Henryk Uziembło
|
Data i miejsce urodzenia
|
27 lutego 1879
Krze
|
Data i miejsce ?mierci
|
3 sierpnia 1949
Krakow
|
Miejsce spoczynku
|
cmentarz Rakowicki
|
Zawod, zaj?cie
|
malarz, grafik, projektant
|
|
Henryk Uziembło
herbu
Sulima
(ur. 27 lutego 1879 w
Krzu
, zm. 3 sierpnia 1949 w
Krakowie
) ? polski malarz, grafik i projektant.
W latach 1893-1897 studiował na Wydziale Przemysłu Artystycznego Wy?szej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, nast?pnie
w latach 1897-1902 w Kunstgewerbeschule des Osterreichisches Museum fur Kunst und Industrie w
Wiedniu
u K. Kargera. Po?niej wracał na studia (1902-1903) do
krakowskiej ASP
w pracowni
T. Axentowicza
i
S. Wyspia?skiego
. W latach 1903-1904 przebywał na dalszych studiach w
Pary?u
w
Academie Julian
, studiował pod kierunkiem E. Grasseta, L. Simona i R. Prineta. Kształcił si? rownie? w zakresie architektury wn?trz w
Londynie
(1904-1905), potem wyjechał do
Włoch
, gdzie zwiedził
Rzym
i
Florencj?
. W 1906 zorganizował w Wiedniu wystaw? swoich prac, ktora odniosła bardzo du?y sukces. Po powrocie do Krakowa pracował dla przemysłu metalurgicznego projektuj?c lampy, ?wieczniki, naczynia. Jako kierownik artystyczny zakładow witra?owych S. ?ele?skiego dbał o wysoki poziom techniczny i artystyczny prac. W 1908 roku wzi?ł udział w zbiorowej wystawie prac w krakowskim
Pałacu Sztuki
. W latach 1904-1908 pracował wraz z
Włodzimierzem Tetmajerem
nad
polichromi?
w
ko?ciele parafialnym w Sosnowcu
. Zaprojektował witra? do budynku Banku Kredytu Hipotecznego (obecnie Izba Rzemie?lnicza) na ul. ?w. Anny (1908) i witra? przedstawiaj?cy
Iren? Solsk?
do
Jamy Michalika
(1910). Był jednym ze wspołzało?ycieli Towarzystwa
Polska Sztuka Stosowana
(1901).
Projektował mi?dzy innymi dla rodziny Tarnowskich do pałacu w
Dzikowie
koło
Tarnobrzega
, salon w sanatorium dr. Kazimierza Dłuskiego w
Zakopanem
(1910),
fryz
w Białej Sali kawiarni Noworolskiego z 1912. W tym samym roku wzi?ł udział w kolejnej wystawie
Architektura Wn?trz w Otoczeniu Ogrodowym
. Wygrał wowczas konkurs na urz?dzenie wn?trz Hotelu Krakowskiego we
Lwowie
. Zaprojektował tak?e nieistniej?ce ju? wn?trza dla krakowskiego kina ?
Uciecha
” w roku 1912 i dla teatru ?
Bagatela
” w 1918?1919. Wn?trze teatru zniszczył po?ar, a jak wygl?dało ukazuj? zachowane do dzi? negatywy zdj?? przechowywane w
Muzeum UJ
.
Był jednym z tworcow i promotorow tzw. stylu swojskiego w polskim zdobnictwie, charakteryzuj?cego si? wykorzystaniem rodzimych wzorow ludowych. Przez szereg lat kierownikiem artystycznym krakowskiej drukarni
Władysława Teodorczuka
. Był bardzo wszechstronnym tworc? wykorzystuj?cym w pracy artystycznej wiele technik. Projektował plakaty, okładki ksi??kowe, ilustracje,
exlibrisy
oraz
logotypy
.
