Hector Berlioz

Imi? i nazwisko	Louis Hector Berlioz
Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1803 La Cote-Saint-Andre
Pochodzenie	francuskie
Data i miejsce ?mierci	8 marca 1869 Pary?
Gatunki	muzyka powa?na
Zawod	muzyk (kompozytor)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Louis Hector Berlioz (ur. 11 grudnia 1803 w La Cote-Saint-Andre k. Grenoble , zm. 8 marca 1869 w Pary?u ) ? francuski kompozytor , tworca Symfonii fantastycznej , prekursor nowoczesnej kolorystyki , ktorego tworczo?? nadała kierunek rozwoju XIX-wiecznej symfonice; pisarz i krytyk muzyczny .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Ojciec Berlioza, doktor medycyny, przeznaczył syna do zawodu lekarskiego i pocz?tkowo nie przeszkadzał rozwijaniu wyra?nych zdolno?ci muzycznych chłopca. 12-letni Berlioz ?piewał, grał na flecie, gitarze, uczył si? harmonii, zaczynał nawet komponowa?. W 1821 został wysłany do Pary?a do Szkoły Medycznej; dwa lata po?niej rozpocz?ł systematyczne studia kompozytorskie u J.F. Lesueura , decyduj?c si? na porzucenie medycyny. Kontynuował nauk? (1826?1828) w konserwatorium: harmoni? i kontrapunkt u A. Reichy , kompozycj? nadal u Lesueura. W 1829 powstała kantata oparta na scenach z Fausta, ktor? nast?pnie kompozytor przerobił (1846) na ?oper? koncertow?” Pot?pienie Fausta ( La Damnation de Faust ). W 1830 Berlioz napisał jedno ze swych najwi?kszych dzieł, programow? Symfoni? fantastyczn? . Za symfoni? Harold w Italii (1834) Paganini przesłał Berliozowi podarunek w postaci 20 000 frankow.

Obok tworczo?ci Berlioz zajmował si? tak?e działalno?ci? publicystyczn? (od 1835 był stałym krytykiem muzycznym ?Journal des Debats”). Walczył o swobod? i tolerancj? dla nowej sztuki. Pierwsza jego opera, Benvenuto Cellini , wystawiona w 1838, nie zdobyła powodzenia, a ?yczliwe przyj?cie dramatycznej symfonii Romeo i Julia (1839) nie zmieniło nieufno?ci do kompozytora. Tak?e Pot?pienie Fausta , wykonane w Pary?u (1846), spotkało si? z oboj?tno?ci? słuchaczy ? dopiero podro? koncertowa po Niemczech przyniosła Berliozowi sukcesy. Oratorium Dzieci?stwo Chrystusa ( L'Enfance du Christ ) zdobyło wreszcie (1854) publiczno?? Pary?a. Nast?pnego roku Liszt, serdeczny przyjaciel Berlioza, zorganizował Festiwal Berliozowski w Weimarze. W listopadzie 1863 wystawiona została w Theatre Lyrique w Pary?u opera-dramat liryczny Trojanie (do libretta wg Eneidy Wergiliusza), ale jedynie we fragmentach (inscenizacja składała si? z aktow 3-5, pod zast?pczym tytułem Trojanie w Kartaginie ). Sukcesom kompozytorskim towarzyszyły ci??kie prze?ycia osobiste Berlioza: zmarła druga ?ona kompozytora, niedługo potem jedyny syn. Na rok przed ?mierci? Berlioz odbył triumfaln? podro? koncertow? po Rosji. Procz wymienionych dzieł wa?ne miejsce w tworczo?ci Berlioza zajmuj? uwertury: Krol Lear (1831) i Karnawał rzymski (1844), opera komiczna Beatrycze i Benedykt (1862), Requiem (1837), pisał te? utwory na chor z orkiestr?, kantaty, pie?ni na głos z fortepianem, kompozycje religijne. Hector Berlioz napisał tak?e studium na temat instrumentow muzycznych pt. Grand traite d'instrumentation et d'orchestration modernes , zwane te? w skrocie Traite d'instrumentation ^{[1] [2]} .

Pochowany został na Cmentarzu Montmartre w Pary?u. Autorem pomnika na grobie Berlioza był polski rze?biarz ? Cyprian Godebski ^[3] .

Jego pierwsz? ?on? była Harriet Smithson (1800?1854). Miał z ni? syna Louisa (1834?1867).

Odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

• Oficer Orderu Legii Honorowej (1864, Francja ) ^[4]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (1849, Francja ) ^[5]
• Order Orła Czerwonego (1847, Prusy ) ^{[5] [6]}
• Order Sokoła Białego (1853, Saksonia-Weimar ) ^[5]
• Order Krolewski Gwelfow (1854, Hanower ) ^{[5] [7]}
• Order Ksi???cy Hohenzollernow (1863, Hechingen ) ^[6]

Najwa?niejsze dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

Symfonie i inne utwory orkiestrowe [ edytuj | edytuj kod ]

• Symfonia fantastyczna , op. 14 ( Symphonie fantastique , 1830)
• Harold w Italii , op. 16 ( Harold en Italie ) ? na altowk? i orkiestr? (1834) ? utwor napisany na zamowienie Paganiniego
• Romeo i Julia ? symfonia programowa inspirowana dziełem Szekspira, wokalno-instrumentalna na chor, orkiestr? i solistow. Dzieło bardzo obszerne, zbudowane z siedmiu cz??ci, uszeregowanych zgodnie z przebiegiem tragedii.
• Grande Symphonie funebre et triomphale ? symfonia powstała na zamowienie rz?du a jej premiera była cz??ci? obchodow rocznicy rewolucji lipcowej, symfoni? charakteryzuje nietypowa instrumentacja oparta na instrumentach d?tych i udziale choru w ko?cowej cz??ci
• Seria uwertur programowych, w tym opus pierwsze ? Waverley oraz Karnawał Rzymski na motywach z opery Benvenuto Cellini

Opery [ edytuj | edytuj kod ]

Marsz w?gierski z opery Pot?pienie Fausta

W wykonaniu United States Marine Band.

Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz  strony pomocy .

• Benvenuto Cellini (1838)
• Pot?pienie Fausta ( La Damnation de Faust , 1846)
• Beatrycze i Benedykt (1862)
• Trojanie ( Les Troyens , 1863)

Utwory wokalne [ edytuj | edytuj kod ]

• Les Nuits d'ete ? cykl pie?ni, z pocz?tku na głos z fortepianem, po?niej zorkiestrowanych
• Messe Solennelle , 1824?1825
• Requiem , op. 5 ( Grande Messe des morts , 1837)
• Oratorium Dzieci?stwo Chrystusa ( L'Enfance du Christ )

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• (69288) Berlioz

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Hector Berlioz, Przewodnik koncertowy, Polskie wydawnictwo muzyczne, 1980.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Pierwszy z Les Soirees de l’orchestre Hektora Berlioza Nowela przeszło?ci. 1555. Pierwsza opera. na Wiki?rodłach
• Grand traite d'instrumentation et d'orchestration modernes Hektora Berlioza z kolekcji Boston Public Library, (dost?pny online).
• Hector Berlioz ? tworczo?? tego autora dost?pna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Utwory Hectora Berlioza w bibliotece Polona