajskiego ? poza odmian? z połnocnych Molukow ? nale?y te? np. malajski ambo?ski . Nie jest natomiast szczegolnie bliski j?zykowi indonezyjskiemu, ale odnotowano, ?e ten wywiera du?y wpływ na lokalny malajski [51] . Jego postulowany dalszy krewny to malajski Sri Lanki , ktory rownie? miałby wywodzi? si? ze wschodniej Indonezji [55] .

Nie jest wzajemnie zrozumiały z j?zykiem indonezyjskim [51] . Z perspektywy historycznej jest od niego odr?bny i charakteryzuje si? własnym przebiegiem rozwoju (podobnie jak pozostałe j?zyki malajskie ze wschodniej Indonezji). O ile j?zyk indonezyjski stanowi pochodn? literackiej formy malajskiego, to malajski miasta Manado ma swoje ?rodło w bazarowej odmianie tego j?zyka ( Bazaar Malay ), ktora rozwin?ła si? wiele stuleci temu pod wpływem kontaktow handlowych [50] [15] . Nie jest jasne, czy mo?e by? zasadnie opisywany jako forma j?zyka pa?stwowego [56] . Cho? bywa podkładany pod to poj?cie przez cz??? samych u?ytkownikow, to inni czyni? wyra?ne rozro?nienie mi?dzy bahasa Manado a j?zykiem indonezyjskim. W praktyce granica mi?dzy nimi bywa trudna do wyznaczenia, ze wzgl?du na szerok? ekspansj? obu j?zykow i swobodne przenikanie si? ich cech [29] .

Zaimki osobowe [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: Brickell 2020 ↓ , s. 178

1. os. lp. kita / ta 1. os. lmn. torang / tong
2. os. lp. ngana 2. os. lmn. ngoni
3. os. lp. dia / de 3. os. lmn. dorang / dong

Konstrukcje dzier?awcze tworzy si? poprzez wykorzystanie ł?cznika pe , np. ngana pe ruma ? ?twoj dom” [57] .

W 2. os. lp. wyst?puj? tak?e formy angko (o charakterze dialektalnym) [58] i yei (od niderlandzkiego jij ) [59] .

Przykłady zapo?ycze? [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: Brickell 2020 ↓ , s. 168

zapo?yczenie j?zyk ?rodłowy słowo w j?zyku ?rodłowym znaczenie
ngana ternate ngana ‘ty’
ngoni ternate ngon ‘wy’
batobo ternate matobo ‘pływa?’
pongo ternate pongo ‘głuchy’
dabu ternate dabu ‘przyprawa, dodatek’
baku- [60] ternate maku- [61] prefiks recyprokalny
lenso portugalski lenco ‘chusteczka’
tuturuga portugalski tartaruga ‘?ołw’
fastiu portugalski fastio ‘znudzony’
milu portugalski milho ‘kukurydza’
fresko portugalski fresco ‘?wie?y’
for niderlandzki voor ‘tak aby; ?eby’
leper niderlandzki lepel ‘ły?ka’
wastafel niderlandzki wastafel ‘umywalka’
opstok niderlandzki opstoken ‘pod?ega?’
yei [59] niderlandzki jij ‘ty’

Słownictwo z j?zykow minahaskich ogranicza si? zasadniczo do pewnej grupy rzeczownikow, zwi?zanych cz?sto z kultur? tradycyjn? (nazwy grup etnicznych, obszarow geograficznych, zwierz?t i potraw) [54] .

Przykłady zda? [ edytuj | edytuj kod ]

