Elizabeth Hawley

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Elizabeth Ann Hawley
Ilustracja
Elizabeth Ann Hawley (2011)
Data i miejsce urodzenia

9 listopada 1923
Chicago

Data i miejsce ?mierci

26 stycznia 2018
Katmandu

Zawod, zaj?cie

dziennikarka i kronikarz wypraw himalajskich

Narodowo??

ameryka?ska

Alma Mater

Uniwersytecie Michigan

Rodzice

Frank Hawley
Florelle Gore

Odznaczenia
Medal Służby Królowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Elizabeth Hawley, 22 maja 2008

Elizabeth Ann Hawley (ur. 9 listopada 1923 w Chicago , zm. 26 stycznia 2018 w Katmandu ) ? ameryka?ska dziennikarka i kronikarka wypraw w Himalaje . Urodzona w Chicago, mieszkała w Nepalu od 1960 a? do ?mierci. Była korespondentem agencji prasowej Reuters ; relacjonowała pierwsz? udan? ameryka?sk? wypraw? na Mount Everest w 1963. Była niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie nepalskich wspinaczek himalajskich. Stworzona przez ni? baza danych na ten temat zawiera szczegołowe informacje o 9,5 tysi?ca ekspedycji na 450 znacz?cych nepalskich szczytow oraz około 70 tysi?cach uczestnikow tych wypraw, pocz?wszy od 1905 roku. Była konsulem honorowym Nowej Zelandii w Nepalu.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Dzieci?stwo i młodo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Dziadkiem Elizabeth Hawley był Edward Everett Gore, przedsi?biorca i ksi?gowy z Carlinville . Studiował on w Blackburn College ? college’u biznesowym w Jacksonville w stanie Illinois ? i rownocze?nie pracował w kancelarii prawnej. Jako przewodnicz?cy Komisji ds. Przest?pczo?ci w Chicago (Chicago Crime Commission) prowadził walk? z przemytem alkoholu podczas prohibicji alkoholowej w Stanach Zjednoczonych . Jego ?ona, a babka Elizabeth, Amanda była tak?e wykształcona, co było niezwykłe dla kobiety w tamtych czasach. W 1894 urodziła si? Florelle, matka Elizabeth. W 1895 pa?stwo Gore przeprowadzili si? do Chicago. Florelle studiowała literatur? angielsk? na Northwestern University , gdzie uzyskała dyplom z wyro?nieniem. Podczas studiow poznała Franka Hawleya i wyszła za niego. Frank Hawley, ojciec Elizabeth (urodzony w 1893), słu?ył w ameryka?skiej marynarce wojennej podczas I wojny ?wiatowej, za? Florelle była sufra?ystk? i pracowała dla organizacji praw kobiet: Ligi Kobiet Wyborcow Stanow Zjednoczonych. Elizabeth była ich drugim dzieckiem. Miała o trzy lata starszego brata Johna [1] . Pocz?tkowo pa?stwo Hawley mieszkali w Yonkers w stanie Nowy Jork . Nast?pnie przenie?li si? do Birmingham w stanie Michigan, gdzie Elizabeth ucz?szczała do szkoły ?redniej. Kiedy wielki kryzys uniemo?liwił jej ojcu prac? w Michigan, Hawleyowie przeprowadzili si? do Nowego Jorku, a Elizabeth posłali do presti?owej szkoły na przedmie?ciach Scarsdale [2] .

Studia [ edytuj | edytuj kod ]

W 1941 Elizabeth Hawley rozpocz?ła studia z zakresu historii na Uniwersytecie Michigan [3] . Brała rownie? udział w kursach z nauk politycznych, j?zyka angielskiego, zoologii i matematyki. Szczegolnie ceniła sobie wykłady profesora historii Prestona Slossona. Była przewodnicz?c? zarz?du stowarzyszenia studenckiego, ktore organizowało interdyscyplinarne wykłady i debaty pomi?dzy wykładowcami i studentami. Studia uko?czyła z wyro?nieniem w 1944 i przez krotki czas pracowała na tamtejszym wydziale historii jako asystentka [4] .

Pocz?tki kariery dziennikarskiej i podro?e [ edytuj | edytuj kod ]

Dziennikarsk? karier? rozpocz?ła w 1946 jako badaczka i reporterka w magazynie Fortune w Nowym Jorku, a za zaoszcz?dzone pieni?dze w okresie wakacyjnym podro?owała. W 1949, wkrotce po powrocie Elizabeth z podro?y po Europie, niespodziewanie zmarł na raka w wieku 35 lat jej brat John. Jego wczesna ?mier? wywarła na ni? du?y wpływ. W nast?pnych latach cz?sto podejmowała długie samotne woja?e. Latem 1949 odwiedziła Czechosłowacj? , Niemcy Zachodnie , Grecj?, Włochy i Austri?, potem Monte Carlo , a nast?pnie podro?owała po Jugosławii . Podczas swoich wyjazdow poznawała ludzi ze wszystkich ?rodowisk, od najbiedniejszej ludno?ci wiejskiej do wysokich urz?dnikow pa?stwowych, w tym marszałka Josipa Broz Tito . Dwa lata po?niej, w 1951, pojechała do Berlina, a nast?pnie do Finlandii. W 1953 roku rozpocz?ła swoj? pierwsz? wypraw? do Afryki, ktora doprowadziła j? do Tunezji , Algierii i Maroka . W nast?pnych latach przebywała na Bliskim Wschodzie i ponownie odwiedziła Afryk?, tym razem zwiedzaj?c Sudan i Keni? , podowczas jeszcze koloni? brytyjsk? [5] .

