Eparchia woły?ska
? jedna z
eparchii
Ukrai?skiego Ko?cioła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego
. Jej
ordynariuszem
jest biskup (od 2019 r. arcybiskup
[1]
) łucki i woły?ski
Nataniel (Krykota)
. Od 1992 funkcj? soboru pełni
cerkiew Opieki Matki Bo?ej w Łucku
[2]
.
Eparchia woły?ska jest kontynuatork? tradycji
eparchii łucko-ostrogskiej
, powstałej najpo?niej w 1288
[3]
. W 1596 stoj?cy na jej czele biskup
Cyryl Terlecki
podpisał akt
unii brzeskiej
[3]
. W 1625, po reorganizacji struktur Ko?cioła unickiego w Rzeczypospolitej eparchie łucko-ostrogska i włodzimierska zostały poł?czone, daj?c pocz?tek eparchii woły?skiej. Od 1625 na jej terytorium działała rownolegle eparchia prawosławna. W latach 1712?1795 pozostawała ona jednak bez zwierzchnika
[3]
. W wymienionym roku, po
III rozbiorze Polski
, władze rosyjskie skierowały do eparchii biskupa
Warłaama (Szyszackiego)
[3]
. Znaczny wzrost liczby cerkwi i wiernych struktury został odnotowany po
likwidacji Ko?cioła unickiego w zaborze rosyjskim
po 1839
[3]
. Eparchia obejmowała obszar całego
Krolestwa Polskiego
do wyodr?bnienia z niej eparchii warszawskiej i nowogieorgijewskiej
[4]
. Na pocz?tku XX wieku w ramach eparchii woły?skiej działało ok. dwoch tysi?cy cerkwi
[3]
.
Na skutek zmian granicznych ustalonych przez
traktat ryski
w niepodległej
Polsce
znalazła si? znaczna cz??? eparchii woły?skiej, ktora od tej pory jako
diecezja woły?ska
pozostawała pod zarz?dem
Ko?cioła prawosławnego w Polsce
, od 1924
autokefalicznego
[3]
.
Osobny artykuł:
Diecezja woły?ska
.
18 sierpnia 1941 duchowie?stwo tej?e diecezji postanowiło zwroci? si? do
Rosyjskiego Ko?cioła Prawosławnego
o przyj?cie w jego jurysdykcj?, wbrew stanowisku metropolity warszawskiego i całej Polski
Dionizego (Waledy?skiego)
. W rezultacie konfliktu mi?dzy hierarchami PAKP na Wołyniu zacz?ły działa? dwie zwalczaj?ce si? wspolnoty:
Ukrai?ski Autonomiczny Ko?cioł Prawosławny
uznawany przez Patriarchat Moskiewski, oraz niekanoniczny
Ukrai?ski Autokefaliczny Ko?cioł Prawosławny
[3]
. Stoj?cy na czele tego pierwszego metropolita
Aleksy
zgin?ł w maju 1943 w
zasadzce w Smydze
, o ktorej zainspirowanie podejrzewany był lider autokefalistow, metropolita
Polikarp (Sikorski)
[5]
. Ten ostatni w 1944 wyjechał z
Łucka
i udał si? na emigracj?. Na przył?czonym do
ZSRR
Wołyniu przywrocona została kanoniczna zale?no?? od Patriarchatu Moskiewskiego. Pierwszym biskupem woły?skim w nowej rzeczywisto?ci politycznej został biskup
Pitirim (Swiridow)
. W 1945 eparchia została przemianowana na woły?sko-rowie?sk? z zachowaniem katedry biskupiej w Łucku. Soborem katedralnym pozostawał
sobor ?wi?tej Trojcy w Łucku
. Mi?dzy rokiem 1960 a 1980 szereg cerkwi eparchii zostało zamkni?tych z polecenia władz radzieckich, zlikwidowano rownie? wszystkie podległe jej klasztory, za? w 1964 seminarium duchowne w Łucku
[3]
. Sytuacja ta zmieniła si? dopiero po odzyskaniu przez Ukrain? niepodległo?ci
[3]
.
W 1990 eparchia woły?sko-rowie?ska została rozdzielona na dwie:
rowie?sk?
i woły?sk?, ktorej granice pokrywały si? z granicami
obwodu woły?skiego
. W 1991 eparchia liczyła 431 parafii, na nowo prowadziła seminarium duchowne oraz dzieliła si? na 16
dekanatow
[3]
. W 1992, po ogłoszeniu autokefalii przez niekanoniczny
Ukrai?ski Ko?cioł Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
, w Łucku doszło do konfliktu mi?dzy wiernymi wspieraj?cymi autokefali? oraz tymi, ktorzy pragn?li pozosta? w jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego. 12 sierpnia 1992 władze miejskie przekazały Patriarchatowi Kijowskiemu sobor Trojcy ?wi?tej w Łucku oraz seminarium duchowne. W zwi?zku z tym biskup woły?ski
Bartłomiej (Waszczuk)
poprosił o przeniesienie na inn? katedr?, na jego miejsce Synod Ko?cioła skierował
biskupa chmielnickiego i kamieniecko-podolskiego
Nifonta (Sołoduch?)