malajski miasta Manado indonezyjski polski
Kita nyanda kenal sapa dia. [62] Saya tidak kenal siapa dia. [62] Nie wiem, kim jest ta osoba.
Kita kase inga pa ngana. [63] Saya ingatkan kepadamu. [63] Przypominam ci.
Tempo apa ngana mo bale? [64] Kapan engkau kembali? [65] Kiedy zamierzasz wroci??
Kita ada babaca buku. [64] Saya sedang membaca buku. [65] Wła?nie czytam ksi??k?.
Mari maso. [64] Silakan masuk. [66] Prosz? wej??.
Tu kamar so beking bersih tadi. [67] Kamar itu sudah dibersihkan tadi. [67] Ten pokoj został ju? wyczyszczony.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b Shiohara i Jukes 2018 ↓ , s. 115.
  2. ↑ a b Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ .
  3. ↑ Watuseke i Watuseke-Politton 1981 ↓ , s. 324.
  4. ↑ Maxi Wantalangi: The Manadonese grammar . Bundoora, Victoria: LaTrobe University, 1993. OCLC 224208984 . [dost?p 2022-09-18]. ( ang. ) .
  5. ↑ Stoel 2005 ↓ .
  6. ↑ Chrisvivany Lasut: Parlons manadonais: Une langue des Celebes . Paris: L’Harmattan, 2008. ISBN  978-2-296-06651-9 . OCLC 848105546 . [dost?p 2022-09-18]. ( fr. ) .
  7. ↑ Salea-Warouw 1985 ↓ .
  8. ↑ Jan F. Menayang: Kamus Melayu Manado-Indonesia, Indonesia-Melayu Manado . Jakarta: Ipcos, 2004. ISBN  979-3811-00-5 . OCLC 228734419 . ( indonez. ) .
  9. ↑ Remy Sylado : Kamus bahasa dan budaya Manado . Jakarta: Gramedia Pustaka Utama, 2007. ISBN  978-979-22-2501-3 . OCLC 225671992 . ( indonez. ) .
  10. ↑ a b c M. Paul   Lewis , Gary F.   Simons , Charles D.   Fennig (red.), Malay, Manado , [w:] Ethnologue: Languages of the World , wyd. 19, Dallas: SIL International , 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-13] ( ang. ) .
  11. ↑ a b Minahan 2012 ↓ , s. 191.
  12. ↑ Salea-Warouw 1985 ↓ , s. viii.
  13. ↑ David Henley: Nationalism and regionalism in a colonial context: Minahasa in the Dutch East Indies . Leiden: KITLV Press, 1996, s. 86, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 168. DOI : 10.1163/9789004486928 . ISBN  978-90-04-48692-8 . ISBN  978-90-6718-080-1 . OCLC 35113123 . Cytat: It is perhaps significant that the most obvious cultural marker of the orang Manado as a group, the peculiar form of the Malay language known as Manado Malay, has no special connection with Minahasa. Derived from a Moluccan trade dialect and still rich in Ternate vocabulary, Manado Malay has borrowed remarkably little from the Minahasan languages which it is still in the process of displacing. ( ang. ) .
  14. ↑ Allen i Hayami-Allen 2002 ↓ , s. 21.
  15. ↑ a b c Bowden 2012 ↓ , s. 314?315.
  16. ↑ Bowden 2005 ↓ , s. 136.
  17. ↑ a b Prentice 1994 ↓ , s. 412.
  18. ↑ a b Paauw 2009 ↓ , s. 44.
  19. ↑ M. J. C. Schouten: Leadership and social mobility in a Southeast Asian society: Minahasa, 1677?1983 . Leiden: KITLV Press, 1998, s. 39?40, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 179. DOI : 10.1163/9789004486898 . ISBN  978-90-04-48689-8 . ISBN  978-90-67-18109-9 . OCLC 1290022747 . ( ang. ) .
  20. ↑ a b Brickell 2023 ↓ , s. 11.
  21. ↑ Watuseke 1991 ↓ , s. 224.
  22. ↑ Collins 2022 ↓ , 6. Malay in Other Settings.
  23. ↑ Watuseke i Watuseke-Politton 1981 ↓ , s. 325.
  24. ↑ Shiohara i Jukes 2018 ↓ , s. 115?116.
  25. ↑ Gufran A. Ibrahim : Membunuh Bahasa Sendiri . Kompas.id, 2022-02-22. [dost?p 2022-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-29)]. ( indonez. ) .
  26. ↑ Brickell 2023 ↓ , s. 12.