16 kwietnia 1957 zrezygnowała z pracy w Fortune , ktora j? nudziła i wyruszyła w dwuletni? podro? dookoła ?wiata, poruszaj?c si? głownie poci?giem lub autobusem. Podro?owała po Europie Wschodniej i Zachodniej, odwiedziła Polsk?, potem Szwecj? i Finlandi?, ZSRR , nast?pnie RFN , Grecj? i Włochy [6] . W nast?pnym roku Hawley ponownie objechała Bliski Wschod, zatrzymuj?c si? w Turcji, Izraelu, Iranie, Libanie i Jordanii. W 1959 roku podro?owała po Azji Południowej , w tym Nepalu, nast?pnie popłyn?ła statkiem do Azji Południowo-Wschodniej i przez Japoni? wrociła do Stanow Zjednoczonych [7] .

Po raz pierwszy przybyła do Katmandu w 1958 i jako dziennikarka relacjonowała wydarzenia polityczne [8] . 12 lutego 1959, była jednym z zaledwie czterech zagranicznych dziennikarzy obecnych w Hanuman Dhoka , gdy krol Mahendra prezentował projekt pierwszej konstytucji, ktora utorowała drog? do wspołczesnych wyborow powszechnych i wprowadziła demokracj? w Nepalu. W 1959, kiedy sko?czyły si? jej ?rodki finansowe, Hawley wrociła do Stanow Zjednoczonych [9] .

Emigracja i ?ycie w Nepalu [ edytuj | edytuj kod ]

Zafascynowana polityk? Nepalu i ide? odizolowanego pa?stwa, ktore wyłoniło si? w XX wieku, we wrze?niu 1960 zdecydowała si? ponownie tam wyruszy?. Zamieszkała w domu poło?onym w dzielnicy Dillibazar w Katmandu i mieszkała tam a? do ?mierci. Pocz?tkowo pracowała na poł etatu, jako akredytowana korespondentka ameryka?skiego tygodnika Time Magazine , by w 1962 zwi?za? si? z agencj? informacyjn? Reuters , dla ktorej zacz?ła prowadzi? relacje z wypraw himalajskich. W 1963 relacjonowała pierwsz? ameryka?sk? ekspedycj? na Mount Everest z zachodniej grani z udziałem 19 Amerykanow i prawie 900 szerpow . Dzi?ki jej bliskim stosunkom z ambasad? USA oraz pomocy ameryka?skiego attache wojskowego , ktory zaoferował jej dost?p do tajnej komunikacji radiowej mi?dzy baz? na Everest i ambasad?, jako pierwsza otrzymała informacj? o zdobyciu szczytu [10] . W Nepalu nie było wtedy telefonow, ale był telegraf w ambasadzie, ktory pozwalał na wysłanie wiadomo?ci kodem Morse’a [11] . Raport, ktory wowczas sporz?dziła dla redakcji z tego pionierskiego wydarzenia, ostatecznie trafił na stoł Johna Kennedy’ego [12] .

Tematem wypraw Hawley zainteresowała si? mi?dzy innymi za spraw? Jimmy’ego Robertsa , ktory w 1964 zało?ył agencj? Mountain Travel ? pierwsz? instytucj? organizuj?c? trekingi w Nepalu [13] .

Himalayan Database [ edytuj | edytuj kod ]

W ci?gu nast?pnych lat Elizabeth Hawley relacjonowała wszystkie głowne wyprawy w Himalaje, ostatecznie bior?c na siebie rol? korespondenta gorskiego Reuters z Nepalu. Zbierała informacje o wszystkich wyprawach, trasach, losach podro?nikow, chocia? sama nigdy si? nie wspinała i nie chciała wspina?. Mowiła: Jestem zbyt leniwa, aby chodzi? po gorach, poza tym ceni? dobre jedzenie i ciepłe ło?ko, lubi? patrze? w gory [9] . Jej dom w Dillibazar stał si? jej gabinetem wyło?onym rz?dami drewnianych szafek na dokumenty, wypełnionych szczegołowymi, odr?cznymi notatkami z wywiadow. Zawierały one opisy drogi wej?cia, informacje o tragarzach, miejscach zakładania obozow, wypadkach, o fakcie korzystania z lin (ł?cznie z ich całkowit? długo?ci?), u?ywania butli tlenowych, opisy warunkow pogodowych, zdj?cia, a nawet dokładne opisy widoku z gor. Panna Hawley (tak j? tu wszyscy nazywali) dzwoniła lub pojawiała si? w ci?gu godziny lub dwoch od przybycia ka?dej ekspedycji do Katmandu. Informacji o przybyłych lub o wracaj?cych wyprawach dostarczało jej m.in. biuro zezwole? w Ministerstwie Turystyki, obsługa hoteli, centrum turystyczne, agencje Szerpow oraz wła?ciciele wypo?yczalni sprz?tu i sklepow wspinaczkowych [12] . Himalai?ci cz?sto spotykali si? z ni? dwukrotnie, przed i po wej?ciu na szczyt, a ona zmuszała ich do odpowiadania na trudne i drobiazgowe pytania [14] [15] . Osi?gni?cia wspinaczy zapisywała w swojej bazie dopiero wowczas, gdy była pewna, ?e rzeczywi?cie dotarli oni na szczyt [16] [17] . Była najbardziej znanym kronikarzem wypraw himalajskich przez ponad cztery dekady. Szanowana przez mi?dzynarodow? społeczno?? gorsk? za kompletne, rzetelne i dokładne zapisy, ktore stały si? podstaw? bazy danych Himalayan Database ? rejestru wej?? i wypraw na najwy?sze szczyty Himalajow [18] .

