Henryk II Kłotnik
(
niem.
Heinrich II. der Zanker
) (ur.
951
, zm.
28 sierpnia
995
w
Gandersheimie
) ? ksi???
bawarski
(
955
-
976
i
985
-
995
) z dynastii
Ludolfingow
. Syn i nast?pca
Henryka I
.
W latach
974
-
977
wyst?pował jako przywodca opozycji przeciwko swojemu stryjecznemu bratu
Ottonowi II
. Po jego ?mierci (
983
) starał si? o koron?, jednak ostatecznie musiał zrezygnowa? z roszcze? na rzecz syna zmarłego -
Ottona III
. Ojciec
Henryka II ?wi?tego
.
Był jedynym synem
Henryka I
, ksi?cia
bawarskiego
, i jego ?ony Judyty, ksi??niczki bawarskiej, corki
Arnulfa
; wnukiem
Henryka I Ptasznika
.
11 listopada
973
roku zmarł
Burchard III
, ksi??? Szwabii, szwagier Henryka Kłotnika. Otto II przekazał pozostawione przez niego ksi?stwo swojemu bratankowi - rownie? nosz?cemu imi? Otto. Wywołało to niezadowolenie mo?nowładcow szwabskich i bawarskich, a na czele spisku stan?ł wła?nie Henryk Kłotnik. Pod
974
rokiem
Roczniki altajskie
przekazały informacj? o spotkaniu Henryka z
Abrahamem
, biskupem Fryzyngi, oraz słowia?skimi ksi???tami:
Bolesławem II
czeskim i
Mieszkiem I
polskim. S?dzi si?, ?e spotkanie to było zwi?zane z powstawaniem frontu przeciwko Ottonowi II
[1]
.
Cesarz został poinformowany przez komesa
Bertolda
o knowaniach swojego brata stryjecznego. Ksi??? bawarski stawił si? przed Ottonem II i zdał si? na jego łask?; został uwi?ziony w
Ingelheim am Rhein
. Represje dotkn?ły te? sprzymierze?cow Henryka II Kłotnika: Abraham został zesłany do klasztoru w Korbei, za? w
975
cesarz Otto II zaatakował, zreszt? bez wi?kszych sukcesow, Czechy.
W styczniu
976
roku Henryk II opu?cił Ingelheim; nie jest jasne, czy został zwolniony, czy udało mu si? uciec z wi?zienia. Powrocił do Bawarii, gdzie zebrał stronnikow i stan?ł na czele buntu przeciwko Ottonowi II. W?rod zwolennikow Henryka znajdowali si? w tym czasie m.in.
Gunter z Merseburga
z synem Ekkehardem, graf Dedi z rodu
Wettynow
, Ekbert Jednooki i
Henryk
, biskup Augsburga. Biskupi, znajduj?cy si? w otoczeniu Ottona II, obło?yli
kl?tw?
bawarskiego ksi?cia i jego stronnikow. W lipcu Otto II po raz drugi wkroczył do Bawarii i opanował Ratyzbon?; Henryk musiał si? salwowa? ucieczk? do Czech.
Zorganizowana na przełomie lipca i sierpnia 976 roku wyprawa Ottona II na Czechy zako?czyła si? niepowodzeniem. Jednak pozbawił Henryka ksi?stwa bawarskiego i przekazał je swojemu bratankowi - Ottonowi szwabskiemu. Wtedy te? odł?czono od Bawarii wi?kszo?? marchii przygranicznych (oprocz
Nordgau
rz?dzonej przez Bertolda ze Schweinfurtu) - po zł?czeniu ich z marchi? Karyntii utworzono ksi?stwo Karyntii, ktore przypadło
Henrykowi "Młodszemu"
, synowi
Bertolda
, ksi?cia bawarskiego. Przypuszcza si?, ?e wtedy te? - bawarska Marchia Wschodnia - rz?dzona przez Burcharda, wuja Henryka, została przekazana
Leopoldowi (Liutpoldowi)
, krewnemu Bertolda ze Schweinfurtu
[2]
.
