한국   대만   중국   일본 
Islamski Ruch Uzbekistanu ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Islamski Ruch Uzbekistanu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Islamski Ruch Uzbekistanu ( IRU ; uzb.   O?zbekiston islomiy harakati ) ? radykalna organizacja islamska wywodz?ca si? z Uzbekistanu .

Islamski Ruch Uzbekistanu został utworzony w połowie 1998 (na bazie radykalnych ?rodowisk i organizacji religijnych) pod przywodztwem Tohira Yo?ldosha (Tohira Juldaszewa) i Jumy Namangoniya (D?umy Namanganiego) ? stoj?cych wcze?niej (do jej likwidacji w 1992 przez władze uzbeckie ) na czele działaj?cej w Kotlinie Ferga?skiej grupy islamistycznej Adolat [1] .

Jej głownym celem było utworzenie w Uzbekistanie pa?stwa muzułma?skiego. Nast?pnie rozszerzyła swoje plany na cał? Azj? Centraln? , w ktorej miałby zosta? utworzony ponadnarodowy kalifat , głosz?c radykalne pogl?dy ruch zdobył poparcie Al-Ka’idy [2] [3] [4] . IRU d??yła do obalenia prezydenta Uzbekistanu Isloma Karimova [5] , wobec czego została ona oskar?ona przez rz?d Uzbekistanu o zorganizowanie zamachow w Taszkencie w lutym 1999 roku [6] .

Jej zało?ycielami byli Juma Namangoniy (obecnie prawdopodobnie nie ?yje) oraz Tohir Yo?ldosh (zabity w nalocie w Południowym Waziristanie 27 sierpnia 2009), pochodz?cy z Namanganu , uzbeckiego miasta le??cego w Kotlinie Ferga?skiej . Obaj brali wcze?niej udział w wojnie domowej w Tad?ykistanie (1992?1997).

Islamski Ruch Uzbekistanu d??y do osi?gni?cia swoich celow głownie metodami terrorystycznymi i militarnymi. Do najbardziej spektakularnych akcji nale?? przede wszystkim tzw. kryzysy batke?skie . W sierpniu 1999 bojownicy Islamskiego Ruchu Uzbekistanu przedarli si? z Tad?ykistanu do Uzbekistanu i Kirgistanu . W rejonie miasta Batken w Kirgistanie doszło do star? partyzantow IRU z wojskami uzbeckimi i kirgiskimi. Wzi?to tak?e zakładnikow. Do ponownego ataku IRU w tym samym rejonie doszło latem 2000 roku [7] . Walki trwały do jesieni.

W ko?cu lat 90. nasiliły si? represyjne działania władz uzbeckich wobec IRU. Jednocze?nie uzbeckie formacje fundamentalistow islamskich zintensyfikowały działalno?? terrorystyczn?. Przy czym administracja prezydenta Karimova wielokrotnie wykorzystywała oskar?enie o zwi?zki z muzułma?skimi terrorystami jako argument w walce z opozycj? polityczn? i organizacjami niezale?nymi. Władze Uzbekistanu wskazywały na działalno?? terrorystow islamskich jako głown? przyczyn? wyst?pie? społecznych w Andi?anie w maju 2005.

Jednym ze ?rodeł utrzymania s? dochody z przemytu narkotykow w regionie Azji Centralnej. Uwa?a si? tak?e, ?e IRU jest finansowany przez inne mi?dzynarodowe grupy fundamentalistow islamskich oraz jest zwi?zana z Al-Ka’id? . W zwi?zku z tym zwalczany jest nie tylko przez władze Uzbekistanu i innych pa?stw Azji Centralnej, ale rownie? przez władze Stanow Zjednoczonych (IRU jest wpisany na list? organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA [8] ).

W połowie 2015 roku lider IRU Usmon G?oziy zdeklarował, ?e ruch jest cz??ci? Pa?stwa Islamskiego [9] [8] . Wcze?niej, w 2014 roku, ogłoszono sojusz z ISIS [10] , jednak organizacja kontynuowała wspołprac? z afga?skimi Talibami [11] . Ta została zerwana dopiero w marcu 2015 [12] . W lipcu 2016 roku powstała nowa frakcja w IRU, pot?piaj?ca Pa?stwo Islamskie i powracaj?ca do wspołpracy z Al-Ka’id? [13] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ M. Jaremba, Islamski Ruch Uzbekistanu ? od lokalnego ekstremizmu do Pa?stwa Islamskiego , ?Historia@Teoria” 1, 2018, 7, s. 168?169; J. Lang, Eksport d?ihadu ? terroryzm islamski z Azji Centralnej , ?Komentarze OSW” 236 (12.04.2017), s. 1.
  2. ↑ Inside Al Qaeda: global network of terror, by Rohan Gunaratna, s. 169
  3. ↑ Lena Jonson Tajikistan in the New Central Asia: Geopolitics, Great Power Rivalry and s. 96. 2006. 978-1845112936
  4. ↑ Tajikistan and Afghanistan . understandingwar.org. [dost?p 2016-12-31]. ( ang. ) .
  5. ↑ Pakistan's 'fanatical' Uzbek militants , ?BBC News”, 11 czerwca 2014 [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  6. ↑ Abdumannob   Polat , Nicloai   Butkevich , Unraveling the Mystery of the Tashkent Bombings : Theories and Implications [online], stycze? 2000 [dost?p 2022-12-23] ( ang. ) .
  7. ↑ Batken Conflict Returns , ?Institute for War and Peace Reporting” [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  8. ↑ a b IMU Declares It Is Now Part Of The Islamic State [online], RadioFreeEurope/RadioLiberty [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  9. ↑ Edward   Lemon , IMU Pledges Allegiance to Islamic State , ?EurasiaNet”, 1 sierpnia 2015 [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  10. ↑ Uzbek militants declare support for Islamic State , ?DAWN.COM”, 6 pa?dziernika 2014 [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  11. ↑ Abubakar   Siddique , The Islamic Movement of Uzbekistan Overshadows Afghan Battlefield , ?RFE/RL” [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .
  12. ↑ Afghanistan vows action after IS-style beheading video [online] [dost?p 2016-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-29] ( ang. ) .
  13. ↑ Islamic Movement of Uzbekistan faction emerges after group’s collapse | FDD's Long War Journal [online], FDD's Long War Journal [dost?p 2016-12-29] ( ang. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamski_Ruch_Uzbekistanu&oldid=73817269 ”