Ten artykuł dotyczy kultury miejskiej. Zobacz te?: hip-hop ? gatunek muzyki rozrywkowej.

Zobacz multimedia zwi?zane z tematem: Hip-hop (kultura)

Hip-hop ? miejska kultura ^[1] , powstała w afroameryka?skich społeczno?ciach w Nowym Jorku w latach siedemdziesi?tych XX wieku ^[2] . Zapocz?tkowana została w południowej cz??ci Bronxu . Pocz?tkowo miała słu?y? terapii młodzie?y i przyczyniała si? do zapobiegania wojnom gangow ^[3] .

Wst?p [ edytuj | edytuj kod ]

DJ Afrika Bambaataa wprowadził poj?cie czterech filarow hip-hopu, ktorymi s? rap , DJ-ing , b-boying i graffiti ^{[4] [5] [6]} . Cz??? ?rodowiska hip-hopowego dodaje jeszcze pi?ty filar ? wiedz?, gdy? jej brak wywołuje nieprawdziwy, stereotypowy wizerunek tej kultury ^[7] . Innym, wa?nym elementem, jest beatbox .

Od momentu powstania w południowym Bronksie , kultura hip-hopu rozprzestrzeniła si? na cały ?wiat ^[8] . Muzyka hip-hop powstała, gdy DJ-e zacz?li tworzy? bity za pomoc? zap?tlania zapisow partii solowych, granych oryginalnie na perkusji na dwoch gramofonach, robi?c tak zwany sampling . Do tego doszedł rap , czyli rodzaj ekspresji wokalnej, polegaj?cy na rytmicznym wypowiadaniu słow i ich rymowaniu, oraz beatbox ? technika wokalna, polegaj?ca głownie na na?ladowaniu d?wi?kow i ro?nych efektow technicznych, stosowanych przez DJ-ow . Oryginalny taniec i styl ubierania si?, stworzony przez fanow nowej muzyki, spowodował rozbudow? i udoskonalenie si? wci?? powstaj?cej kultury.

Etymologia [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa hip-hop jest poł?czeniem dwoch slangowych okre?le? ? ?hip” (znacz?cego ?tera?niejszy, obecny, ?wiadomy, dobrze poinformowany, modny, popularny” ^[9] ; dosłownie te? ?biodro”) i ?hop”, oznaczaj?cego specyficzny styl poruszania si?, podskoki, taniec.

Keith ?Cowboy” Wiggins, członek Grandmaster Flash and the Furious Five , wymy?lił termin hip-hop w 1978 podczas przedrze?niania kolegi, ktory doł?czył do ameryka?skiej armii , scatuj?c słowa ?hip/hop/hip/hop” w sposob, ktory przedrze?niał rytm marszu ?ołnierzy ^[10] . Po?niej Cowboy wprowadził to wyra?enie do własnych wyst?pow ^[11] . Pierwotnie termin ?hip hoppers” miał pejoratywny wyd?wi?k, ale niedługo zacz?ł by? identyfikowany z powstaj?ca kultur?.

W 1979 roku grupa The Sugarhill Gang wydała utwor uznawany za jeden z pierwszych kawałkow rapowych ? Rapper’s Delight . Rozpoczyna si? on słowami ?I said a hip hop. The hippie, the hippie. To the hip hop. And you don’t stop”, co przyj?to po?niej za jeden ze ?rodłosłowow terminu hip-hop ^[12] .

Inne ?rodła podaj?, ?e nazwa wzi?ła si? od hasła wykrzykiwanego przez ulicznych tancerzy: ?Hip Hop, Don’t Stop!”, ktore było zarazem tytułem utworu Mana Parrisha ^{[13] [3]} .

Słow hip-hop u?ywał MC Lovebug Starski w przerwach mi?dzy nagraniami, aby podtrzyma? rytm.

Głowne filary [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz kolekcj? cytatow o hip-hopie w Wikicytatach

DJ-ing [ edytuj | edytuj kod ]

Turntablizm to sztuka prezentowana przez osoby zwane DJ-ami , polegaj?ca na posługiwaniu si? gramofonem poprzez tworzenie scratchy czy beat jugglingow na płycie winylowej. Jednym z pierwszych DJ-ow jest DJ Kool Herc , ktory wydzielił tak zwane ?breaki” (cz??ci utworow, skupiaj?ce si? na samym bicie) jako oddzielne formy muzyki hip-hop . Wraz z rozwojem technik muzycznych, DJ-e Grandmaster Flowers , Grandmaster Flash , Grand Wizard Theodore i Grandmaster Caz poczynili dalsze innowacje, m.in. poprzez wprowadzenie skreczy .

