Holandia Połnocna
(
niderl.
Noord-Holland
,
fryz.
Noard-Holland
) ?
prowincja
w połnocno-zachodniej
Holandii
ze stolic? w
Haarlem
. Poło?ona nad
Morzem Połnocnym
. Ma powierzchni? 4091,76 km² (l?d 2671 km²) i w 2017 r. liczyła 2 813 466 mieszka?cow, b?d?c drug? co do liczby ludno?ci prowincj? Holandii
[2]
. Najwi?kszym miastem jest
Amsterdam
, stolica kraju i głowny cel turystyczny oraz siedziba mi?dzynarodowych organizacji w prowincji
[2]
.
Holandia Połnocna poło?ona jest głownie na szerokim połwyspie nad Morzem Połnocnym, z otwartym morzem na zachodzie, akwenem przybrze?nym
Morza Wattowego
na połnocnym wschodzie i jeziorami powstałymi z przedzielenia dawnej zatoki
Zuiderzee
:
Markermeer
i
IJsselmeer
na wschodzie. Nale?? te? do niej poło?ona na połnoc od połwyspu wysepka
Noorderhaaks
oraz wyspa
Texel
z gmin? miejsk? o tej samej nazwie, pierwsza od zachodu i najwi?ksza w archipelagu
Wysp Zachodniofryzyjskich
: w ten sposob od połnocy Holandia Połnocna graniczy z
fryzyjsk?
wysp?
Vlieland
.
Od południa prowincja graniczy z
Holandi? Południow?
i prowincj?
Utrechtu
, od wschodu przez wod? i tam?
Houtribdijk
z
Flevolandem
, a od połnocnego zachodu ponownie z
prowincj? Fryzji
przez wod? i tam?
Afsluitdijk
.
Holandia Połnocna zawiera szereg regionow wydzielanych z powodow historycznych lub innych, w?rod nich:
Amstelland
(region rzeki
Amstel
), obszar
Gooi
(
Het Gooi
), wydarty wodzie w XIX wieku polder
Haarlemmermeer
, region rzeki
Zaan
oraz fragment konurbacji
Randstad
[3]
.
Prowincja Holandii Połnocnej obejmuje połnocn? cz??? historycznego
Hrabstwa Holandii
(z podbit?
Fryzj? Zachodni?
) i jest wynikiem wielu przekształce?, podziałow i poł?cze?. Jej tereny wchodziły w skład
Republiki Batawskiej
(w przybli?eniu departamenty: Texel, Amstel i Delf) oraz
Krolestwa Holandii
, po reformie administracyjnej
1807
roku odpowiadał im w przybli?eniu Departament Amstellandu. Po pokonaniu Francuzow, w
1814
roku została utworzona prowincja Holandii, posiadaj?ca jednak dwoch gubernatorow, dla cz??ci połnocnej i południowej
[4]
.
Holandia Połnocna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w
1840
roku w wyniku podziału prowincji
Holandii
(b?d?cej cz??ci?
Krolestwa Zjednoczonych Niderlandow
, a potem Krolestwa Niderlandow) na Holandi? Południow? i Połnocn?. W efekcie jednoczesnego przył?czenia do mniejszej cz??ci połnocnej terytoriow Fryzji Zachodniej powstała prowincja Holandii Połnocnej zawiera, obok cz??ci historycznej Holandii, cz???
historycznej Fryzji
[5]
[4]
. Nie był to jednak koniec zmian, np. wyspy Vlieland i
Terschelling
zostały zwrocone Fryzji w 1942 roku, a w 1950 roku prowincji
Overijssel
oddano dawn? wysp?
Urk
(obecnie w Flavolandzie)
[4]
.
Holandia Połnocna podzielona jest na 44 gminy
[6]
.
Według oficjalnych statystyk, prowincj? zamieszkiwało 2 813 466 mieszka?cow (2017) w 1 300 093 domostwach (2016). W 2015 r. produkt prowincji brutto wyniosł 141 784 mln euro
[7]
.
- Religie w 2015 r. (od 18. roku ?ycia)
[8]
:
- ?adna ? 62,9%
- Katolicyzm
? 16,3%
- Holenderski Ko?cioł Reformowany
? 2,9%
- Ko?cioły reformowane ? 1,6%
- Ko?cioł Protestancki w Holandii
(zjednoczone ko?cioły reformowane i lutera?ski) ? 3,4%
- Islam
? 6,6%
- Judaizm
? 0,3%
- Hinduizm
? 0,6%
- Buddyzm
? 0,6%
- Inne ? 4,7%
Mimo unii ko?ciołow, wielu wiernych wci?? nie zidentyfikowało si? z nowym poł?czonym Ko?ciołem Protestanckim w Holandii
[8]
.
- ↑
Commissaris van de Koning ? Provincie Noord-Holland
[online], Noord-Holland, 14 czerwca 2016
[dost?p 2019-07-04]
(
niderl.
)
.
- ↑
a
b
NoordHolland
,
Province of Noord-Holland
[online], www.noord-holland.nl
[dost?p 2018-04-21]
(
ang.
)
.
- ↑
Regions in North Holland
[online], www.visitholland.nl
[dost?p 2018-04-21]
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
c
North Holland
[online], www.visitholland.nl
[dost?p 2018-04-21]
(
ang.
)
.
- ↑
Holandia Połnocna
[online], Holandia bez tajemnic, 11 listopada 2014
[dost?p 2018-04-21]
(
pol.
)
.
- ↑
Gemeenten
. Provincie Noord-Holland.
(
niderl.
)
.
- ↑
NoordHolland
,
Noord-Holland in cijfers
[online], www.noord-holland.nl
[dost?p 2018-04-21]
(
niderl.
)
.
- ↑
a
b
Hans
H.
Schmeets
Hans
H.
,
De religieuze kaart van Nederland, 2010?2015
[online], CBS Centraal Bureau voor de Statistiek, 2016
(
niderl.
)
.