Gora Stołowa (Południowa Afryka)

Gora Stołowa
Tafelberg
Pa?stwo	Południowa Afryka
Poło?enie	obszar metropolitalny Kapsztad ↗
Wysoko??	1086 m n.p.m.
Pierwsze wej?cie	1503 ; Antonio de Saldanha
	Poło?enie na mapie Prowincji Przyl?dkowej Zachodniej Gora Stołowa
	Poło?enie na mapie Południowej Afryki Gora Stołowa
	33°57′57″S 18°24′24″E / -33,965833 18,406667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodro?ach

Gora Stołowa ( afr. Tafelberg , ang. Table Mountain ) ? b?d?ca symbolem Kapsztadu gora znajduj?ca si? w połnocnej cz??ci ła?cucha gorskiego południowego kra?ca Przyl?dka Dobrej Nadziei (około 52 km długo?ci i do 16 km szeroko?ci) ^[1].

Charakterystyka [ edytuj | edytuj kod ]

Gora Stołowa obejmuje obszar około 6500 ha (65 km²), z czego wierzchowina około 3 km². Najwy?szym jej punktem jest kopiec kamieni usypany przez Thomasa Macleara w 1865 roku na potrzeby pomiarow triangulacyjnych. Znajduje si? on na wysoko?ci 1086 m nad poziomem morza. Po obu stronach gora ma charakterystyczne formacje: po wschodniej Diabli Szczyt ( ang. Devil's Peak ), a po zachodniej ? Głow? Lwa ( Lion’s Head ). Wierzchołek Gory Stołowej cz?sto okrywaj? chmury.

Geologia [ edytuj | edytuj kod ]

Gorna cz??? Gory Stołowej składa si? z odpornego na erozj? ordowickiego piaskowca kwarcowego . Poni?ej piaskowca znajduje si? warstwa łatwo wietrzej?cych łupkow łyszczykowych . Podstawa składa si? z silnie pofałdowanych prekambryjskich łupkow Malmesbury ^[2]^[3].

Flora [ edytuj | edytuj kod ]

Głown? formacj? ro?linn? wyst?puj?c? na Gorze Stołowej jest fynbos charakterystyczny dla florystycznego pa?stwa przyl?dkowego . S? to obszary chronione, wpisane na list? ?wiatowego dziedzictwa UNESCO .

Post?puje tam tak?e rozprzestrzenianie si? obcych gatunkow, takich jak sosna nadmorska .

Fauna [ edytuj | edytuj kod ]

Najcz??ciej spotykanym zwierz?ciem, zwłaszcza w okolicach gornej stacji kolejki linowej, gdzie bywa dokarmiany przez turystow, jest goralek przyl?dkowy . ?yj? tam tak?e je?ozwierze , mangusty , w??e i ?ołwie . Ostatni lew w tym rejonie został zastrzelony około roku 1802 . Lamparty ?yły tam do lat 20. XX w., ale obecnie uwa?a si? je za lokalnie wymarłe. Spotykano tam rownie? karakale i ?biki .

Tary himalajskie , ktore uciekły z pobliskiego ogrodu zoologicznego, ?yły przez jaki? czas w niedost?pnych gorskich rejonach, ale zostały wyeliminowane jako obcy gatunek, aby umo?liwi? reintrodukcj? rodzimych koziołkow skalnych .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwotna nazwa nadana gorze przez pierwszych mieszka?cow brzmiała Hoeri 'kwaggo (morska gora).

Najstarsze znalezione ?lady człowieka pierwotnego w okolicy maj? ponad 600 000 lat. S? to m.in. narz?dzia łowiecko-zbierackie znalezione w depresji w pobli?u Przyl?dka Dobrej Nadziei.

Pierwszym Europejczykiem, ktory w 1503 roku przypłyn?ł w te rejony i wspi?ł si? na Gor? Stołow?, był Antonio de Saldanha.

W roku 1796 , podczas brytyjskiej okupacji przyl?dka, gen. Sir James Craig polecił wybudowa? na terenie gory trzy blokhauzy : Blokhauz Krolewski , Blokhauz Ksi?cia Jorku (po?niej nazw? zmieniono na Blokhauz Krolowej ) oraz Blokhauz Ksi?cia Walii . Dwa z nich s? dzi? w ruinie. Blokhauz Krolewski jest nadal w dobrym stanie.

Gora stała si? cz??ci? nowego Parku Narodowego Cape Peninsula w latach 90. XX w. W 1998 r. park przyj?ł nazw? Park Narodowy Gory Stołowej ( Table Mountain National Park ). W 2004 roku wpisano go na list? ?wiatowego dziedzictwa UNESCO w ramach zespołu obszarow chronionych Cape Floral . Park ma powierzchni? 221 km².

Kolejka linowa [ edytuj | edytuj kod ]

Kolejka linowa na Gorze Stołowej zabiera pasa?erow z dolnej stacji Tafelberg Road poło?onej około 302 m n.p.m., na szczyt gory ^[4]. Z gornej stacji kolejki roztacza si? widok na Kapsztad, Zatok? Stołow? i Robben Island oraz na Atlantyk.

Budowa kolejki rozpocz?ła si? w 1926 roku. Oficjalne otwarcie miało miejsce w 1929 . W 1997 roku kolejka linowa została w znacznym stopniu zmodernizowana. Wprowadzono nowe wagoniki przewo??ce 65 zamiast ? jak dotychczasowo ? 25 osob. Na gornej stacji znajduj? si? sklepy z pami?tkami i restauracje. S? tam rownie? piesze szlaki turystyczne o ro?nych długo?ciach.

Gora Stołowa w ikonografii i upami?tnienia [ edytuj | edytuj kod ]

Gora Stołowa stała si? symbolem Kapsztadu, a jej uproszczony wizerunek (wraz z Diablim Szczytem i Głow? Lwa ) widnieje na fladze tego miasta.

Gora Stołowa jest jedynym obiektem na Ziemi , od ktorego wzi?ł sw? nazw? gwiazdozbior ? Gwiazdozbior Gory Stołowej , oznaczony przez Nicolasa Louisa de Lacaille w roku 1751 .

Panorama ze szczytu Gory Stołowej

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Strona władz miasta Kapsztadu
↑ Geology of the Cape Peninsula . University of Cape Town Department of Geological Sciences. [dost?p 2006-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-13)]. ( ang. ) .
↑ The Geology of Table Mountain . CapeConnected. [dost?p 2006-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 listopada 2019)]. ( ang. ) .
↑ Table Mountain Aerial Cableway Company . tablemountain.net. [dost?p 2006-12-21]. ( ang. ) .

[1] Strona władz miasta Kapsztadu

[2] Geology of the Cape Peninsula . University of Cape Town Department of Geological Sciences. [dost?p 2006-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-13)]. ( ang. ) .

[3] The Geology of Table Mountain . CapeConnected. [dost?p 2006-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 listopada 2019)]. ( ang. ) .

[4] Table Mountain Aerial Cableway Company . tablemountain.net. [dost?p 2006-12-21]. ( ang. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]