Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie (GTKZ)
?
kredytowa instytucja
hipoteczna
w
Galicji
z siedzib? we
Lwowie
, działaj?ce w latach 1842-1940.
Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie powstało w
zaborze austriackim
, jako trzecia tego typu instytucja na ziemiach polskich, po
Wielkim Ksi?stwie Pozna?skim
w
zaborze pruskim
i
Krolestwie Polskim
w
zaborze rosyjskim
[1]
Pierwotnie sprawa ustanowienia takiej formy organizacji została poruszona na sejmie stanowym w 1819
[1]
. Ostatecznie instytucja powstała po wieloletnich staraniach
[1]
na mocy postanowienia z dnia 3 listopada 1841 cesarza
Franciszka I
i od 1842 działała pocz?tkowo pod nazw? Galicyjskiego Stanowego Instytutu Kredytowego
[2]
(Galizisch-standische Credit-Anslalt in Lemberg)
[3]
. Pocz?tkowo było ?ci?le podporz?dkowane Sejmowi
[2]
. Po zmianach w statucie powzi?tych na walnym zgromadzeniu w 1867 i zatwierdzonych przez cesarza Franciszka Jozefa I 29 maja 1868 i potwierdzonych przez Namiestnictwo 5 listopada 1868 stopniowo usamodzielniało si? by pod koniec XIX wieku działa? jako organizacja samodzielna. Statutowym celem stowarzyszenia było: udzielanie nisko-oprocentowanych po?yczek pod hipotek? maj?tkow ziemskich w Galicji. W pierwszym roku działalno?ci Towarzystwa udzielono po?yczek na sum? 3,5 mln zł
[1]
. Na pocz?tku XX wieku Towarzystwo działało w całym kraju, podzielonym na 67 okr?gow
[1]
. Corocznie w marcu odbywało si? we Lwowie zgromadzenie delegatow okr?gow
[1]
.
W okresie mi?dzywojennym statut oraz nazwa uległy w 1928 zmianie na Towarzystwo Kredytowe Ziemskie we Lwowie. Działało do drugiej wojny ?wiatowej
[2]
.
Statut przewidywał, ?e na czele towarzystwa stoi zgromadzenie delegatow wybieranych przez członkow towarzystwa. Zgromadzenie wybierało dyrekcj? i rad? nadzorcz?. Bie??c? działalno?? prowadziła dyrekcja i podległe jej wydziały okr?gowe, za? funkcje kontrolne sprawowała rada nadzorcza. Nadzor nad GTKZ sprawowało Namiestnictwo Galicyjskie, ktore wykonywało go poprzez komisarza rz?dowego
[4]
.
Prezesami dyrekcji byli: ksi???
Leon Sapieha
(wybrany przez sejm stanowy w 1843, 1846
[1]
), hr.
Kazimierz Krasicki
(1861, 1868, 1873, 1875, 1881), hr.
Włodzimierz Russocki
(1883),
Zygmunt Dembowski
(1889)
[5]
,
Władysław Krai?ski
[1]
. Zast?pcami prezesow dyrekcji byli:
Felicjan Laskowski
(1861, 1868), hr.
Włodzimierz Russocki
(1860, 1875, 1881),
Jakub Wiktor
(1884),
Zygmunt Dembowski
(1887),
Stanisław Gniewosz
(1889)
[5]
[1]
. Dyrektorami byli
Wacław Zaleski
(1843), hr.
Kazimierz Stadnicki
(1843), hr.
Kazimierz Krasicki
(1843),
Hieronim Wysłobocki
(1843, 1861)
[1]
, Adam Cybulski (1848),
Konstanty Tchorznicki
(1859, 1861, 1868), hr.
Włodzimierz Russocki
(1861, 1868),
Jozef Paj?czkowski
(1868, 1872, 1878),
Jakub Wiktor
(1870, 1872, 1878),
Konstanty Pili?ski
(1875),
Maciej Kunaszowski
(1880), hr.
Antoni Golejewski
(1881, 1887),
Henryk Haller
(1881, 1884),
Rafał Łepkowski
(1884, 1889, 1890),
Franciszek Rozwadowski
(od 1889)
[6]
.
Prezesami rady nadzorczej byli: ksi???
Leon Sapieha
(1861),
Maurycy Krai?ski
(1868, 1875, 1876),
Oktaw Pietruski
(1881, 1887)
[7]
,
Stanisław Brykczy?ski
[1]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
Galicyjskie Tow. kredytowe ziemskie
. ?
Nowo?ci Illustrowane
”. Nr 10, s. 2?3, 9 marca 1907.
- ↑
a
b
c
Joanna Hensel,
Towarzystwa Kredytowe Ziemskie,
[w:]
Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku
, t. 2, red. M. Kamler, Warszawa 1981, s. 410.
- ↑
Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien fur das Jahr
1860
, s. 266
- ↑
Szematyzm Krolestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Ksi?stwem Krakowskim na rok
1870
, s. 532;
- ↑
a
b
Ostro?y?ski. GTKZ 1892 ↓
, s. 363.
- ↑
Ostro?y?ski. GTKZ 1892 ↓
, s. VI, 363.
- ↑
Ostro?y?ski. GTKZ 1892 ↓
, s. 364.