Zgodnie z tradycj?, DJ u?ywa rownocze?nie dwoch płyt i miksuje pomi?dzy nimi. S? one poł?czone z mikserem, wzmacniaczem , gło?nikami i innym elektronicznym sprz?tem muzycznym, w tym mikrofonem i efektem gitarowym . DJ miksuje dwie aktualnie graj?ce płyty i/lub wykonuje ?scratching”, poruszaj?c jedn? z płyt i manipuluj?c rownocze?nie crossfaderem na mikserze. W efekcie miksowania dwoch płyt powstaje unikalny d?wi?k wytworzony przez pozornie poł?czone brzmienie dwoch utworow w jeden.

Role DJ-a i producenta muzycznego s? ro?ne, cho? w pewnym stopniu si? pokrywaj? ^[14] . DJ przybli?a rzadkie utwory i nowych artystow klubowej publiczno?ci poprzez wprowadzanie ich do obiegu.

W pocz?tkach hip-hopu DJ-e byli gwiazdami, poniewa? tworzyli now? muzyk? i bity ze swoich płyt. Pod koniec lat 70. za spraw? tworczych raperow takich jak Kurtis Blow , Melle Mel z Grandmaster Flash czy Furious Five , czołow? rol? przej?li MCs.

MC [ edytuj | edytuj kod ]

Rapowanie (znane te? jako emceeing ^[15] , MCing ^[15] lub po prostu rymowanie ^[16] ) to ?wypowiadanie lub rytmiczne recytowanie rymuj?cych si? słow przy mocnym akompaniamencie” ^[17] . Zazwyczaj składaj? si? na nie zło?one gry słowne, szybka ?nawijka” i wykorzystanie ulicznego slangu , ktorego cz??? przynale?y wył?cznie do kultury hip-hopowej. Rapowanie wykonywane jest do bitu, ktory mo?e by? stworzony przez DJa albo bitboksera . Rapowa? mo?na rownie? bez akompaniamentu.

Składniki rapu to tre??, flow (?płyni?cie” po bicie, na ktore składaj? si? rytm i rymy ) oraz nawijka.

U?ycie słowa ?rap” do opisu szybkiej, slangowej mowy i błyskotliwej riposty datuje si? na długo przed powstaniem tej formy muzycznej. MCing to forma ekspresji obecna w antycznej kulturze afryka?skiej oraz tradycji oralnej. W historii społeczno?ci afroameryka?skiej werbalne akrobacje oraz potyczki z udziałem rymow cieszyły si? du?? popularno?ci? ^[18] .

Graffiti [ edytuj | edytuj kod ]

Graffiti jest uznawane za ekspresj? wizualn? tej muzyki, tak jak B-boying . Jego powszechne tworzenie wywodzi si? z lat sze??dziesi?tych XX w., kiedy to gangi , takie jak Savage Skulls, La Familia czy Savage Nomads, stosowały go do oznaczania swojego terytorium.

Jednym z najpopularniejszych wowczas grafficiarzy, a zarazem pierwszych w Nowym Jorku, był Portorykanin JULIO 204 . Jako członek gangu Savage Skulls zacz?ł wypisywa? swoj? ksyw? na murach w swojej dzielnicy w 1968 roku.

Inny grafficiarz nowojorski, TAKI 183 , zdobył popularno?? dzi?ki tagowaniu na obszarze całego miasta. Jego pseudonim wzi?ł si? od skrotu imienia (Grek Demetrius) oraz nazwy ulicy (183-cia ulica na Washington Heights ). W 1971 roku w ?New York Timesie” ukazał si? artykuł ?'Taki 183' Spawns Pen Pals”. Bezpo?rednio po tym wydarzeniu popularno?? sztuki tagowania niesłychanie wzrosła.

