Florenty Orzeszko (ur. 1835 , zm. 1905 w Tomsku ) ? polski lekarz, uczestnik powstania styczniowego , zesłaniec syberyjski, działacz polonijny, oraz pierwowzor wielu postaci literackich z utworow Elizy Orzeszkowej .

Urodził si? w bogatej rodzinie szlacheckiej, maj?cej swoj maj?tek w powiecie kobry?skim , w guberni grodzie?skiej . Gimnazjum uko?czył w Mitawie , a studia z wyro?nieniem w Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Petersburgu , w 1861 r.

Po studiach, zamieszkał w Ludwinowie, w maj?tku swojego brata Piotra, m??a pisarki Elizy Orzeszkowej . Pisarka uwieczniła swojego szwagra w zbiorze nowel "Gloria victis" po?wi?conych powsta?com styczniowym.

W czasie powstania styczniowego, Florenty Orzeszko był lekarzem oddziału Romualda Traugutta . Za uczestnictwo w powstaniu został skazany na katorg? , oraz pozbawiony maj?tku i prawa wykonywania zawodu.

Na Syberi? poszedł pieszo, wraz z narzeczon?, Helen? Milkiewiczown?, z ktor? wzi?ł ?lub w Tiumeni . Droga na Syberi? zaj?ła mu 18 miesi?cy. W 1864 r. dotarł do Tomska gdzie osiadł i pozostał do ko?ca ?ycia. Pocz?tkowo pracował razem z innymi wi??niami, potem jako pomocnik w aptece, a po odzyskaniu uprawnie? (dzi?ki wyleczeniu gubernatora Tomska) został lekarzem wi?ziennym. Dziennikarz ameryka?ski Georg Kennan, ktory w latach siedemdziesi?tych XIX stulecia odbył podro? po Syberii, w swojej dokumentalnej ksi??ce "Syberia" kilkakrotnie wspomina o Florentym.

Po odbyciu kary zamieszkał jako "posieleniec" poza murami wi?zienia i odzyskał prawo do praktyki prywatnej. Zamieszkał w Tomsku na ulicy Milionnej 38 (dom ten istnieje do dzi?). Za zgod? cara, Florenty w 1872 roku obj?ł zarz?d tomskich szpitali ? przesyłowego i miejskiego, a w 1873 powierzono mu kierowanie szpitalnym oddziałem w wi?zieniu etapowym w Tomsku.

Z Helen? miał dwoch synow ? Władysława i Bronisława, po ktorego urodzeniu 11 listopada 1870 Helena zmarła.

Po ?mierci pierwszej ?ony, Florenty Orzeszko o?enił si? z cork? tomskiego lekarza, Łucj? Pocałujewsk?. Dzi?ki staraniom pa?stwa Orzeszkow w Tomsku, powstały polskie czytelnie i biblioteki, Towarzystwo Dobroczynno?ci, dom dla polskich sierot, a w ich domu odbywały si? wieczory literackie i muzyczne.

Zmarł 9 marca 1905 roku w Tomsku i tam został pochowany na cmentarzu katolickim, ktory obecnie ju? nie istnieje.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• ? Gazeta Wyborcza ”, ?roda 9 marca 2005,
• "Zwykłe sprawy niezwykłych ludzi", Gabriela Pauszer-Klonowska 1978,
• Nekrolog "Sibirskij Wiestnik" z dnia 11 marca 1905 roku.
• Powstanie styczniowe i zesła?cy syberyjscy, katalog fotografii ze zbiorow Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, t. II 2005