Gwiezdne wojny: cz??? V ? Imperium kontratakuje

Star Wars: Episode V ? The Empire Strikes Back

Logo filmu
Gatunek	space opera , space fantasy
Data premiery	17 maja 1980 [1]
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
J?zyk	angielski
Czas trwania	124 min
Re?yseria	Irvin Kershner
Scenariusz	Lawrence Kasdan George Lucas Leigh Brackett
Głowne role	Mark Hamill Harrison Ford Carrie Fisher David Prowse
Muzyka	John Williams
Zdj?cia	Peter Suschitzky
Scenografia	Norman Reynolds
Kostiumy	John Mollo
Monta?	Paul Hirsch Marcia Lucas George Lucas
Produkcja	Gary Kurtz Howard G. Kazanjian Jim Bloom Robert Watts George Lucas
Wytwornia	Lucasfilm
Dystrybucja	20th Century Fox
Bud?et	18 000 000 USD [2]
Przychody brutto	538 375 067 USD [2]
Poprzednik	Gwiezdne wojny: cz??? IV ? Nowa nadzieja
Kontynuacja	Gwiezdne wojny: cz??? VI ? Powrot Jedi
Nagrody
2 Oscary
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gwiezdne wojny, cz??? V: Imperium kontratakuje ( ang. Star Wars: Episode V ? The Empire Strikes Back ) ? chronologicznie pi?ta cz??? sagi Gwiezdne wojny , powstała jako druga w 1980 roku; wyre?yserowana przez Irvina Kershnera .

Akcja filmu dzieje si? 3 lata po wydarzeniach ukazanych w filmie Gwiezdne wojny: cz??? IV ? Nowa nadzieja , 22 lata po?niej ni? akcja filmu Gwiezdne wojny: cz??? III ? Zemsta Sithow , 25 lat po Ataku klonow i po upływie 35 lat od wydarze? z filmu Gwiezdne wojny: cz??? I ? Mroczne widmo .

Fabuła [ edytuj | edytuj kod ]

Jest rok 3 ABY, czyli trzy lata po bitwie o Yavin (After Battle of Yavin). Lord Vader otrzymuje od Imperatora rozkaz odnalezienia dwudziestodwuletniego Luke’a Skywalkera , ktory trzy lata wcze?niej zniszczył Gwiazd? ?mierci , i przeci?gni?cia go na Ciemn? Stron? Mocy . Vader wysyła sondy kosmiczne we wszystkie zak?tki galaktyki.

Tymczasem rebelianci ukrywaj? si? w tajnej bazie na ?nie?nej planecie Hoth . Ksi??niczka Leia wyrzuca Hanowi Solo , ?e decyduje si? opu?ci? rebeliantow, by spłaci? dług u Jabby . B?d?cy ju? padawanem Jedi , komandor Luke Skywalker patroluje teren na swoim tauntaunie, gdy nagle zauwa?a ? jak mniema ? meteor, ktory uderza o ?nieg. W rzeczywisto?ci jest to sonda Imperium . Skywalker postanawia to sprawdzi?, lecz zostaje napadni?ty przez wamp? ? ?niegowego stwora, ktory zabiera go do swej jaskini. Kapitan Han Solo natomiast, zauwa?aj?c, ?e jego przyjaciel nie wraca i nie odpowiada na sygnał, rusza na poszukiwania.

Tymczasem Luke odzyskuje przytomno?? wisz?c do gory nogami. Jego niebieski miecz ?wietlny le?y na ?niegu. U?ywaj?c Mocy chłopak przyci?ga do siebie miecz, uwalnia si?, a nast?pnie odcina potworowi r?k? i ucieka. Id?c przez ?nie?n? zawieruch? Skywalker upada z powodu wychłodzenia. Ukazuje mu si? duch Bena Kenobiego, ktory ka?e mu lecie? na Dagobah , w celu kontynuowania szkolenia Jedi u mistrza Yody . Luke’a odnajduje Han, ktory wycina w brzuchu swojego martwego tauntauna dziur?, do ktorej wkłada Luke’a, tym samym ratuj?c mu ?ycie.

Dzi?ki sondzie, Imperium odkrywa baz? rebeliantow i atakuje j?. Rozpoczyna si? Bitwa o Hoth , w ktorej Imperium stosuje pot??ne maszyny krocz?ce . Luke Skywalker bierze udział w bitwie. Han i Chewbacca zabieraj? Lei? i C-3PO w bezpieczne miejsce. Statek Imperium rusza za nimi. Baza Echo na Hoth zostaje zniszczona, a Luke wraz z R2-D2 leci na Dagobah.