W 1991 roku Richard Salisbury , programista komputerowy i konsultant ds. baz danych na Uniwersytecie Michigan, zaproponował Hawley digitalizacj? tego cennego zbioru. Wprowadzenie informacji zaj?ło ponad dziesi?? lat i zostało uzupełnione o dane zebrane z ksi??ek, czasopism i korespondencji ze wspinaczami [19] . Pierwszy CD-ROM z baz? ukazał si? w 2004 [20] , a od 2017 jest dost?pna jej darmowa wersja do ?ci?gni?cia na stronie himalayandatabase.com [21] .

Baza zawiera dane o ekspedycjach na 450 znacz?cych nepalskich szczytow, pocz?wszy od 1905 roku. Zebrano w niej informacje o 9,5 tysi?ca ekspedycji i dane o około 70 tysi?cach ich uczestnikow [22] . Jest uwa?ana za nieoficjalny, ale najbardziej wiarygodny zapis udanych wspinaczek w Himalaje [23] [24] . Himalajska baza wydana została tak?e drukiem. Jej pierwsze ksi??kowe wydanie The Himalaya by the Numbers zostało opublikowane w 2007 i obejmowało opis wypraw do roku 2006 [25] . Drugie, rozszerzone wydanie pojawiło si? w 2011 i obejmuje wyprawy do 2009 roku [19] .

Niestrudzona praca Hawley zaowocowała Himalayan Database , zbiorem zapisow dotycz?cych wszystkich ekspedycji na ponad 450 znacz?cych szczytow Nepalu w latach 1905-2017. Je?li twoje nazwisko nie znajduje si? w tej bazie danych [26] , to nie udało ci si? zdoby? szczytu!

Alan Arnette , ameryka?ski alpinista

Hawley w trakcie około 15 000 wywiadow, ktore przeprowadziła od 1963 roku, nie tylko zapisywała historie, nietypowe incydenty; uzyskiwała informacje na temat sukcesow, pora?ek, wypadkow i zgonow podczas ekspedycji, ale jej badania pomagały tak?e w rozstrzyganiu kontrowersji. Była nieoficjalnym arbitrem sporow zwi?zanych ze wspinaczk?. Jej opinia wpływała na uznanie wej?cia na szczyt ? to jej zdanie wpłyn?ło na, mi?dzy innymi, odebranie tytułu zdobywcy Korony Himalajow i Karakorum Koreance Oh Eun-sun [27] , ktorej wej?cie na Kanczendzong? było w?tpliwe i szeroko dyskutowane [28] . Za? w 2014, kiedy 13-letnia indyjska uczennica Malavath Poorna wspi?ła si? na Everest, jako najmłodsza na ?wiecie kobieta, to wła?nie Himalayan Database potwierdziła zdobycie przez nastolatk? szczytu [10] .

Dzi?ki cierpliwo?ci i nieust?pliwo?ci w zdobywaniu przez dziesi?ciolecia informacji [29] była w stanie opisa? lepiej ni? ktokolwiek inny ka?dy z 14 o?miotysi?cznikow oraz wymieni? nazwiska zdobywcow, a tak?e opisa? trasy do nich prowadz?ce, mimo ?e nigdy na nich nie była [22] [30] .

Sławne stało si? o?wiadczenie kazachskiego wspinacza Anatolija Bukriejewa , kiedy to Hawley udowodniła mu, ?e we mgle osi?gn?ł tylko boczny szczyt o?miotysi?cznika Sziszapangma . Musz? wraca?, Elizabeth mowi, ?e tam nie byłem , powiedział [31] .

Wielu alpinistow straciłoby ?ycie albo nie zrealizowało swoich planow, gdyby nie skonsultowali si? wcze?niej z Elizabeth Hawley. Legendarny wspinacz Reinhold Messner w wywiadzie dla ameryka?skiego magazynu Outside powiedział, ?e mogłby nie by? pierwsz? osob?, ktora weszła na Mount Everest bez u?ycia butli z tlenem (1978), gdyby nie panna Hawley. Messner spotkał si? z ni? w Katmandu, kiedy to zamierzał dokona? historycznej wspinaczki. Miał problemy z otrzymaniem pozwolenia w Nepalu. Hawley poinformowała go wowczas, ?e jego plan mo?na zrealizowa?, ale od chi?skiej strony Everestu ? i tak wła?nie zrobił [32] .

Wykorzystuj?c swoje wpływy Hawley zaanga?owała si? te? w pomoc podczas heroicznej akcji ratowania w 1989 Andrzeja Marciniaka [33] schodz?cego z Mount Everestu [34] [35] .

Jej uparte d??enie do prawdy uczyniło j? autorytatywnym i szanowanym głosem w Nepalu [36] i spowodowało, ?e sir Edmund Hillary (pierwszy zdobywca w 1953 roku Mount Everestu [37] ) nazwał j? ? Sherlockiem Holmesem z gorskiego ?wiata” [38] [39] [40] .