W
977
roku Henryk, w porozumieniu z Henrykiem "Młodszym", ksi?ciem Karyntii, i Henrykiem, biskupem Augsburga, wzniecił kolejny bunt w Bawarii - nazywa si? go "buntem trzech Henrykow". We wrze?niu 977 roku zaj?ł Passaw?, wyp?dzaj?c tamtejszego biskupa Pilgrima. Ju? w pa?dzierniku tego roku Otto II rozpocz?ł obl??enie Passawy; Henryk musiał skapitulowa?. Uwi?ziony, został osadzony w
Magdeburgu
.
Wielkanoc?
978
roku odbył si? s?d nad Henrykiem i jego stronnikami. Były ksi??? bawarski został skazany na wygnanie i osadzony w
Utrechcie
pod nadzorem tamtejszego biskupa Folkmara. Henryk Młodszy utracił ksi?stwo Karyntii. Henryk, biskup Augsburga, został skazany na zesłanie do klasztoru w
Werden
; po?niej jednak uzyskał łask? cesarsk?.
7 grudnia
983
roku zmarł Otto II. Na wie?? o jego ?mierci, biskup Folkmar uwolnił Henryka II Kłotnika. Ten, b?d?c najbli?szym krewnym po mieczu syna zmarłego cesarza - trzyletniego
Ottona III
- za??dał od arcybiskupa kolo?skiego Warina wydania małego bratanka stryjecznego. Nast?pnie Henryk wezwał swoich stronnikow na zjazd do
Kwedlinburga
, ktory odbył si? na Wielkanoc
984
roku. Tam został przez swoich stronnikow ogłoszony krolem. We wspomnianym zje?dzie wzi?li udział trzej słowia?scy ksi???ta:
Bolesław II
czeski,
Mieszko I
polski i ksi??? obodrzycki
M?ciwoj
. Roszczenia Henryka spo?rod niemieckich dostojnikow popierali m.in. Gizyler, arcybiskup Magdeburga, komes Wilhelm z Weimaru i Rygdag (Rykdag), margrabia Mi?ni.
Cz??? uczestnikow zjazdu w Kwedlinburgu zdecydowała si? opu?ci? miasto i uda? si? do
Aselburga
koło
Brunszwiku
, gdzie zbierali si? stronnicy Ottona III. Henryk zdecydował si? tam wysła? Folkmara, biskupa Utrechtu, z zadaniem przeci?gni?cia na swoj? stron? lub przynajmniej skłocenia przeciwnikow.
Sytuacja Henryka zacz?ła si? pogarsza?. Nie tylko nie zdobył powszechnej akceptacji jako krol, lecz nie mogł nawet odzyska? Bawarii, gdzie rz?dził Henryk III Młodszy. Udał si? do
Frankonii
; tam spotkał si? z silnym oporem stronnikow Ottona III. Obawiaj?c si? wybuchu otwartej wojny,
29 czerwca
984 roku wydał małego Ottona jego matce Teofano.
W
985
otrzymał jako zado??uczynienie ksi?stwo Bawarii, ktorym zarz?dzał ju? do ?mierci, broni?c jej przed najazdami
w?gierskimi
.
W latach 985-995 rozpocz?ł emisj?
połdenarow
, zrywaj?c z wzorem denarow ratyzbo?skich.
W
992
roku wzi?ł udział w wyprawie Ottona III przeciwko Wieletom, dowodz?c siłami bawarskimi.
Był ?onaty z
Gizel? Burgundzk?
, cork?
Konrada I Spokojnego
, krola Burgundii. Z tego mał?e?stwa pochodzili:
- Henryk II ?wi?ty
, ur.
6 maja
973
, zm.
13 lipca
1024
, krol Niemiec i cesarz
- Bruno
, zm.
1029
, biskup Augsburga,
- Gizela
, od
997
?ona Stefana I ?wi?tego, krola W?gier,
- Brygida, zakonnica.
Ze zwi?zku pozamał?e?skiego pochodził:
- Arnold, zm.
1018
, arcybiskup Rawenny.
- Dworzaczek W.
,
Genealogia
, Warszawa 1959, tablica 43.
- Gyorffy G.
,
?wi?ty Stefan I. Krol W?gier i jego dzieło
, Warszawa 2003, s. 403.
- Sobiesiak J.A.,
Bolesław II Przemy?lida (+999)
, Krakow 2006.
- ↑
J. A. Sobiesiak,
Bolesław II Przemy?lida (+999)
, s. 49.
- ↑
J. A. Sobiesiak,
Bolesław II Przemy?lida (+999)
, s. 57-58.