Jedn? z najpopularniejszych form graffiti jest tagowanie. ?Tag” oznacza w j?zyku angielskim ?metk?”, element firmuj?cy dany produkt ^[19] . Tag to prosty podpis, wykonywany za pomoc? markera b?d? farby w sprayu. Ma wygl?d pojedynczej kreski o powyginanym kształcie. Tag mo?e by? wykorzystany do oznakowania swojej pracy b?d? te? jako osobna forma tworczo?ci. Stosuje si? go do znakowania terenu, zaznaczenia swojej obecno?ci w danym miejscu. O warto?ci danego tagu decyduje jego styl oraz miejsce, w ktorym jest umieszczony ? im bardziej niebezpieczne, tym lepiej.

Tagowanie wywodzi si? z Filadelfii i Nowego Jorku, a obecnie mo?na je spotka? na całym ?wiecie. Znakowanie własno?ci publicznej oraz prywatnej innych osob bez ich zgody mo?e by? uznane za wandalizm, a taguj?cemu grozi aresztowanie i kara pozbawienia wolno?ci. W kulturze hip-hopowej tagowanie budynkow, poci?gow, mostow i innych obiektow uznawane jest za sztuk?, a same tagi s? cz??ci? zło?onego systemu symboli z własnymi kodami społecznymi i zasadami subkultury. Niektore przykłady tej sztuki s? prawnie chronione i ich usuwanie jest nielegalne.

B-boying [ edytuj | edytuj kod ]

B-boying to rodzaj ta?ca, wymy?lony przez członkow kultury hip-hop, wymagaj?cy dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz dobrego poczucia rytmu. Osoba ta?cz?ca breakdance to b-boy/biboj (m??czyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Jest to skrot od słowa break-boy/breakdance-boy. Wyst?puj? w nim tak zwane ?bitwy” ( ang.   battles , w slangu polskim batelki ) polegaj?ce na publicznym prezentowaniu swoich zdolno?ci tanecznych w celu ukazania swojej wy?szo?ci nad przeciwnikiem.

Wpływ społeczny [ edytuj | edytuj kod ]

J?zyk [ edytuj | edytuj kod ]

J?zyk hip-hopu jest osadzony we wspołczesnej rzeczywisto?ci i stanowi jej ?wiadectwo, dokumentuj?c słownictwo u?ywane w danym czasie i okre?lone zjawiska. Jest on narz?dziem przekazywania tre?ci, ktore umo?liwia dotarcie do okre?lonej grupy odbiorcow, a tak?e stanowi o przynale?no?ci do subkultury. W hip-hopie j?zyk jest dostosowany do zaanga?owanego, autentycznego przekazu. Cechuje go bezkompromisowo?? i radykalizm, w tym tak?e ch?tne u?ywanie wulgaryzmow, ktore słu?? podkre?leniu stanu emocjonalnego wykonawcy. Element zwi?zany z patriotyzmem lokalnym stanowi slang, inny w ka?dym regionie, mie?cie czy kraju. Znajomo?? slangu jest kluczowa dla zrozumienia przekazu, co wpływa na narodowy b?d? regionalny charakter tego gatunku muzycznego ^[20] .

Wiele słow w j?zyku hip-hopu jest zapo?yczonych z j?zyka angielskiego, tak?e w wersji spolszczonej, tzn. zapisywanych fonetycznie ( joł zamiast yo , fejm zamiast fame ). Adaptowane s? całe zwi?zki frazeologiczne, na przykład by? na majku ( on the mic ) czy nawija? na wolnym ( freestyle ). W j?zyku hip-hopu wyst?puj? neologizmy , skroty i akronimy . Cechuje go tak?e wysoki stopie? perswazyjno?ci , uzyskiwany poprzez wykorzystanie trybu rozkazuj?cego , aluzji i sugestii ^[21] .

