Jozef Welamin Rutski

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	czerwiec 1611
Konsekrator	Hipacy Pociej OSBM
Konsekrowani biskupi
Jozafat Kuncewicz	12 listopada 1617
Grzegorz Michałowicz	stycze? 1624
Anastazy Antoni Sielawa	1624
Leon Kreuza-Rzewuski	29 czerwca 1625
Teodor Mieleszko	29 czerwca 1626
Rafał Mikołaj Korsak	6 wrze?nia 1626
Wspołkonsekrowani biskupi
Stanisław Nieborski	18 czerwca 1634

Jozef Welamin Rutski
Jan Rutski
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data i miejsce urodzenia	1574 ; Ruta k. Nowogrodka
Data i miejsce ?mierci	5 lutego 1637 ; Derma?
Miejsce pochowku	Wilno
	Metropolita kijowski
Okres sprawowania	1613?1637
	Biskup halicki
Okres sprawowania	1611?1613
Wyznanie	katolicyzm
Ko?cioł	unicki
Prezbiterat	1608
Sakra biskupia	czerwiec 1611
	Multimedia w Wikimedia Commons

W??yk ? herb Rutskich (Rudzkich) ^[1]^[2]

Jozef Welamin Rutski OSBM (te? z Ruty , Rucki ^[3], Rudzki ^[4], imi? ?wieckie Jan , ur. 1574 , zm. 5 lutego 1637 ) ? greckokatolicki metropolita kijowski , organizator Ko?cioła unickiego w Rzeczypospolitej , reformator zakonu bazylianow .

Urodzony w Rucie ^[5] k. Nowogrodka na Białorusi . Pochodził z prawosławnej (w tym obrz?dku został ochrzczony ), a nast?pnie kalwi?skiej , rodziny Korsakow , ktorzy od swojej posiadło?ci przyj?li nazwisko Rutski.

Wykształcenie zdobywał w szkołach kalwi?skich w Nie?wie?u , Wilnie i na dworach magnackich Zasławskich i Ostrogskich . Podczas studiow na uniwersytecie w Pradze (od 1590 r.) pod wpływem jezuitow zmienił wyznanie na katolicyzm obrz?dku łaci?skiego. W latach 1593 ? 1596 studiował filozofi? w Wurzburgu , a od 1603 r. w Kolegium Greckim ?w. Atanazego w Rzymie . Na ?yczenie papie?a Klemensa VIII przyj?ł obrz?dek unicki .

Po powrocie do Rzeczypospolitej znalazł si? w Wilnie (wowczas faktycznej stolicy Ko?cioła unickiego) u boku metropolity Hipacego Pocieja . Tu Rutski zało?ył szkoł? przygotowuj?c? chłopcow do stanu duchownego. W latach 1605 ? 1606 przebywał w Moskwie z legatem papieskim Pawłem Symeonem, nast?pnie udał si? do Rzymu , by przedstawi? nowemu papie?owi Pawłowi V program reform zakonnych w ramach Ko?cioła unickiego.

Po powrocie do Wilna wst?pił do klasztoru ?wi?tej Trojcy ( 1607 ), gdzie przyj?ł ?wi?cenia zakonne i imi? Jozef ( 1608 ). Mianowany archimandryt? ?wi?totroickim (1609) wraz z Jozafatem Kuncewiczem rozbudował monaster własnym kosztem, pracuj?c te? nad podniesieniem poziomu dyscypliny i wykształcenia mnichow.

Za te i inne zasługi otrzymał sakr? i tytuł biskupa halickiego , a po ?mierci Hipacego Pocieja ( 1613 ) został mianowany przez Zygmunta III Waz? metropolit? .

W 1613 r. udał si? do Rzymu, gdzie przedstawił Pawłowi V projekt reform w Ko?ciele greckokatolickim, m.in. stypendia dla unitow w Kolegium Greckim i innych kolegiach papieskich, zrownanie szkoł unickich i kolegiow jezuickich (by zapobiec latynizacji szlachty ruskiej ).

Po powrocie kontynuował dzieło reformy zakonu bazylianow, tworz?c monastery w ?yrowicach i Bytyniu . W 1616 r. autonomiczne dot?d klasztory poł?czył w kongregacj? pod wezwaniem ?wi?tej Trojcy z do?ywotnim protoarchimandryt? na czele, podlegaj?cym jedynie metropolicie. Reforma bazylianow dokonana na wzor zakonu jezuitow w zakresie organizacji, reguły i działalno?ci uczyniła ten zakon głown? sił? Ko?cioła unickiego. Rutskiemu udało si? pozyska? ?rodowisko zakonne, b?d?ce dot?d centrum oporu wobec unii brzeskiej .

Metropolita zwalczał wpływy dyzunitow , jak i Ko?cioła rzymskokatolickiego , staraj?c si? u papie?a o wydanie zakazu przechodzenia prawosławnych na obrz?dek łaci?ski. Po odtworzeniu hierarchii prawosławnej (misja patriarchy jerozolimskiego Teofanesa III w 1620 r.) podj?ł rozmowy z metropolit? prawosławnym Hiobem Boreckim ( 1623 ) na temat zjednoczenia obu unitow i dyzunitow i utworzenia wspolnego patriarchatu Rusi. Zabiegi te oraz podobne podejmowane w latach po?niejszych (np. nieudany wspolny sobor w Kobryniu w 1629 r.) rozbiły si? o mur nieufno?ci prawosławnych wobec unitow i nieust?pliwo?? Stolicy Apostolskiej , ktora domagała si?, by prawosławni przyj?li uni? brzesk?.