. Soborem eparchialnym stała si? jedyna cerkiew w Łucku, ktora pozostała w r?kach zwolennikow Patriarchatu Moskiewskiego ?
cerkiew Opieki Matki Bo?ej
[3]
.
W 1996 ?wi?ty Synod Ukrai?skiego Ko?cioła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego podj?ł decyzj? o podziale eparchii woły?skiej na łucko-beresteck? i
włodzimiersko-woły?sk?
. 27 lipca tego samego roku decyzja ta została cz??ciowo zmieniona ? zachowano postanowienie o podziale jednostki, jednak eparchii łucko-beresteckiej pozostawiono tradycyjn? nazw?
woły?ska
[3]
.
- Warłaam (Szyszacki)
, 1795?1805
- Daniel (Natton-Michajłowski)
, 1806?1813
- Stefan (Romanowski)
, 1813?1828
- Ambro?y (Moriew)
, 1828?1832
- Innocenty (Sielnokrinow-Korowin)
, 1832?1840
- Nikanor (Klemientjewski)
, 1840?1843
- Antoni (Pawlinski)
, 1860?1862
- Agatangel (Sołowjow)
, 1866?1877
- Dymitr (Murietow)
, 1876?1882
- Tichon (Pokrowski)
, 1882?1885
- Palladiusz (Gankiewicz)
, 1885?1889
- Modest (Strilby?kyj)
, 1889?1902
- Antoni (Chrapowicki)
, 1902?1914
- Eulogiusz (Gieorgijewski)
, 1914?1919
- Tadeusz (Uspienski)
, 1919?1922,
locum tenens
- Awerkiusz (Kiedrow)
, 1922?1929, według innego ?rodła 1922?1930
[7]
- Maksym (Rubierowski)
, 1929?1934, według innego ?rodła był tylko
locum tenens
w latach 1924?1925
[7]
- Filaret (Linczewski)
, 1934?1937
- Mikołaj (Jaruszewicz)
, 1940?1941
- Mikołaj (Czufarowski)
, 1944?1946
- Warłaam (Borisewicz)
, 1946?1948
- Pankracy (Kaszperuk)
, 1948?1952
- Palladiusz (Kaminski)
, 1952?1956
- Pankracy (Kaszperuk)
, 1956?1962
- Metody (Menzak)
, 1962?1964
- Leoncjusz (Gudimow)
, 1964?1965
- Damian (Marczuk)
, 1965?1986
- Warłaam (Iljuszenko)
, 1986?1990
- Bartłomiej (Waszczuk)
, 1990?1992
- Nifont (Sołoducha)
, 1992?2016
[8]
- Nataniel (Krykota)
, od 2016
[8]
- berestecki
- horochowski
- kamie?sko-koszyrski
- kiwerecki
- kołkowski
- łokaczewski
- łucki
- liczynowski
- lubieszowski
- maniewicki
- marianowski
- ro?yszcze?ski
[
potrzebny przypis
]
- ↑
В Киево-Печерской лавре прошли торжества по случаю пятилетия интронизации Блаженнейшего митрополита Онуфрия
. patriarchai.ru, 17 sierpnia 2019. [dost?p 2019-08-19].
(
ros.
)
.
- ↑
A. Petrovska,
Ostoja prawosławia
,
Przegl?d Prawosławny
, nr 5 (299), maj 2010,
ISSN
1230-1078
, s.66
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
?стор?я
. volyn.church.ua. [dost?p 2012-05-22].
(
ukr.
)
.
- ↑
P. Paszkiewicz:
Pod berłem Romanowow. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815?1915.
Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1991, s. 40.
- ↑
Władysław
W.
Siemaszko
Władysław
W.
,
Ewa
E.
Siemaszko
Ewa
E.
,
Ludobojstwo dokonane przez nacjonalistow ukrai?skich na ludno?ci polskiej Wołynia 1939-1945
, t. 1, Warszawa: ?von borowiecky”, 2000, s. 102?103,
ISBN
83-87689-34-3
,
OCLC
749680885
.
- ↑
Волынская епархия
- ↑
a
b
Правящие архиереи
- ↑
a
b
Журнали зас?дання Священного Синоду Укра?нсько? Православно? Церкви в?д 18 жовтня 2016 року
[online], Укра?нська Православна Церква, 18 pa?dziernika 2016
[dost?p 2016-10-19]
.