Nigdy nie było prawdziwszego krytyka ani bardziej wytrwałego i dociekliwego badacza. Wi?kszo?? wspinaczy, ktorzy byli w Katmandu, znała jej legendarne, detektywistyczne zdolno?ci w tropieniu liderow ekspedycji, w docieraniu do szczegołow wypraw [41] . W epoce przemian, zarowno na dobre jak i na złe, ona stanowiła stały element Katmandu. Dokumentowała wszystko, od demonstracji na rzecz demokracji, po absurdalne i patetyczne proby zdobycia Everestu.

Peter Athans , jeden z najwybitniejszych alpinistow na ?wiecie [42]

O konsultacje z ni? zabiegał aktor Brad Pitt szykuj?c si? do roli Heinricha Harrera w filmie Siedem lat w Tybecie . Hawley znała bowiem osobi?cie niemieckiego alpinist? Petera Aufschnaitera  (inne j?zyki) , ktory wraz Austriakiem Heinrichem Harrerem w 1938 zdobył połnocn? ?cian? Eigeru i razem z nim uciekł z brytyjskiego obozu internowania w Dehradun w Indiach do Tybetu . Ich historia stała si? podstaw? ksi??ki i filmu o tym samym tytule [43] .

Oprocz agencji Reuters Elizabeth Hawley wspołpracowała z czasopismami American Alpine Journal, Himalaya Journal (Indie), Alp (Włochy), Climber (Wielka Brytania), Desnivel (Hiszpania), Die Alpen (Szwajcaria), Vertical (Francja), Yama Kei (Japonia) i Alpinist (USA) oraz z lokalnymi gazetami [44] .

Mikel Dunham podczas premiery ksi??ki The Nepal Scene: Chronicles of Elizabeth Hawley z Lis? Choegyal, ambasadorem Peterem W. Bodde i Elizabeth Hawley w 2015

Historyk Himalajow, Mikel Dunham , przegl?daj?c w jej gabinecie połki zawieraj?ce wycinki artykułow napisanych przez ni? dla Reuters , Time i Life , a tak?e szczegołowe zapiski o politycznych wydarzeniach w Katmandu [45] , ktore Elizabeth Hawley napisała dla swojego szefa w Tiger Tops , Jimiego Edwardsa, u?wiadomił sobie, jak nieocenione s? te akta stanowi?ce histori? Nepalu po 1960 roku [46] . Wraz z Lis Choegyal, opublikował je w dwoch ogromnych tomach The Nepal Scene. Chronicles of Elizabeth Hawley. 1988?2007 w 2015 roku. Ksi??ka ta nie jest tradycyjnie podzielona na rozdziały, ale stanowi autentyczny i chronologiczny zapis wydarze? miesi?c po miesi?cu, ktorych Hawley była ?wiadkiem [47] . Hawley zgodziła si? na opublikowanie manuskryptu, z jednym tylko zastrze?eniem: ?e wszelkie wpływy zostan? przekazane na dofinansowanie Himalayan Database i Himalayan Trust [48] .

Dyplomaci, szpiedzy i dziennikarze ? wszyscy chcieli zobaczy? niepublikowane miesi?czne biuletyny Elizabeth Hawley, dzi?ki ktorym osoby postronne mogły uzyska? dost?p do opowie?ci o najbardziej burzliwych latach we wspołczesnej historii Nepalu, od masakry wi?kszo?ci członkow rodziny krolewskiej , po bliskie upadku demokratyczne pa?stwo a? do powstania maoistowskiego buntu staraj?cego si? obali? stary porz?dek. Rezyduj?ca w Katmandu od ponad 50 lat panna Hawley zna wszystkich i ma wyj?tkowy dost?p, i słynie ze swoich umiej?tno?? kryminalistycznych w wyja?nianiu w?tpliwo?ci i połprawd. Opublikowane po raz pierwszy jej kroniki umo?liwiaj? wyj?tkowy wgl?d w te burzliwe czasy.

Dr Andrew Hall, ambasador brytyjski w Nepalu, 2006-2010 [49]

Znakiem rozpoznawczym Elizabeth Hawley był niebieski Volkswagen Beetle z 1963 roku, ktorym je?dziła na spotkania, konferencje i wywiady z alpinistami [50] . Nigdy tak naprawd? nie chciała uczy? si? nepalskiego [51] i przez wszystkie te lata posługiwała si? wył?cznie j?zykiem angielskim, chocia? nepalski troch? rozumiała [52] .

Pełniła funkcj? dyrektor naczelnej [53] oddziału Himalayan Trust Nepal, organizacji non-profit zało?onej w 1960 roku przez sir Edmunda Hillary’ego [54] , jej bliskiego przyjaciela. Znała nepalskie departamenty rz?dowe, potrafiła wynegocjowa? i uzyska? pozwolenia jakie potrzebne były do realizacji projektow tj. budowy szkoł i szpitali, mostow, wodoci?gow czy lotniska w Solu Khumbu, regionie Mount Everest [55] . Odegrała wa?n? rol? podczas tworzenia Parku Narodowego Sagarmatha poło?onego w połnocno-wschodnim Nepalu, ktory powstał z inicjatywy sir Edmunda Hillary’ego i jego ?ony Louise [56] .

Była członkiem (od 2013 honorowym) American Alpine Club [57] , Himalayan Club ( Mumbai ) oraz honorowym członkiem New Zealand Alpine Club [58] i Nepal Mountaineering Association [59] .