Moda [ edytuj | edytuj kod ]

Charakterystyczny ubior to element wyro?niaj?cy hip-hopowca i umo?liwiaj?cy mu identyfikowanie si? z subkultur?. Moda hip-hopowa obejmuje lu?ne spodnie dresowe, obszerne bluzy, sportowe buty, czapki oraz inne cz??ci ubioru, ktore sprawiaj? wra?enie za du?ych. Styl ten ma odniesienie do przeszło?ci czarnych niewolnikow pozbawionych pasow w spodniach, a w rodzimej rzeczywisto?ci nawi?zuje do stroju uciskanych polskich chłopow nieposiadaj?cych pasow w lnianych spodniach. B-boye nosz? w?skie (a tak?e dresowe ? szczegolnie ze starych kolekcji firmy Adidas z lat 80.) spodnie, ktore nie kr?puj? ich ruchow podczas ta?ca. Istnieje wiele polskich oraz zagranicznych marek, ktore specjalizuj? si? w produkcji ubra? streetwear i urban style ^[22] . Cz?stym motywem na tego typu strojach jest graffiti o du?ych, krzykliwych literach. Moda hip-hopowa nastawiona jest na wygod?. To tak?e znak buntu przeciw normom społecznym ^[23] .

Media [ edytuj | edytuj kod ]

Hip-hop jako kultura ulicy w pocz?tkach swojego istnienia nie był obecny w masowych mediach. Wspołcze?nie rownie? jest on tam widoczny w ?ladowych ilo?ciach ze wzgl?du na jego autentyczno?? wi???c? si? z niech?ci? raperow do komercjalizacji, a tak?e przez obecno?? wulgaryzmow. Jak twierdzi raper Vienio: ?Nie jeste?my obecni w mediach głownego nurtu, ale nie musimy, bo Internet pozwolił nam pr??nie działa?. Młodzi wykonawcy mog? wrzuca? szybko kawałki na platformy muzyczne, ?eby si? zaprezentowa?. Firmy fonograficzne probowały na nas zbi? fortun?, ale sami zacz?li?my działa? i tworzy? własne wytwornie, ?eby by? maksymalnie niezale?nymi. Media odwrociły si? od hip hopu, ale ostatnio znowu si? do nas przykleiły za spraw? filmu Jestem Bogiem . Pewnie wkrotce znowu si? odwroc?, ale poradzimy sobie” ^[24] . Niezale?no?? raperow, d??enie do prawdziwo?ci przekazu oraz utrzymania bezpo?redniego kontaktu z fanami sprawiaj?, ?e kultura hip-hopowa pozostaje zdystansowana od komercjalnych mediow.

Edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Hip-hop ma du?y wpływ na młodzie?, dlatego tak istotna jest jego tre??. W?rod poruszanych w nim tematow pojawiaj? si? mizoginia , przemoc, narkotyki, czy problemy społeczne, ale tak?e tematy pozytywne ? poleganie na sobie, lojalno?? wobec rodziny i przyjacioł, ch?? do zmiany na lepsze, honor, czy wiara w siebie. Taki przekaz mo?e by? inspiruj?cy dla młodych ludzi staraj?cych si? wyj?? z biedy czy patologicznego ?rodowiska lub w pokonaniu przeciwno?ci losu. Hip-hop mo?e stanowi? narz?dzie edukacyjne rozwijaj?ce krytyczne spojrzenie na ?wiat oraz kreatywno?? ? poprzez pisanie, tworzenie muzyki czy aktywno?? społeczn?. Teksty hip-hopowe nadaj? si? do wykorzystania do nauki ?rodkow stylistycznych takich jak metafora, ironia, temat, motyw, fabuła, perspektywa czy kompozycja ^[25] .

Rola kobiet w hip-hopie [ edytuj | edytuj kod ]

Hip-hop jest dziedzin? kultury zdominowan? przez m??czyzn. W pocz?tkowym okresie rola kobiet ograniczała si? do uczestnictwa w teledyskach. Na przełomie lat osiemdziesi?tych i dziewi??dziesi?tych na muzycznej scenie pojawiły si? Lil Kim , Foxy Brown , Left Eye wraz z grup? TLC oraz zespoł Salt-N-Pepa . W Polsce kobiety w rapie zaistniały po 2000 roku za spraw? zespołu Sistars , ł?cz?cego rap z brzmieniami soulu i rhythm and bluesa. Wowczas swoj? karier? rozpocz?ły tak?e raperki Lilu czy Wdowa .

Obecnie kobiety uczestnicz? w tworzeniu wszystkich filarow tej subkultury, jednak nadal jest ich niewiele. Wynika to z prze?wiadczenia, ?e hip-hop z powodu swojej brudnej i wulgarnej natury zarezerwowany jest tylko i wył?cznie dla płci m?skiej ^[26] .