Był elektorem Władysława IV Wazy z wojewodztwa nowogrodzkiego w 1632 roku ^[6].

Rutski zarz?dzał swoj? metropoli? w sposob scentralizowany, w oparciu o zakon bazylianow i ludzi wywodz?cych si? z tego zakonu ( Rafał Korsak , Metody Terlecki ). Zmarł w klasztorze w Dermaniu . Pochowany został w Wilnie, gdzie jego grob stał si? obiektem kultu .

W 1655 r. po zdobyciu Wilna przez wojska rosyjskie , szcz?tki Rutskiego zostały wywiezione w nieznane miejsce. W 1937 r. Ko?cioł greckokatolicki w II Rzeczypospolitej podj?ł przygotowania do beatyfikacji Jozefa Welamina Rutskiego.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Herbarz polski Kaspra Niesieckiego .
↑ Herby y familie rycerskie: tak w Koronie jako y Wielkim Xi?stwie .
↑ Valer V. Bulhaka? Valer V. , Geopolityczne miejsce Białorusi w Europie i ?wiecie , Fundacja Przestrzeni Obywat, 2006, ISBN 978-83-60694-02-2 [dost?p 2018-12-27] ( pol. ) .
↑ Bibliografia polska...
↑ Ruta al. Babniewo , [w:] Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego , t. X: Rukszenice ? Sochaczew, Warszawa 1889, s. 42 .
↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie na Naiasnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krakowskie., [b.n.s.]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Biografia metropolity
Archbishop Josyf Veliamyn Rutski [online], catholic-hierarchy.org [dost?p 2014-05-04] ( ang. ) .
Jozef Welamin Rutski ? dzieła w bibliotece Polona

[1] Herbarz polski Kaspra Niesieckiego .

[2] Herby y familie rycerskie: tak w Koronie jako y Wielkim Xi?stwie .

[3] Valer V. Bulhaka? Valer V. , Geopolityczne miejsce Białorusi w Europie i ?wiecie , Fundacja Przestrzeni Obywat, 2006, ISBN 978-83-60694-02-2 [dost?p 2018-12-27] ( pol. ) .

[4] Bibliografia polska...

[5] Ruta al. Babniewo , [w:] Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego , t. X: Rukszenice ? Sochaczew, Warszawa 1889, s. 42 .

[6] Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie na Naiasnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krakowskie., [b.n.s.]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Metropolici ? arcybiskupi kijowscy, haliccy i całej Rusi	Michał Rahoza (1596?1599) Hipacy Pociej (1600?1613) Jozef Welamin Rutski (1613?1637) Rafał Korsak (1637?1640) Antoni Sielawa (1641?1655) Gabriel Kolenda (1655?1674) Cyprian ?ochowski (1674?1693) Lew ?lubicz-Zał?ski (1694?1708) Jerzy Winnicki (1708?1713) Leon Kiszka (1714?1728) Atanazy Szeptycki (1728?1746) Florian Hrebnicki (1748?1762) Felicjan Filip Wołodkowicz (1762?1778) Leon Ludwik Szeptycki (1778?1779) Jason Junosza Smogorzewski (1780?1788) Teodozy Rostocki (1788?1805)
Biskupi unickiej diecezji supraskiej ^[a]	Teodozy Wisłocki (1797?1801) Mikołaj Duchnowski (1804?1805) Leon Ludwik Jaworowski ( 1807?1809; nominat )
Metropolici cerkwi unickiej w Rosji ^[b]	Herakliusz Lisowski (1806?1809) Grzegorz Kochanowicz (1809?1814) Jozafat Bułhak (1817?1838) Jozef Siemaszko (1838?1839) ^[c]
Uniccy biskupi chełmscy	Filip Felicjan Szumborski (1828?1851) Jan Teraszkiewicz (1851?1863) Jan Mikołaj Kali?ski ( 1863?1866; nominat ) Jozef Wojcicki ( 1866?1868; zarz?dca ) Michał Kuziemski (1868?1871) Marceli Popiel ( 1871?1875; administrator )
Metropolici haliccy ? arcybiskupi lwowscy ^[d]	Antoni Angełłowicz (1808?1814) Mychajło Harasewycz ( 1814?1816; administrator ) Michał Lewicki (1816?1858) Grzegorz Jachimowicz (1860?1866) Spirydion Litwinowicz (1864?1869) Josyf Sembratowycz (1870?1882) Sylwestr Sembratowycz (1882?1898) Julian Kuiłowski (1899?1900) Andrzej Szeptycki (1900?1944) Josyf Slipyj (1944?1963)
Metropolici ? arcybiskupi wi?ksi lwowscy	Josyf Slipyj (1963?1984) Myrosław Lubacziw?kyj (1984?2000) Lubomyr Huzar (2001?2005)
Metropolici ? arcybiskupi wi?ksi kijowsko-haliccy	Lubomyr Huzar (2005?2011) ?wiatosław Szewczuk (od 2011)