Rz?d w uznaniu zasług nadał jej honorowe obywatelstwo Nepalu. Od 1990 a? do sierpnia 2010 pełniła tak?e funkcj? honorowego konsula Nowej Zelandii w tym kraju [60] .

Bogata biografia Elizabeth Hawley została opublikowana po raz pierwszy w 2005 przez Bernadette McDonald w ksi??ce I’ll Call You in Kathmandu: the Elizabeth Hawley Story . Publikacja ta stanowi swego rodzaju hołd dla kobiety, ktora zaj?ła wa?ne miejsce w historii alpinizmu [61] . W 2012 ksi??ka została zaktualizowana i przedrukowana pod nowym tytułem Keeper of the Mountains: The Elizabeth Hawley Story [62] . W 2013 roku, z okazji 60. rocznicy pierwszego wej?cia na Everest, powstał film dokumentalny pod tym samym tytułem Keeper of the Mountains (?Stra?nik gor”) [63] [64] , ktory jest impresjonistyczn? migawk? ?ycia i dokona? Elizabeth Hawley. Jest to opowie?? o niezale?nej kobiecie, ktora opisała Złoty Wiek Himalajskiego Alpinizmu a? po wspołczesno?? [65] .

W 2016 Elizabeth Hawley przeszła na emerytur? [66] [67] . Od tego momentu jej codzienne obowi?zki przej?ła Billi Bierling , niemiecka dziennikarka. Poznała ona Elizabeth w 2004 [68] i b?d?c pod ogromnym wra?eniem jej i jej pracy, zacz?ła pomaga? [69] . Pocz?tkowo pracowała jako asystentka pod czujnym okiem panny Hawley, a po jej ?mierci kontynuuje ona prac? nad Himalayan Database wraz z Richardem Salsbury i zespołem [70] . W przeciwie?stwie do Hawley, Billi samotnie wspinała si? i zdobyła pi?? z 14 najwy?szych szczytow na ?wiecie [71] .

?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

Elizabeth Hawley zmarła 26 stycznia 2018 na zapalenie płuc i udar mozgu w szpitalu CIWEC Clinic Travel Medicine Center w Nepalu [72] [73] . Informacja o jej ?mieci pojawiła si? na pierwszej stronie wiadomo?ci w Wielkiej Brytanii, USA i Nowej Zelandii, a tak?e w Nepalu [74] [75] [76] .

Ceremonia pogrzebowa odbyła si? 28 stycznia 2018 roku i została zorganizowana przez Himalayan Trust Nepal według tradycji Szerpow i religii buddyjskiej (chocia? Hawley była ateistk?) w ?wi?tyni Swayambunath. Jej ciało zostało skremowane [77] , a prochy zgodnie z jej wol? [78] pozostały na ziemi nepalskiej, ktorej po?wi?ciła całe swoje ?ycie [79] . W uroczysto?ciach pogrzebowych uczestniczyli członkowie jej rodziny ? bratanek Michael Hawley Leonard wraz z ?on? Meg [80] , ktorzy przybyli z USA oraz bliscy przyjaciele, dyplomaci, alpini?ci, wspinacze, społeczno?? gorska, zwłaszcza społeczno?? Szerpow z Solukhumbu , członkowie: Nepal Mountaineering Association, Trekking Agent Association oraz Himalayan Rescue Association [81] .

Elizabeth Hawley nie była zam??na i nie miała dzieci. Swoje ?ycie po?wi?ciła pracy [82] .

Była legend? w społeczno?ci wspinaczy gorskich. To dla nas wszystkich ogromna strata.

Ang Tshering Sharpa , były szef Nepal Mountaineering Association [83]

B?dziemy starali si? kontynuowa? prac? pani Hawley, ale dzi? ?wiat himalaizmu stracił jeden z najwa?niejszych filarow. B?dziemy za Pani? t?stkni?

Billi Bierling, niemiecka himalaistka oraz dziennikarka, od 2016 dyrektor Himalayan Database

7 lutego 2018 w Nepal Tourism Board w Katmandu odbyło si? spotkanie po?wi?cone pami?ci Elizabeth Hawley [84] .

Ksi??ki i publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

Wybrane nagrody i odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

W 1994 roku została laureatk? Nagrody Literackiej im. H. Adamsa Cartera (The H. Adams Carter Literary Award) przyznanej przez American Alpine Club za jej niestrudzon? prac? [85] .

8 kwietnia 1998 roku odznaczona medalem Szwajcarskiej Fundacji Krola Alberta I (King Albert I Memorial Foundation) przyznawanym ?osobom oraz instytucjom, za wybitn? działalno?? w ?wiecie gor” [86] [87] .

Była pierwsz? laureatk? Nagrody Sagarmatha (Sagarmatha National Award) [88] przyznan? w 2003 roku przez Nepalskie Ministerstwo Turystyki za jej wkład i 43 lata stara? i wysiłkow w promowanie gor Nepalu [56] . W tym samym roku odznaczona Medalem Krolowej El?biety II ( Queen’s Service Medal ) za słu?b? publiczn? oraz za prac? jako konsul honorowy Nowej Zelandii i dyrektor naczelna Himalayan Trust [89] [90] .

W 2006 roku została laureatk? nagrody i odznaczona medalem Dr Harka Parbatiya Puraskar (ustanowionym ku pami?ci byłego głownego doradcy, pierwszego Ministra Stanu ds. Turystyki Nepalu Harka Gurunga ) roku w uznaniu jej nieocenionego wkładu w zapis chronologiczny historii himalajskiej wspinaczki gorskiej [91] [92] .

