Franz Ferdinand
?
szkocki
zespoł muzyczny
pochodz?cy z
Glasgow
, wykonuj?cy muzyk?
indierockow?
. W skład zespołu wchodz?:
wokalista
i
gitarzysta
Alex Kapranos
,
basista
Bob Hardy
, gitarzysta
Dino Bardot
(inne j?zyki)
,
klawiszowiec
Julian Corrie
(inne j?zyki)
i
perkusistka
Audrey Tait
(inne j?zyki)
. Powstał pod koniec 2001, a dzi?ki mieszance muzyki rockowej i tanecznej stał si? jednym najpopularniejszych brytyjskich zespołow pocz?tkow XXI wieku. Płyty zespołu wydaje niezale?na wytwornia
Domino
[1]
.
Zespoł został zało?ony w Glasgow przez
wokalist?
i autora tekstow
Alexa Kapranosa
,
gitarzyst?
i
klawiszowca
Nicka McCarthy'ego
,
basist?
Boba Hardy'ego
i
perkusist?
Paula Thomsona
, ktorzy grali pierwotnie w ro?nych szkockich zespołach takich jak:
The Karelia
,
The Yummy Fur
(inne j?zyki)
,
The 1990s
(inne j?zyki)
czy 10p Invaders
[2]
.
Kapranos i Hardy zacz?li wspolnie gra? pod koniec 2001 roku, kiedy to poznali McCarthy'ego, ktory został perkusist? pomimo braku wcze?niejszego do?wiadczenia gry na tym instrumencie. Trojka muzykow przez pewien czas wykonywała proby w domu McCarthy'ego. Doł?czył do nich Thomson, były perkusista zespołu The Yummy Fur, ktory w nowym zespole wolał gra? na gitarze. Ostatecznie McCarthy i Thomson zamienili si? instrumentami, a zespoł przeniosł si? do opuszczonego magazynu, ktory nazwali Chateau. Grupa odbywała w nim proby oraz organizowała
rave’owe imprezy
, ł?cz?ce muzyk? i sztuk?. Potrzebowali nowej sali prob, a gdy policja odkryła ich nielegalne imprezy artystyczne, znale?li j? w innym budynku
[3]
[1]
.
Zespoł swoj? nazw? wzi?ł od nazwiska arcyksi?cia
austro-w?gierskiego
Franciszka Ferdynanda Habsburga
[3]
.
Latem 2002 roku Franz Ferdinand nagrał
minialbum
, ktory sami zamierzali wyda?, lecz latem 2003 roku podpisali oni kontrakt z wytworni?
Domino
[3]
. Wkrotce potem przeni?li si? do
Malmo
w
Szwecji
, aby pracowa? z producentem
Torem Johanssonem
(inne j?zyki)
w Gula Studios
[1]
. Singiel ?Darts of Pleasure” ukazał si? jesieni?, a do ko?ca roku Franz Ferdinand supprotował m.in. takie grupy jak
Hot Hot Heat
czy
Interpol
[3]
. Drugi singiel zespołu
?Take Me Out”
ukazał si? na pocz?tku 2004 roku i przyniosł im wi?ksz? popularno?? w Wielkiej Brytanii. Utwor zaj?ł trzecie miejsce na
brytyjskiej li?cie albumow
i wraz z ?Darts of Pleasure” znalazł si? on w wydanym w lutym 2004 roku albumie
Franz Ferdinand
. Teledysk do utworu ?Take Me Out” zdobył nagrod? w kategorii
?Breakthrough Video”
na gali
MTV Video Music Awards 2004
[1]
[3]
.
W 2004 roku Franz Ferdinand otrzymał nagrod?
Mercury Music Prize 2014
za najlepszy album z Wielkiej Brytanii i Irlandii
[4]
. W 2005 roku zespoł otrzymał nominacj? do
nagrody Grammy 2005
w kategorii ?Najlepszy album alternatywny”
[1]
, a tak?e zdobył dwie nagrody
Brit Awards 2005
w kategoriach ?Najlepsza brytyjska grupa” i ?Najlepszy brytyjski zespoł rockowy”
[5]
.
Zespoł w tym okresie pracował ju? nad drugim albumem wraz z producentem
Richem Costeyem
w Glasgow i
Nowym Jorku
[1]
. Wydany na pocz?tku pa?dziernika 2005 roku album
You Could Have It So Much Better
[6]
poszerzył brzmienie zespołu m.in. o fortepianowe ballady. Drugi studyjny album tak?e odniosł sukces, staj?c si? pierwszym albumem zespołu notowanym na 1. miejscu list, zdobywaj?c tak?e cztery miejsca na li?cie 30. najlepszych singli w Wielkiej Brytanii. W
Stanach Zjednoczonych
osi?gn?ł 8. miejsce i uzyskał status złotej płyty
[1]
.
