Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Giulio Racah
Giulio (Joel) Racah
/?iuli? ra?kaː/
(
heb.
?'???? (????) ???
, ur.
9 lutego
1909
we
Florencji
; zm.
28 sierpnia
1965
tam?e) ?
włoski
fizyk
i
matematyk
,
?ydowskiego
pochodzenia.
Urodził si? jako Joel Racah, w ?ydowskiej rodzinie, we Florencji. Tam te? pobierał nauk? i studiował na
Uniwersytecie
. Nast?pnie studiował w
Rzymie
, a w 1937 roku przeniosł si? na
Uniwersytet w Pizie
i studiował razem z
Enrico Fermim
i
Wolfgangiem Paulim
. Ze wzgl?du na
antysemickie
nastroje panuj?ce we Włoszech, w 1939 przeniosł si? na
Uniwersytet Hebrajski
, w owczesnym
Brytyjskim Mandacie Palestyny
. Wkrotce potem został tam
dziekanem
Wydziału Nauk (1946-1948), a nast?pnie
rektorem
całej uczelni (1961-1965). Stworzył tam instytut fizyki, ktory w 1970 roku została nazwany jego imieniem: ?The Racah Institute of Physics”. W 1958 roku został uhonorowany Nagrod? Izraela. Zmarł przedwcze?nie w wyniku wypadku we Florencji.
Był głownie znany z okre?lenia
parametru Racah
oraz z wyprowadzenia
wielomianu Racah
. Racah wywarł ogromny wpływ na teori? kwantowego momentu p?du, co ma fundamentalne znaczenie dla kwantowych modeli atomow w chemii (oddziaływania mi?dzy orbitalnym momentem p?du a spinem, oddziaływania z j?drowym momentem p?du; zajmował si? znajdowaniem funkcji falowej dla wypadkowego momentu p?du). Opracował wspołczynniki pozwalaj?ce na sprz?ganie ze sob? trzech momentow p?du (
wspołczynniki W Racaha
(inne j?zyki)
). Sformułował te? wzor na (prostsze) wspołczynniki
Clebscha-Gordana
, ktore maj? zastosowanie w sprz?ganiu dwoch momentow p?du, a tak?e stworzył komutacyjn? definicj? tensora nieprzywiedlnego (tensora transformuj?cego si? pod wpływem rotacji jak
harmoniki sferyczne
).