Rownie? Polski Zwi?zek Alpinizmu uhonorował j? Medalem 100-lecia polskiego alpinizmu, przyznawanym dla osob szczegolnie zasłu?onych dla polskiego sportu [93] .

Na cze?? Elizabeth Hawley francuski himalaista Francois Damilano , ktory dokonał 9 maja 2008 pierwszego wej?cia na nepalski sze?ciotysi?cznik w masywie Dhaulagiri [94] nazwał jej imieniem jeden z jego wierzchołkow Peak Hawley [95] . Oficjalnie nazw? szczytu Peak Hawley rz?d Nepalu przyj?ł w 2014 w uznaniu jej zasług dla przemysłu alpinistycznego [96] [97] . Sama Hawley t? decyzj? uwa?ała za ?art My?lałem, ?e to tylko ?art. To powinien by? ?art. Gory nie powinny by? nazywane od ludzi [56] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ McDonald 2005 ↓ , s. 46.
  2. ↑ McDonald 2005 ↓ , s. 35-36.
  3. ↑ McDonald 2012 ↓ , s. 35.
  4. ↑ Elizabeth Hawley, Who Chronicled Everest Treks, Dies at 94 . nytimes.com, 2018-01-26. [dost?p 2018-01-28]. ( ang. ) .
  5. ↑ McDonald 2005 ↓ , s. 48.
  6. ↑ McDonald 2005 ↓ , s. 56.
  7. ↑ McDonald 2005 ↓ , s. 61.
  8. ↑ Do niej przychodził ka?dy, kto chciał ruszy? w Himalaje. Odeszła Elizabeth Hawley . 2018-01-28. [dost?p 2018-01-28].
  9. ↑ a b Lisa Choegyal: In Conversation: Elizabeth Hawley Is the Undisputed Unofficial Authority on Nepalese Himalayan Climbs. She Has Been Compiling Detailed Records of Expeditions since She Settled in Kathmandu in 1960. Lisa Choegyal Talks to This Formidable 80 Year Old about Life in Nepal and Her Long-Standing Friendship with Sir Edmund Hillary . Geographical. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  10. ↑ a b The 'Sherlock Holmes' of Himalayan mountaineering . NDTV, 2014-01-04. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  11. ↑ Emmanuel Tellier: Quand Miss Hawley recoit chez elle : “Je sentais que la conquete de l’Himalaya allait devenir un sujet majeur” . telerama.fr, 2016-03-16. [dost?p 2018-02-10]. ( fr. ) .
  12. ↑ a b Michael Wulzinger: Mama Himalaja . Spiegel online, 2006-12-30. [dost?p 2018-02-04]. ( niem. ) .
  13. ↑ Elizabeth Hawley . ?Gory”, nr (1) 80, stycze? 2001, 2001-01-11. [dost?p 2018-01-29].
  14. ↑ Himalaje ? wyprawy ?ycia: A po zej?ciu… . 2011-10-20. [dost?p 2018-01-30].
  15. ↑ Vedrana Simi?evi?: Miss Elizabeth Hawley: Legendarna himalajska kroni?arka i ?uvarica istine . 2018-01-30. [dost?p 2018-02-07]. ( chorw. ) .
  16. ↑ Mit dem Segen der Everest-Chronistin . Spiegel online, 2003-06-06. [dost?p 2018-02-04]. ( niem. ) .
  17. ↑ Elizabeth Hawley. Problems of accuracy in reporting mountaineering . ?The Himalayan Journal”. 44 (The Himalayan Journal), 1988. Soli S. Mehta.  
  18. ↑ LIZ. It has become a mandatory ritual for most climbers in Nepal to meet and brief Elizabeth Hawley on their expeditions. . Nepali Times, 2001-01-05. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  19. ↑ a b Everest 2013: Interview with Richard Salisbury, Behind the Summit Numbers . 2013-02-13. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  20. ↑ Elizabeth Hawley, Richard Salisbury: The Himalayan Database: The Expedition Archives of Elizabeth Hawley . Mountaineers Books, 2004, s. 80. ISBN  0-930410-99-8 .
  21. ↑ Himalayan Database: dziedzictwo Elizabeth Hawley b?dzie dost?pne za darmo . wspinanie.pl, 2017-10-17. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  22. ↑ a b Pedro Abe Miyahira: A dona do cume . 2011. [dost?p 2018-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-04)]. ( port. ) .
  23. ↑ Himalayan Database dost?pna za darmo! . wspinanie.pl, 2017. [dost?p 2018-01-30].
  24. ↑ A giant of the Himalaya . UIAA - International Climbing and Mountaineering Federation, 2018-01-29. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  25. ↑ Richard Salisbury, Elizabeth Hawley: The Himalaya by the Numbers A Statistical Analysis of Mountaineering in the Nepal Himalaya . 2007. s. 162. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  26. ↑ Kilian Jornet odpowiada w?tpi?cym. Dwukrotny zdobywca Everestu publikuje zapisy GPS . 2017-06-17. [dost?p 2018-01-30].
  27. ↑ S. Kozak: Edurne Pasaban zdobyła Koron? Himalajow . 2010-05-17. [dost?p 2018-02-04].