TIE -my?liwce ?cigaj? Sokoła Millenium , jednak te zwodzone przez statek Hana Solo zostaj? zniszczone przez asteroidy. Przemytnik w ko?cu chowa swoj statek w kraterze jednej z asteroid. Okazuje si?, ?e wyl?dowali w ?oł?dku ?yj?cego na asteroidzie olbrzymiego exogortha. Wszyscy uciekaj? do miasta w chmurach na Bespinie , gdzie zarz?dza stary przyjaciel Hana ? Lando Calrissian . Okazuje si?, ?e Darth Vader ju? wcze?niej przybył do Lando i zmusił go do wybierania pomi?dzy nimi, a dobrem mieszka?cow Bespin . Vader, wiedz?c, ?e Luke przyb?dzie na ratunek przyjaciołom, postanawia na niego zaczeka?, u?ywaj?c Lei, Hana i Chewbacci jako przyn?ty. Han Solo zostaje zamro?ony w karbonicie i ma zosta? wysłany do Jabby Hutta . Tu? przed tym Leia mowi Hanowi, ?e go kocha, na co ten odpowiada: ?Wiem”. Okazuje si?, ?e Han prze?ył zamro?enie.

Tymczasem Luke wraz z R2-D2 trafia na bagnist? planet? Dagobah , gdzie odnajduje Yod?. Yoda, mimo pewnych oporow, zostaje przekonany przez ducha Obi Wana Kenobiego i rozpoczyna szkolenie Luke’a. Uczy go jak korzysta? z Mocy. Przekonuje Luke’a, ?e ?eby co? musiało si? uda? trzeba uwierzy? w to, ?e to si? uda (zrezygnowanemu Luke’owi nie udaje si? wyci?gn?? X-winga z bagna, co Yoda czyni bez problemu). Jednym z ?wicze? jest wej?cie do ciemnej jaskini, gdzie Luke ma za zadanie zmierzy? si? z własnymi l?kami (ukazuje mu si? Darth Vader, ktorego Luke pokonuje, okazuje si?, ?e pod mask? jest jego własna twarz). W ko?cu Luke wyczuwa, ?e co? złego mo?e sta? si? jego przyjaciołom, wi?c on te? rusza do Bespin, by ich uratowa?.

Na miejscu spotyka Bob? Fetta ? syna Jango Fetta , łowc? nagrod wysłanego przez Jabb? w pogo? za Hanem Solo. Rozpoczyna z nim wymian? ognia. Po chwili młody Jedi wchodzi w gł?b konstrukcji, gdzie spotyka Vadera. Obydwaj uruchamiaj? swoje miecze ?wietlne i rozpoczynaj? walk?. Vader podsyca nienawi?? w Skywalkerze, mowi?c mu, ?eby czerpał z niej sił?. W ko?cu Luke spycha Lorda Sithow na ni?szy poziom komory, lecz ten po chwili wydostaje si? z ukrycia i ciska w młodzie?ca ro?ne przedmioty, u?ywaj?c w tym celu Mocy. Luke traci praw? r?k? w przedramieniu, a Vader probuje bezskutecznie przeci?gn?? go na ciemn? stron? Mocy. Oznajmia mu, ?e wcale nie zabił jego ojca, gdy? to on jest tym ojcem.

Leia, Chewbacca i droidy , prowadzeni przez szturmowcow, zostaj? uratowani przez Lando. Grupa rusza w po?cig za Fettem, ktory prowadzi zamro?onego Hana Solo, jednak ten ucieka z łupem. Wraz z pomoc? Lando bohaterowie uciekaj? z miasta Sokołem Millenium .

Tymczasem Vader kusi Luke’a wizj? wspolnego rz?dzenia Galaktyk? i obaleniem Imperatora Palpatine’a. Zdesperowany Skywalker nie daje mu si? przekona?, ryzykuje i skacze w gł?b otchłani. Kanałami ze?lizguje si? w doł, a? w ko?cu chwyta si? anteny, znajduj?cej si? pod miastem i u?ywaj?c Mocy wzywa Lei?. Ta zawraca statek i zabiera osłabionego Luke’a. Zostaje mu podł?czony bio-mechaniczny implant r?ki. Rownocze?nie wci?? za pomoc? Mocy porozumiewa si? z ojcem.

W ostatniej scenie Luke przytula i pociesza Lei?, a Lando Calrissian i Chewbacca ruszaj? na poszukiwanie Hana Solo.

Obsada [ edytuj | edytuj kod ]

• Zdj?cia głownych aktorow
• 
  Mark Hamill w 1978.
• 
  Harrison Ford w 2010.
• 
  Carrie Fisher w 1978.
• 
  Billy Dee Williams w 2011.
• 
  Anthony Daniels w 2005.
• 
  Frank Oz w 1984.
• 
  David Prowse w 2006.
• 
  James Earl Jones w 2010.