Powstałe do tego czasu wydawnictwa grupy Franz Ferdinand zdobiły grafiki inspirowane
rosyjskim konstruktywizmem
[1]
.
19 stycznia 2009 roku premier? miał singiel
?Ulysses”
promuj?cy ich trzeci studyjny album
[7]
. Franz Ferdinand zapowiadał w tym czasie, ?e ich nowe wydawnictwo ma si? zasadniczo ro?ni? od dotychczasowych dzieł
[8]
. Premiera albumu
Tonight: Franz Ferdinand
odbyła si? 26 stycznia 2009 roku
[9]
. W kwietniu 2009 roku zespoł zapowiedział wydanie
dubowej
wersji swojego ostatniego albumu pn.
Blood: Franz Ferdinand
(inne j?zyki)
, ktory procz utrzymania klimatu
indie
i
disco
miał by? wypełniony wpływami
afrobeatu
i
muzyki elektronicznej
. Jego producentem był
Dan Carey
(inne j?zyki)
[10]
.
W połowie maja 2013 roku zespoł ogłosił kolejny studyjny album ?
Right Thoughts, Right Words, Right Action
[11]
, a miesi?c po?niej zapowiedział
tras? koncertow?
po Europie, Ameryce Połnocnej i Japonii
[12]
. Przy nagraniu albumu Franz Ferdinand pracował w studiach w Glasgow, Londynie i Sztokholmie wraz z du?? obsad? wspołpracownikow
[1]
. Na pocz?tku lipca 2013 roku grupa zaprezentowała
teledysk
do swojego najnowszego singla ?
?Right Action”
[13]
. Czwarty album studyjny został wydany 26 sierpnia 2013 roku, lecz ju? kilka dni wcze?niej ukazał si? on przedpremierowo w
serwisie streamingowym
Deezer
. Krytycy okre?lili ten album jako ?najlepszy i najbardziej przebojowy od czasow debiutanckiego albumu”
[14]
. Znalazł si? on w pierwszej dziesi?tce przebojow w wielu krajach, w tym na 2. miejscu w Szkocji i na 6. w całej Wielkiej Brytanii
[1]
.
Na pocz?tku wrze?nia 2013 roku ukazał si? teledysk do trzeciego singla albumu ?
?Evil Eye”
(inne j?zyki)
. Dzieło nakr?cone przez
Diane Martel
(inne j?zyki)
utrzymano w stylistyce
kaset VHS
i przedstawia sceny rodem z
horrorow
[15]
. Pod koniec lutego 2014 roku zespoł zaprezentował niemieckoj?zyczny utwor ?Erdbeer Mund”, ktory znalazł si? jako
B-side
singla
?Fresh Strawberries”
(inne j?zyki)
[16]
.
W marcu 2015 zespoły Franz Erdinand i
Sparks
ogłosiły powstanie
supergrupy
pod nazw?
FFS
(inne j?zyki)
. Zapowiedziano tak?e wspoln? tras? koncertow? po Europie
[17]
. 1 kwietnia ogłosili oni album studyjny o nazwie
FFS
(inne j?zyki)
, ktory został wydany 8 czerwca tego samego roku nakładem wytworni Domino
[18]
.
8 lipca 2016 roku zespoł ogłosił, ?e z uwagi na obowi?zki rodzinne rozstaje si? z nim McCarthy
[19]
, a w kolejnym roku do Franz Ferdinand doł?czyli: gitarzysta Dino Bardot i klawiszowiec Julian Corrie
[20]
.
14 pa?dziernika 2016 roku grupa opublikowała utwor
?Demagogue”
(inne j?zyki)
, b?d?cy cz??ci? projektu muzycznego
?1000 Days, 1000 Songs”
(inne j?zyki)
(pierwotnie ?30 Days, 30 Songs”), w ramach ktorego codziennie w okresie
wyborow prezydenckich w Stanach Zjednoczonych
prezentowano now? piosenk? skierowan? przeciwko kandydaturze
Donalda Trumpa
[21]
.
Pod koniec pa?dziernika 2017 roku zespoł głosił swoj kolejny album studyjny ?
Always Ascending
(inne j?zyki)
. Jednocze?nie udost?pnili
tytułowy singiel albumu
(inne j?zyki)
[22]
. Album został wydany 9 lutego 2018 roku
[23]
. Jego producentem był
Philippe Zdar
(inne j?zyki)
, a Kapranos opisywał jego brzemiennie jako ?jednocze?nie futurystyczne i naturalistyczne”
[24]
.
