Foresight ( ang.   dalekowzroczno?? ) ? metodyka analizy prognoz lub hipotez na temat przyszło?ci w ?redniej i długiej perspektywie czasowej. Foresight bywa uto?samiany ze studiami nad przyszło?ci? , odro?nia go jednak od klasycznej futurologii aplikacyjny cel i charakter bada?, ktore maj? przekłada? si? na konkretne działania okre?lonych z gory podmiotow ^[1] , a nie jedynie by? eksploracj? mo?liwych przyszło?ci.

Foresight posługuje si? ro?nymi metodami ^[2] , m.in.:

• metod? delfick? ,
• eksperck? dyskusj? panelow? ,
• designem spekulatywnym ^[3] ,
• analiz? scenariuszow?,
• grami ^[4] , symulacjami,
• metodami partycypacyjnymi .

Analizy foresightowe cz?sto odwołuj? si? do interdyscyplinarnej dyskusji nad mo?liwymi scenariuszami przyszło?ci w gronie przedstawicieli decydentow (władzy publicznej), ?rodowisk naukowych, przemysłu, mediow, organizacji pozarz?dowych i opinii publicznej. Celem, ktory przy?wieca foresightowi nie jest dokładno?? prognozy, lecz u?wiadomienie perspektyw i przygotowanie do zmian oraz wskazanie potencjalnie owocnych kierunkow działania.

Foresight wywodzi si? z analiz systemowych prowadzonych w latach 40. XX w. w RAND Corporation ^[5] na potrzeby wojskowe i nadal jest wykorzystywany w planowaniu oraz programowaniu rozwoju sił zbrojnych. Innym typowym polem zastosowania foresightu jest kształtowanie polityk rozwojowych na poziomie lokalnym ^[6] , regionalnym ^[7] i krajowym ^[8] .

W 2009 przeprowadzono w Polsce projekt o krajowym zasi?gu pn. Narodowy Program Foresight 2020 ^[9] , zrealizowany przez konsorcjum zło?one z Instytutu Podstawowych Problemow Techniki PAN oraz Pentor Research International pod kierownictwem merytorycznym prof. Michała Kleibera . W 2019 na zamowienie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju konsorcjum zło?one z firm 4CF, Atmoterm oraz Instytutu Sobieskiego pod kierownictwem Kacpra Nosarzewskiego opracowało scenariusze rozwoju Polski do roku 2050 ^[8] . W 2021 Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpocz?ło realizacj? projektu Koncepcja Rozwoju Kraju do 2050 ^[10] , ktorego rezultatem b?d? mi?dzy innymi: wizja oraz scenariusze przyszło?ci Polski do 2050 r. Koncepcja ma sta? si? dokumentem ł?cz?cym planowanie społeczno-gospodarcze z przestrzennym, ktory b?dzie kierunkowskazem w zarz?dzaniu rozwojem Polski w oparciu o analizy foresightowe, analiz? trendow oraz analizy przestrzenne.

Studia wy?sze, w tym podyplomowe oraz kursy o profilu foresightowym, zwłaszcza skoncentrowane na metodach scenariuszowych oferuje szereg uczelni na całym ?wiecie, w tym Uniwersytet Oksfordzki ^[11] , Uniwersytet w Houston ^[12] , Uniwersytet w Turku ^[13] , a w Polsce Wydział Geografii i Studiow Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego ^[14] .

Wiele organizacji powołuje grupy doradcze i komitety ds. foresightu, ktorych zadaniem jest intepretacja sygnałow zmian, opiniowanie projektow i konfrontowanie strategii z hipotezami nt. długoterminowych zmian. Komitety takie działaj? m.in w ENISA , Interpolu i ?wiatowym Forum Ekonomicznym ^[15] .

W 2020 swoj pierwszy foresight strategiczny (dotycz?cy perspektywy ?rednio- i długoterminowej) opublikowała Komisja Europejska , wskazuj?c jednocze?nie, ?e b?dzie szerzej wykorzystywała to narz?dzie w kształtowaniu kierunkow polityk unijnych ^[16] . Kolejne wydania raportu ukazały si? w latach 2021 ^[17] , 2022 ^{[18] [19]} i 2023 ^[20] . Raporty foresightowe publikuj? te? cyklicznie inne organizacje, m.in. NATO ^[21] .

Specjalistyczne projekty foresightowe wspieraj? zarz?dzanie strategiczne przedsi?biorstw ^[22] i instytucji ^[23] , analizuj? rozwoj jednej dziedziny nauki, jednego rynku ^{[24] [25]} lub jednej gał?zi technologii ^[26] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• planowanie
• prekognicja
• futurologia
• wro?enie

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• European Conference on Strategic Foresight Annual forum of Strategic Foresight professionals providing a benchmarking of corporate foresight practices