Henryk Uziembło

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Uziembło
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1879
Krze

Data i miejsce ?mierci

3 sierpnia 1949
Krakow

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki

Zawod, zaj?cie

malarz, grafik, projektant

Henryk Uziembło w mundurze porucznika c.k. Armii, fot. nieznanego autora, ok. 1916 r.

Henryk Uziembło herbu Sulima (ur. 27 lutego 1879 w Krzu , zm. 3 sierpnia 1949 w Krakowie ) ? polski malarz, grafik i projektant.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 1893-1897 studiował na Wydziale Przemysłu Artystycznego Wy?szej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, nast?pnie w latach 1897-1902 w Kunstgewerbeschule des Osterreichisches Museum fur Kunst und Industrie w Wiedniu u K. Kargera. Po?niej wracał na studia (1902-1903) do krakowskiej ASP w pracowni T. Axentowicza i S. Wyspia?skiego . W latach 1903-1904 przebywał na dalszych studiach w Pary?u w Academie Julian , studiował pod kierunkiem E. Grasseta, L. Simona i R. Prineta. Kształcił si? rownie? w zakresie architektury wn?trz w Londynie (1904-1905), potem wyjechał do Włoch , gdzie zwiedził Rzym i Florencj? . W 1906 zorganizował w Wiedniu wystaw? swoich prac, ktora odniosła bardzo du?y sukces. Po powrocie do Krakowa pracował dla przemysłu metalurgicznego projektuj?c lampy, ?wieczniki, naczynia. Jako kierownik artystyczny zakładow witra?owych S. ?ele?skiego dbał o wysoki poziom techniczny i artystyczny prac. W 1908 roku wzi?ł udział w zbiorowej wystawie prac w krakowskim Pałacu Sztuki . W latach 1904-1908 pracował wraz z Włodzimierzem Tetmajerem nad polichromi? w ko?ciele parafialnym w Sosnowcu . Zaprojektował witra? do budynku Banku Kredytu Hipotecznego (obecnie Izba Rzemie?lnicza) na ul. ?w. Anny (1908) i witra? przedstawiaj?cy Iren? Solsk? do Jamy Michalika (1910). Był jednym ze wspołzało?ycieli Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana (1901).

Projektował mi?dzy innymi dla rodziny Tarnowskich do pałacu w Dzikowie koło Tarnobrzega , salon w sanatorium dr. Kazimierza Dłuskiego w Zakopanem (1910), fryz w Białej Sali kawiarni Noworolskiego z 1912. W tym samym roku wzi?ł udział w kolejnej wystawie Architektura Wn?trz w Otoczeniu Ogrodowym . Wygrał wowczas konkurs na urz?dzenie wn?trz Hotelu Krakowskiego we Lwowie . Zaprojektował tak?e nieistniej?ce ju? wn?trza dla krakowskiego kina ? Uciecha ” w roku 1912 i dla teatru ? Bagatela ” w 1918?1919. Wn?trze teatru zniszczył po?ar, a jak wygl?dało ukazuj? zachowane do dzi? negatywy zdj?? przechowywane w Muzeum UJ .

Był jednym z tworcow i promotorow tzw. stylu swojskiego w polskim zdobnictwie, charakteryzuj?cego si? wykorzystaniem rodzimych wzorow ludowych. Przez szereg lat kierownikiem artystycznym krakowskiej drukarni Władysława Teodorczuka . Był bardzo wszechstronnym tworc? wykorzystuj?cym w pracy artystycznej wiele technik. Projektował plakaty, okładki ksi??kowe, ilustracje, exlibrisy oraz logotypy .

Powołany do wojska w 1914 w wieku 35 lat, w pa?dzierniku 1915 skierowany został do krakowskiego Wydziału Grobow Wojennych jako porucznik pospolitego ruszenia. Pracował w Zespole Malarzy i Grafikow ( Maler-Gruppe Nr VI ) wykonuj?c szkice i projekty kompozycji cmentarzy, akwarele makiet i szkicow terenow walk (znana jest jego pi?kna akwarela cmentarza w Gładyszowie). Był członkiem Komisji Konkursowej dokonuj?cej wyboru projektow cmentarzy. W 1916 urz?dził wystaw? po?wi?con? walkom armii austro-w?gierskiej, a w szczegolno?ci ofensywie majowej w 1915 prezentuj?c szkice i tempery m.in. Przej?cie c.k. armii austriackiej przez Dunajec w po?cigu za Rosjanami w maju 1915 r., Piechota austriacka w rowach ostrzeliwana przez artyleri? rosyjsk? pod Tarnowem , Obl??enie Krakowa , Ci??kie haubice austriackie i inne. Pozostawił te? wiele szkicow wojennych ? typow ?ołnierzy, patroli, ruin, scen z okopow itp. Był jednym z najbardziej czynnych malarzy wojennych c.k. armii austro-w?gierskiej. Henryk Uziembło był jednak przede wszystkim Polakiem, gor?cym patriot? i rzecznikiem walk o niepodległo??, co silnie zwi?zało artyst? z ide? Legionow Polskich. Stan?ł wkrotce w szeregu plastycznych kronikarzy Legionow ? obok Leopolda Gottlieba , Stanisława Jankowskiego , Karola Zyndrama-Maszkowskiego , Leona Czechowskiego , Włodzimierza Koniecznego , Wilhelma Wilka-Wyrwi?skiego , Kazimierza D?browy-Młodzianowskiego , Zygmunta Rozwadowskiego , Jana Skotnickiego , Kajetana Stefanowicza i Leona Wyczołkowskiego . Pierwsza wystawa prac tych artystow odbyła si? w 1916, a nast?pna w 1924 dla Koniecznego i Wilk-Wyrwi?skiego (po?miertna ? zgin?li na froncie jako oficerowie Legionow) w gmachu Towarzystwa Przyjacioł Sztuk Pi?knych w Krakowie. Znaczna cz??? tych prac znajduje si? w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Po wojnie Uziembło był autorem plastycznej oprawy oficjalnego aktu za?lubin Polski z morzem, ktore odbyły si? 10 lutego 1920 w Pucku [1] .

Od 1922 roku do wybuchu II wojny ?wiatowej pracował w Pa?stwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Nadal projektował meble, tkaniny, mozaiki (fasada Muzeum Przemysłowo-Technicznego) oraz grafik? ksi??kow?. 3 sierpnia 1949 wybrał si? do Teatru im. Słowackiego na przedstawienie, podczas ktorego zasłabł. Mimo szybkiej pomocy zmarł tego samego dnia w szpitalu. Spoczywa na cmentarzu Rakowickim (kwatera O).

Grob Henryka Uziembły

Witra?e projektu Uziembły [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Oktawian Duda, Cmentarze I wojny ?wiatowej w Galicji Zachodniej 1914-1918 , Warszawa: O?rodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995, ISBN  83-85548-33-5 , s. 58.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]