Rodzaje hip-hopu w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Rap jako gatunek muzyczny dzieli si? na podgatunki w zale?no?ci od stylu oraz tematyki. Najcz??ciej poszczegolni raperzy identyfikowani s? z konkretnym podgatunkiem rapu.

Hardcore psycho-rap [ edytuj | edytuj kod ]

To bardzo specyficzny gatunek hip-hopu, zapocz?tkowany w Polsce przez zespoł Kaliber 44 w składzie: Magik , Abradab i Joka , a tak?e DJ Feel-x i Jajonasz (producent muzyczny znany po?niej te? jako Lukatricks). Jednym z pierwszych zespołow, ktorzy tworzył w klimacie psycho-rapu był tak?e 3xKlan . Ten podgatunek mo?na scharakteryzowa? jako mieszank? hip-hopu i psychodeli. Psycho-rap był prekursorski w połowie lat 90. i w tamtym czasie przyczynił si? do rozwoju polskiej sceny hip-hopowej. Obecnie wykonawcami tej muzyki s? np. Kleszcz ^[27]

Rap inteligencki [ edytuj | edytuj kod ]

Rap inteligencki cechuj? wielowarstwowo?? tekstow i koncentracja na przemy?lanej tre?ci. Tego typu muzyki słuchaj? nawet osoby, ktore nie identyfikuj? si? w ?aden inny sposob z hip-hopem ^[28] . Dzieje si? tak ze wzgl?du na inteligentny przekaz oraz wysoki poziom kultury osobistej raperow reprezentuj?cych ten podgatunek. W?rod nich mo?na wymieni? Łon? , Fisza , Bisza oraz Taco Hemingwaya .

Rap chrze?cija?ski [ edytuj | edytuj kod ]

Cech? konstytuuj?c? ten podgatunek s? liczne odwołania do chrze?cija?skiego ?wiatopogl?du. Jest to forma ewangelizacji młodych ludzi, dzi?ki ktorej mog? oni uczestniczy? w ?yciu religijnym wspolnoty Ko?cioła. Mimo pozytywnej intencji, rap chrze?cija?ski spotyka si? z krytyk? ze strony osob starszych, ktore pojmuj? hip-hop jako ?narz?dzie szatana”, nieodpowiednie do przekazywania religijnych tre?ci. Tego rodzaju muzyk? w Polsce tworzy na przykład Tau czy ksi?dz Jakub Bartczak .

Trueschool/Oldschool [ edytuj | edytuj kod ]

Okre?lany potocznie jako ?prawdziwa szkoła”, jest to klasyczny rap tworzony z wykorzystaniem zap?tlonych bitow. W warstwie muzycznej wyst?puj? ci?te sample , bity składaj?ce si? z cz?sto z mocnych, brudnych kickow, hi-hatow , werbli i bassu ( tzw. boom bap ) oraz cuty . W trueschoolu du?? rol? odgrywaj? m.in. styl , flow , oryginalno??, zabawa słowem, techniczne i niebanalne rymy, storytelling i punchline'y. Ten podgatunek cechuje szacunek dla starej szkoły i korzeni hip-hopu ^[29] .

Warto?ci w hip-hopie [ edytuj | edytuj kod ]

Autentyczno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Jedn? z najwa?niejszych warto?ci w hip-hopie jest autentyczno??, definiowana jako ?konieczno?? pokrywania si? przekazu z tym, co si? robi i jak si? ?yje na co dzie?” ^[30] . Za autentycznych uwa?ani s? ci raperzy, ktorzy nie daj? si? zmanipulowa? mediom i pozostaj? wierni swoim przekonaniom i korzeniom. Autentyczno?? wi??e si? z pami?ci? o swoim pochodzeniu i pocz?tkach kariery, a tak?e lojalno?ci? wobec ?ziomkow z dzielni”. Rap tworz? ludzie wychowani na ulicy, ktorzy nierzadko anga?uj? si? w nielegalne przedsi?wzi?cia, takie jak sprzeda? narkotykow czy paserstwo, probuj?c poprawi? swoje warunki bytowe. Ich tworczo?? przepełniona jest niech?ci? do rz?du oraz policji, ktore nie zwracaj? uwagi na problemy przeci?tnego człowieka b?d? wr?cz utrudniaj? mu polepszenie losu. Dlatego te? przeciwie?stwo autentyczno?ci stanowi komercjalizacja, ?sprzedanie si?” masowym mediom.