Pod koniec pa?dziernika 2021 roku zespoł ogłosił, ?e odchodzi z niego Thomson, a now? perkusistk? została
Audrey Tait
(inne j?zyki)
[25]
.
Po
inwazji Rosji na Ukrain?
24 lutego 2022 roku Franz Ferdinand zrezygnował z wyst?pow w
Rosji
i 1 marca wydał antywojenny apel do swoich rosyjskich fanow
[26]
. 11 marca tego samego roku została wydana kompilacja
Hits to the Head
(inne j?zyki)
, w ktorej znalazły si? najwi?ksze hity zespołu, a tak?e nowe dwa utwory:
?Billy Goodbye”
(inne j?zyki)
[27]
i
?Curious”
(inne j?zyki)
, a drugi z nich był pierwszym utworem, w ktorego nagraniu brała udział Tait
[28]
.
- Blood: Franz Ferdinand
(2009)
[1]
- Late Night Tales: Franz Ferdinand
(2014)
[1]
- Hits to the Head
(2022)
[27]
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
aa
ab
ac
ad
ae
af
ag
AllMusic
:
Franz Ferdinand
. www.allmusic.com. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
Official Charts,
Franz Ferdinand
[online], www.officialcharts.com, 20 wrze?nia 2003
[dost?p 2024-05-25]
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
Myspace:
Franz Ferdinand. About me
. myspace.com. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Nominacje do nagrody Mercury
. muzyka.interia.pl, 2004-07-21. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Brits 2005: the winners
. www.theguardian.com, 2005-02-09. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
Discogs:
Franz Ferdinand
. www.discogs.com. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand zapowiada Ulissesa
. kultura.onet.pl, 2008-11-08. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Kompletnie inny Franz Ferdinand
. muzyka.interia.pl, 2007-02-14. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand: nowy album bez tajemnic
. kultura.onet.pl, 2008-10-15. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand w rytmie dub
. kultura.onet.pl, 2009-04-21. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Amy Phillips:
Franz Ferdinand Announce New Album Right Thoughts, Right Words, Right Action
. pitchfork.com, 2013-05-16. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand Announce Tour
. pitchfork.com, 2013-06-17. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand prezentuje nowy teledysk
. kultura.onet.pl, 2013-07-08. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Nowy album Franz Ferdinand przedpremierowo w Deezer!
. kultura.onet.pl, 2013-08-22. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand pokazali teledysk do "Evil Eye"
. kultura.onet.pl, 2013-09-03. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand unveil German-language track ‘Erdbeer Mund’ ? listen
. www.nme.com, 2014-02-28. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Corban Goble:
Franz Ferdinand and Sparks Form Supergroup FFS
. pitchfork.com, 2015-03-09. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Molly Beauchemin:
Franz Ferdinand and Sparks Announce Self-Titled Album as FFS
. pitchfork.com, 2015-04-01. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Jazz Monroe:
Franz Ferdinand Part Ways With Guitarist Nick McCarthy
. pitchfork.com, 2016-07-08. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Amanda Wicks:
Franz Ferdinand Introduce Two New Members
. pitchfork.com, 2017-05-29. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand unveil new anti-Donald Trump song ‘Demagogue’
. www.nme.com, 2016-10-14. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Braudie Blais-Billie:
Franz Ferdinand Announce New Album Always Ascending, Share New Song: Listen
. pitchfork.com, 2017-10-25. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
“Always Ascending” is out now
. franzferdinand.com, 2018-02-09. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand "Always Ascending"
. trojka.polskieradio.pl, 2018-02-12. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
Paul: an announcement
. franzferdinand.com, 2021-10-21. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
Zespoł Franz Ferdinand apeluje do Rosjan o obalenie Putina. "Widzicie szale?stwo"
. muzyka.interia.pl, 2022-03-02. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
a
b
c
Hello world. Hits to the Head, March 11
. franzferdinand.com, 2021-11-02. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
Our new single Curious is out now!
. franzferdinand.com, 2022-01-25. [dost?p 2024-05-25].
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
Ultratop
,
Franz Ferdinand. Charts. Alben
[online], www.ultratop.be
[dost?p 2024-05-25]
(
niderl.
)
.
- ↑
Discography Franz Ferdinand
[online], irish-charts.com
[dost?p 2024-05-25]
(
ang.
)
.
- ↑
Billboard
,
Chart History. Franz Ferdinand
[online], Billboard
[dost?p 2024-05-25]
(
ang.
)
.
- ↑
Franz Ferdinand. Lazy Boy
. www.last.fm. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
Franz Ferdinand - koncerty w Polsce
. koncertyw.pl. [dost?p 2024-05-25].
(
pol.
)
.
Albumy studyjne
|
|
---|
Minialbumy
|
|
---|
Single
|
|
---|
DVD
|
|
---|