  28. ↑ Korea?ska Federacja Alpinistow kwestionuje wej?cie Oh Eun-sun na Kanczendzong? w 2009 roku! . 2010-08-31. [dost?p 2018-01-29].
  29. ↑ Devon O’Neil: The One Who Counts . Rockandice.com, 2018-01-26. [dost?p 2018-02-04].
  30. ↑ Elizabeth Hawley visoko nad himalajskimi vrhovi (1923-2018) . Planinska zveza Slovenije, 2018-01-29. [dost?p 2018-02-04]. ( słowe?. ) .
  31. ↑ Sabine Wiegand: MISS ELIZABETH HAWLEY - DIE LEGENDE KATHMANDUS . [dost?p 2018-02-10]. ( niem. ) .
  32. ↑ Shashwat Pant: Elizabeth Hawley: The Himalayan record keeper is no more . 2018-01-26. [dost?p 2018-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)]. ( ang. ) .
  33. ↑ Artur Hajzer: Akcja ratunkowa na Mount Everest 1989 . Kwartalnik turystyczny ?W gorach”, 2005. [dost?p 2018-01-29].
  34. ↑ Portret krolowej Himalajow . Portal Gorski, 2011-11-25. [dost?p 2018-02-02].
  35. ↑ Mount Everest 1989 roku. Tragedia na Lho La . Gory (Gorski Magazyn Sportowy), 2015-06-24. [dost?p 2018-01-29].
  36. ↑ Henry Foy, Elaine Lies: Elizabeth Hawley, world's Everest expert . Reuters, 2011-05-09. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  37. ↑ Jerzy Filipiuk: Hillary był na Evere?cie pierwszy o długo?? liny! . gazetakrakowska.pl, 2013-05-31. [dost?p 2018-02-09].
  38. ↑ 'Sherlock Holmes' of Nepal's Himalayas dies at 94 . 2018-01-26. [dost?p 2018-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-27)]. ( ang. ) .
  39. ↑ Natalie Berry - UKC: Himalayan Chronicler Elizabeth Hawley Passes Away at 94 . 2018-01-26. [dost?p 2018-01-31]. ( ang. ) .
  40. ↑ McDonald 2012 ↓ , s. 47.
  41. ↑ Maximo Kausch: A primeira dama do Himalaia . 2009-03-27. [dost?p 2018-02-03]. ( port. ) .
  42. ↑ Elizabeth Hawley’s death mourned, cremation to be held tomorrow . The Himalayan Times, 2018-01-28. [dost?p 2018-01-29]. ( ang. ) .
  43. ↑ Powstał film o 90-letniej krolowej Himalajow, ktora nigdy nie weszła na ?aden gorski szczyt. . Mgzn.pl. [dost?p 2018-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-30)].
  44. ↑ Keep Climbing: How I Beat Cancer and Reached the Top of the World . Atria Books, (December 11, 2008. ISBN  0-7432-9206-5 .
  45. ↑ Nepal: Book Launch of “The Nepal Scene: Chronicles of Elizabeth Hawley, 1988-2007" . 2015-04-22. [dost?p 2018-02-04]. ( ang. ) .
  46. ↑ The Nepal chronicles . Nepali Times, 2015-04-24. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  47. ↑ Marcus Cotton: From Liz Hawley in Kathmandu . 2018-01-26. [dost?p 2018-01-30]. ( ang. ) .
  48. ↑ Hawley maps a different terrain . 2015-04-21. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  49. ↑ The Nepal Scene: Chronicles of Elizabeth Hawley, 1988-2007 . Kickstarter, 2015. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  50. ↑ Folkert Lenz. Miss Hawley, einfach Miss Hawley, bitte... . ?DAV Panorama”, 2010. ( ang. ) .  
  51. ↑ Caroline Christinaz: Miss Hawley, la dame qui ecoutait les ≪stupides alpinistes≫ de l’Himalaya . letemps.ch, 2017-10-22. [dost?p 2018-02-10]. ( fr. ) .
  52. ↑ Bernadette McDonald: Elizabeth Hawley Remembered . Alpinist, 2018-01-30. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  53. ↑ Remembering a rock called Miss Hawley . kathmandupost, 2018-02-03. [dost?p 2018-02-07]. ( ang. ) .
  54. ↑ The Himalayan Trust: about us . Oficjalna strona fundacji Himalayan Trust. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  55. ↑ Marta Trucco: Elizabeth Hawley, Miss Himalaya . 2017-02-17. [dost?p 2018-02-09]. ( wł. ) .
  56. ↑ a b c Elizabeth Hawley: Nov 9, 1923 ? Jan 26, 2018 . Biogram na oficjalnej stronie Himalayan Trust, 2018-01-26. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  57. ↑ John Porter: Elizabeth Hawley . [dost?p 2018-02-02]. ( ang. ) .
  58. ↑ Past Honorary Members (date elected/passed away) . NZ Alpine Club, 2018. [dost?p 2018-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-12)]. ( ang. ) .
  59. ↑ Dinesh Rai: Miss Elizabeth Hawley: The Source on Himalayan Climbs . ECS media, 2010-08-23. [dost?p 2018-02-02]. ( ang. ) .
  60. ↑ Chronicler of Himalayan expeditions Elizabeth Hawley passes away . The Himalayan Times, 2018-01-26. [dost?p 2018-01-28]. ( ang. ) .