Lokalny patriotyzm [ edytuj | edytuj kod ]

W hip-hopie du?? wag? przywi?zuje si? do patriotyzmu lokalnego i ?reprezentowania” swojej dzielnicy b?d? miasta. Raperzy cz?sto identyfikowani s? z miejscem, z ktorego pochodz? ? na przykład Peja z Poznaniem , Tede z Warszaw? , Łona ze Szczecinem , Liroy z Kielcami czy Te-Tris z Siemiatyczami . Przywi?zanie do miejsca zamieszkania przejawia si? w charakterystycznych zachowaniach, stylu bycia oraz podejmowanej tematyce. Ogolnie przyj?te wzorce hip-hopowe s? ro?nie interpretowane przez mieszka?cow ro?nych miast i pa?stw. Porozumienie jest mo?liwe dzi?ki uniwersalnemu charakterowi warto?ci obecnych w kulturze hip-hopowej, ktory umo?liwia znalezienie wspolnego j?zyka ^[31] .

Pisownia terminu hip-hop [ edytuj | edytuj kod ]

Najpopularniejsz? form? pisowni omawianego terminu w polszczy?nie jest hip-hop , aczkolwiek spotyka si? rownie? inne wersje ? Hip-Hop , hip hop czy Hip Hop . Pisownia nazwy wielkimi literami jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia polskiej normy ortograficznej ^[32] .

Brak jednoznacznych ustale? w zakresie pisowni terminu hip-hop wyst?puje rownie? w ?rodowisku angloj?zycznym, sk?d termin ten si? wywodzi. W ramach ujednolicenia zasad ortograficznych pojawił si? pogl?d, i? w j?zyku angielskim nazwa pisana małymi literami mogłaby by? stosowana do okre?lenia gatunku muzycznego, a wielkimi w odniesieniu do zjawiska kulturowego ^[33] . Taka pisownia nie jest jednak zgodna z polskimi konwencjami ortograficznymi.

Kultura hip-hopowa w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Pocz?tki [ edytuj | edytuj kod ]

• 1984 ? w programie telewizyjnym Jarmark zaprezentowano teledysk Street Dance nowojorskiego zespołu Break Machine  (inne j?zyki) . Utwor był te? nadawany w telewizyjnych Przebojach Dwojki . W programie Jarmark wymy?lono wtedy polsk? nazw? taniec połamaniec jako odpowiednik Break Dance. Franek Kimono u?ył tej nazwy w swojej piosence Breakdance .
• 1984/5 ? przywiezione do Polski z USA pierwsze filmy na kasetach VHS ? Beat Street  (inne j?zyki) (wyd. lipiec 1984 USA), Wild Style  (inne j?zyki) (wyd. 1983 USA), Style Wars  (inne j?zyki) , Breakin  (inne j?zyki) ? przedstawiaj?ce taniec break dance, graffiti, bitwy taneczne i ogolnie kultur? hiphopow?, opowiadaj?ce historie ludzi zwi?zanych z kultur? hip-hop, stały si? ?rodłem wiedzy i elementarzem kultury Hip-Hop przede wszystkim dla tancerzy
• 1984 ? emisja w programie II TVP teledysku Rock Steady Crew  (inne j?zyki) ? "Uprock". Wraz z emisj? tych teledyskow w Polsce zacz?ła si? "moda na breakdance" ^[34]
• 1985 ? w Kielcach ? Mistrzostwa Polski w ta?cu disco, rap i break dance
• 1985 ? ogolnopolski turniej breakdance w Piotrkowie Trybunalskim
• lata 90. ? rozwoj muzyki Rap, DJing i Graffiti
• 1993-97 ? Audycje radiowe Bogny ?wi?tkowskiej , okre?lanej ?matk? chrzestn? polskiego hip-hopu” ^[35] . Od 1993 wraz z Sebastianem Imbierowiczem (znanym po?niej jako DJ 600V) prowadziła w radiu Kolor , a po?niej w innych stacjach stał? audycj? Kolorszok ” po?wi?con? kulturze hip-hopowej ^[36]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]