Edycje specjalne [ edytuj | edytuj kod ]

W 1997 wydano edycj? specjaln? filmu, w ktorej zawarto m.in. dodatkowe uj?cia ?nie?nego potwora wampy na Hoth, dodatkowe uj?cia Miasta w Chmurach na Bespinie, wprowadzono kilka zmian w kwestiach bohaterow i do poszczegolnych scen dodano efekty CGI . W 2004 wydano kolejn? edycj? specjaln?, w ktorej łowcy nagrod Bobbie Fettowi podło?ył głos Temuera Morrison zamiast Jasona Wingreena , w scenie w ktorej Darth Vader rozmawiał z hologramem Imperatora, rol? Imperatora zagrał Ian McDiarmid , ktory podło?ył mu głos (w oryginale głos podło?ył mu Clive Revill ); do tej sceny dodano te? kilka kwestii Vadera i Imperatora.

Odbior [ edytuj | edytuj kod ]

Box office [ edytuj | edytuj kod ]

Film okazał si? sukcesem komercyjnym, jednak nie osi?gn?ł tak dobrego wyniku jak pierwowzor z 1977. Imperium kontratakuje zarobiło w Stanach Zjednoczonych około 209 milionow dolarow przy bud?ecie wynosz?cym 18 milionow, a na całym ?wiecie w przybli?eniu 401.5 milionow, staj?c si? najbardziej kasowym filmem 1980 roku ^{[3] [4] [5]}

Krytyka w mediach [ edytuj | edytuj kod ]

W czasie swojej premiery Imperium kontratakuje zebrało mieszane recenzje od krytykow, ktorzy byli bardziej krytyczni ni? w przypadku oryginalnego filmu Gwiezdne wojny z 1977 ^[6] . Cz??? recenzentow uznała film za dobry, cho? nie tak udany jak pierwowzor ^{[7] [8] [9]} . Zarzucano wtedy, i? zmiana tonalna wzgl?dem poprzedniej cz??ci filmu, mroczniejsza tre?? i dojrzalsze w?tki fabularne odebrały filmowi urok, zabaw? i komiczn? dziecinno?ci oryginału ^{[7] [9] [10]} . Reakcje fanow rownie? były wowczas mieszane; widzowie byli zaniepokojeni zmian? klimatu filmu oraz decyzjami tworcow filmu w kwestii fabuły i bohaterow (fakt, ?e Leia obdarzyła miło?ci? Hana zamiast Luke’a oraz powi?zanie głownego bohatera z postaci? Vadera) ^{[11] [12]} .

Pomimo pocz?tkowego przejawu krytyki, Imperium kontratakuje od tamtej pory, na przestrzeni lat, było poddawane ponownej, znacznie pozytywniejszej ocenie zarowno przez krytykow, jak i przez fanow filmowej serii. Dzi? ten film uchodzi za przełomowy ze wzgl?du na swoje cliffhangerowe zako?czenie, efekty specjalne oraz spory wpływ na kolejne mainstreamowe filmy ^{[13] [14] [15] [16]} . Jest te? cz?sto uznawany za najlepszy film z serii Gwiezdnych wojen , a tak?e jeden z najwybitniejszych i najbardziej znacz?cych filmow wszech czasow ^{[17] [18] [19] [20] [21] [22]} .

Na agregatorze Metacritic film uzyskał ?redni? ocen wynosz?c? 82/100 punktow ^[23] oraz wynik 94% (ze ?redni? 8,9) według serwisu Rotten Tomatoes ^[24] .

W 2010 roku film został wybrany przez National Film Preservation Board do szczegolnej ochrony i przechowywania w Bibliotece Kongresu i tym samym został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego jako ?film znacz?cy kulturowo, historycznie lub estetycznie” ^[25] .

Nagrody i nominacje [ edytuj | edytuj kod ]

Zdobył cztery nagrody Saturna (najlepszy film science-fiction, najlepszy aktor Mark Hamill , najlepszy re?yser Irvin Kershner i najlepsze efekty specjalne), nagrod? Grammy (najlepsza muzyka), nagrod? BAFTA (najlepsza muzyka).

Film został te? dwukrotnie wyro?niony nagrod? Ameryka?skiej Akademii Filmowej (Oscarem), w kategoriach:

• najlepsze efekty specjalne ? Brian Johnson, Richard Edlund, Dennis Muren i Bruce Nicholson (była to nagroda specjalna),
• najlepszy d?wi?k ? Bill Varney, Steve Maslow, Gregg Landaker i Peter Sutton,

był rownie? nominowany w kategoriach:

• najlepsza muzyka ? John Williams ,
• najlepsza scenografia ? Norman Reynolds .

Film otrzymał ponadto nagrod? Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna w 1981 roku ^[26] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Gwiezdne wojny: cz??? V ? Imperium kontratakuje w bazie IMDb ( ang. )
• Gwiezdne wojny: cz??? V ? Imperium kontratakuje w bazie Filmweb