Powołany do wojska w 1914 w wieku 35 lat, w pa?dzierniku 1915 skierowany został do
krakowskiego Wydziału Grobow Wojennych
jako porucznik pospolitego ruszenia. Pracował w Zespole Malarzy i Grafikow (
Maler-Gruppe Nr VI
) wykonuj?c szkice i projekty kompozycji cmentarzy, akwarele makiet i szkicow terenow walk (znana jest jego pi?kna akwarela cmentarza w Gładyszowie). Był członkiem Komisji Konkursowej dokonuj?cej wyboru projektow cmentarzy. W 1916 urz?dził wystaw? po?wi?con? walkom armii austro-w?gierskiej, a w szczegolno?ci ofensywie majowej w 1915 prezentuj?c szkice i tempery m.in.
Przej?cie c.k. armii austriackiej przez Dunajec w po?cigu za Rosjanami w maju 1915 r.,
Piechota austriacka w rowach ostrzeliwana przez artyleri? rosyjsk? pod Tarnowem
,
Obl??enie Krakowa
,
Ci??kie haubice austriackie
i inne. Pozostawił te? wiele szkicow wojennych ? typow ?ołnierzy, patroli, ruin, scen z okopow itp. Był jednym z najbardziej czynnych malarzy wojennych c.k. armii austro-w?gierskiej. Henryk Uziembło był jednak przede wszystkim Polakiem, gor?cym patriot? i rzecznikiem walk o niepodległo??, co silnie zwi?zało artyst? z ide? Legionow Polskich. Stan?ł wkrotce w szeregu plastycznych kronikarzy Legionow ? obok
Leopolda Gottlieba
,
Stanisława Jankowskiego
,
Karola Zyndrama-Maszkowskiego
,
Leona Czechowskiego
,
Włodzimierza Koniecznego
,
Wilhelma Wilka-Wyrwi?skiego
,
Kazimierza D?browy-Młodzianowskiego
,
Zygmunta Rozwadowskiego
,
Jana Skotnickiego
,
Kajetana Stefanowicza
i
Leona Wyczołkowskiego
. Pierwsza wystawa prac tych artystow odbyła si? w 1916, a nast?pna w 1924 dla Koniecznego i Wilk-Wyrwi?skiego (po?miertna ? zgin?li na froncie jako oficerowie Legionow) w gmachu Towarzystwa Przyjacioł Sztuk Pi?knych w Krakowie. Znaczna cz??? tych prac znajduje si? w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Po wojnie Uziembło był autorem plastycznej oprawy oficjalnego aktu za?lubin Polski z morzem, ktore odbyły si? 10 lutego 1920 w Pucku
[1]
.
Od 1922 roku do wybuchu
II wojny ?wiatowej
pracował w Pa?stwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Nadal projektował meble, tkaniny,
mozaiki
(fasada Muzeum Przemysłowo-Technicznego) oraz grafik? ksi??kow?. 3 sierpnia 1949 wybrał si? do
Teatru im. Słowackiego
na przedstawienie, podczas ktorego zasłabł. Mimo szybkiej pomocy zmarł tego samego dnia w szpitalu. Spoczywa na
cmentarzu Rakowickim
(kwatera O).
Witra?e projektu Uziembły
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- ↑
Oktawian Duda,
Cmentarze I wojny ?wiatowej w Galicji Zachodniej 1914-1918
, Warszawa: O?rodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995,
ISBN
83-85548-33-5
, s. 58.
- Kazimierz Nowacki,
Wn?trza Henryka Uziembły
, ?Zeszyty naukowe Muzeum Historycznego m. Krakowa ?Krzysztofory”. t. 4, 1977.
- W. Mitarski,
Henryk Uzi?bło. Sylwetka
,
Krakow 1916.
- Ewa Maria Ro?a?ska,
Sztuka marynistyczna
, Centralne Muzeum Morskie w Gda?sku, 1986.
- Oktawian Duda,
Cmentarze I wojny ?wiatowej w Galicji Zachodniej 1914-1918
, Warszawa: O?rodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995,
ISBN
83-85548-33-5
.
- Praca zbiorowa
Encyklopedia Krakowa
,
Wydawnictwo Naukowe PWN
, Warszawa-Krakow 2000,
ISBN
83-01-13325-2