  27. ↑ Geraldine Y. J. Manoppo Watupongoh, J. A. Karisoh Najoan, Fentje Kodong, Davidson Lotulung, S. Kalatiku Kaunang: Struktur bahasa Tondano . Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1992, s. 2. ISBN  978-979-459-184-0 . OCLC 28097354 . [dost?p 2022-12-30]. ( indonez. ) .
  28. ↑ a b Paauw 2009 ↓ , s. 43.
  29. ↑ a b c d e Shiohara i Jukes 2018 ↓ , s. 116.
  30. ↑ a b c Adelaar i in. 1996 ↓ , s. 684.
  31. ↑ Brickell 2023 ↓ , s. 13.
  32. ↑ a b David Mead: Manado Malay . Sulawesi Language Alliance. [dost?p 2023-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-08)]. ( ang. ) .
  33. ↑ a b Litamahuputty 2007 ↓ , s. 165.
  34. ↑ Prentice 1994 ↓ , s. 423?435.
  35. ↑ Prentice 1994 ↓ , s. 426, 430.
  36. ↑ Litamahuputty 2007 ↓ , s. 164.
  37. ↑ Prentice 1994 ↓ , s. 413?423.
  38. ↑ James Sneddon : The Indonesian Language: Its History and Role in Modern Society . Sydney: University of New South Wales Press, 2003, s. 166. ISBN  0-86840-598-1 . OCLC 54106302 . ( ang. ) .
  39. ↑ Stoel 2005 ↓ , s. 14?15.
  40. ↑ Stoel 2005 ↓ , s. 9.
  41. ↑ Stoel 2005 ↓ , s. 8.
  42. ↑ Prentice 1994 ↓ .
  43. ↑ Bowden 2012 ↓ , s. 314.
  44. ↑ a b Merrifield i Salea 1996 ↓ , s. 125?126.
  45. ↑ Angela Kluge: A grammar of Papuan Malay . Berlin: Language Science Press, 2017, s. 2?10, seria: Studies in Diversity Linguistics 11. DOI : 10.5281/zenodo.376415 . ISBN  978-3-944675-86-2 . OCLC 1030818290 . [dost?p 2022-08-19]. ( ang. ) .
  46. ↑ Steinhauer 1991 ↓ , s. 178.
  47. ↑ Timothy C. Brickell: A Grammatical Description of the Tondano (Toundano) Language . La Trobe University, 2014, s. 19. [dost?p 2023-05-27]. ( ang. ) .
  48. ↑ a b Brickell 2018 ↓ , s. 70.
  49. ↑ Dick van der Meij. Kamus bahasa dan budaya Manado (recenzja) . ? Wacana ”. 10 (2), s. 363?365. Yayasan Obor Indonesia. DOI : 10.17510/wjhi.v10i2.205 . ( ang. ) .  
  50. ↑ a b Prentice 1994 ↓ , s. 411.
  51. ↑ a b c d Stoel 2007 ↓ , s. 117.
  52. ↑ Barbara F. Grimes, Richard Saunders Pittman, Joseph Evans Grimes: Ethnologue: Languages of the World . Wyd. 13. Dallas, Texas: Summer Institute of Linguistics, 1996, s. 662. ISBN  978-1-55671-026-1 . OCLC 36787271 . ( ang. ) .
  53. ↑ Paauw 2009 ↓ , s. 50.
  54. ↑ a b Brickell 2020 ↓ , s. 168.
  55. ↑ Prentice 1994 ↓ , s. 411?412.
  56. ↑ Sneddon 2003 ↓ , przyp. 16, s. 532?533. Cytat: In regions where a post-creole variety of Malay is the L variety, such as Manado Malay in North Sulawesi and Ambon Malay in South Moluccas, there is a much more rigid compartmentalization of functions between L and H, although it is debatable whether such varieties of Malay can properly be assigned to the same language as formal Indonesian.
  57. ↑ Brickell 2020 ↓ , s. 178.
  58. ↑ Salea-Warouw 1985 ↓ , s. 12.
  59. ↑ a b Prentice 1994 ↓ , s. 423.
  60. ↑ Prentice 1994 ↓ , s. 432.
  61. ↑ Watuseke 1991 ↓ , s. 241.
  62. ↑ a b Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 39.
  63. ↑ a b Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 38.
  64. ↑ a b c Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 107.
  65. ↑ a b Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 82.
  66. ↑ Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 83.
  67. ↑ a b Karisoh Najoan i in. 1981 ↓ , s. 62.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

  • David Mead: Manado Malay . Sulawesi Language Alliance. [dost?p 2023-01-08]. ( ang. ) .
  • Kamus Bahasa Manado . SIL International, 2018. [dost?p 2023-05-28]. ( indonez.  ?  ang. ) .
J?zyki kreolskie na bazie malajskiego
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=J?zyk_malajski_miasta_Manado&oldid=71819981 ”