  61. ↑ Bernadette McDonald: Description of Book: I’ll Call You in Kathmandu: the Elizabeth Hawley Story . 2005. [dost?p 2018-02-04]. ( ang. ) .
  62. ↑ Book review: ‘Keeper of the mountains: The Elizabeth Hawley Story’ . 2016-02-23. [dost?p 2018-02-04]. ( ang. ) .
  63. ↑ Keeper of the Mountains Trailer . 2013. [dost?p 2018-02-04]. ( ang. ) .
  64. ↑ Keeper of the Mountains . mountainfilm.org. [dost?p 2018-04-07]. ( ang. ) .
  65. ↑ Keeper of the Mountains: 80,000 Peaks With Miss Hawley . Kickstarter, 2011. [dost?p 2018-02-04]. ( ang. ) .
  66. ↑ Billi Bierling: Elizabeth Hawley: Front Seat to Himalayan History . rockandice.com, 2018-02-01. [dost?p 2018-02-10]. ( ang. ) .
  67. ↑ Titus Arnu: Gipfelbuchhalterin . Suddeutsche Zeitung GmbH, 2017-10-27. [dost?p 2018-02-04]. ( niem. ) .
  68. ↑ Billi Bierling: Chronicling high-peak history with Elizabeth Hawley . outdoorresearch.com, 2013-08-05. [dost?p 2018-02-09]. ( ang. ) .
  69. ↑ Wer war oben - und wer hat gemogelt? . Bayerische Staatszeitung, 2017-10-12. [dost?p 2018-02-04]. ( niem. ) .
  70. ↑ The Himalayan Database team members . [dost?p 2018-02-02]. ( ang. ) .
  71. ↑ Anna Vodickova: Billi Bierling about Nepal ? Presentation about her First-Hand Experience of the Himilayan Mountaineering . 2017. [dost?p 2018-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)]. ( ang. ) .
  72. ↑ Everest Climb chronicler Elizabeth Hawley Dies In Nepal . Wochit News, 2018-01-28. [dost?p 2018-01-30]. ( ang. ) .
  73. ↑ Nie ?yje Miss Elizabeth Hawley . wspinanie.pl. [dost?p 2018-01-28].
  74. ↑ Lisa Choegyal: “Tell me more …” . Nepali Times, 2018-02-16-22. [dost?p 2018-02-22]. ( ang. ) .
  75. ↑ Gopal Sharma: Everest climb chronicler Elizabeth Hawley dies in Nepal . Reuters, 2018-01-26. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  76. ↑ Rajneesh Bhandari and Kai Schultz: Elizabeth Hawley, Who Chronicled Everest Treks, Dies at 94 . The New York Times Company, 2018-01-26. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  77. ↑ Mis Elizabeth Hawley 60 year in Nepal. A Memory of Last day with Autobiograthy documentery. . Adventure Nepal Tv, 2018-01-29. [dost?p 2018-01-30]. ( ang. ) .
  78. ↑ Nepal da el ultimo adios a Elizabeth Hawley, la cronista del Himalaya . 2018-01-28. [dost?p 2018-02-09]. ( hiszp. ) .
  79. ↑ Sangam Prasain: Hawley, chronicler of Himalayas, dies . kathmandupost, 2018-01-28. [dost?p 2018-02-03]. ( ang. ) .
  80. ↑ Lisa Choegyal: Tribute to Elizabeth Hawley at Dwarika’s . nepalitimes.com. [dost?p 2018-02-09].
  81. ↑ thukten sherpa: Albidha ! Albidha !! Albidha !!!. Ms. Elizabeth Hawley . 2018-01-31. [dost?p 2018-02-09]. ( ang. ) .
  82. ↑ Caroline Christinaz: Miss Hawley, la dame qui ecoutait les ≪stupides alpinistes≫ de l’Himalaya . Le Temps, 2017-10-22. [dost?p 2018-02-03]. ( fr. ) .
  83. ↑ Nepal mountaineering record keeper Elizabeth Hawley dies at 94 . 2018-01-29. [dost?p 2018-01-29]. ( ang. ) .
  84. ↑ Elizabeth Hawley remembered in Nepal . gettyimages.com, 2018-02-07. [dost?p 2018-02-07]. ( ang. ) .
  85. ↑ The H. Adams Carter Literary Award . The American Alpine Club, 2017. [dost?p 2018-02-01]. ( ang. ) .
  86. ↑ Albert Mountain Awards . 1998. [dost?p 2018-01-30]. ( ang. ) .
  87. ↑ McDonald 2012 ↓ , s. 231.
  88. ↑ Frederic V. Hartemann and Robert Hauptman: Grasping for Heaven: Interviews with North American Mountaineers . McFarland, 2010, s. 188. ISBN  0-7864-4202-6 .
  89. ↑ McDonald 2012 ↓ , s. 232.
  90. ↑ Hawley honoured . nepalitimes.com, 2014-01-14-22. [dost?p 2018-02-09].
  91. ↑ Dr. Harka Gurung Parbatiya Puraskar . 2015-11-01. [dost?p 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-29)]. ( ang. ) .
  92. ↑ Nepal Mountaineering Association . 2007. [dost?p 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-26)]. ( ang. ) .
  93. ↑ Małgorzata Regulska: Medal 100-lecia polskiego alpinizmu . 2003-10-14. [dost?p 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)].
  94. ↑ Pierwsze wej?cie na Peak Hawley . 2008-06-17. [dost?p 2018-01-30].
  95. ↑ Francois Damilano: Peak Hawley (6,182m) Nepal, Dhaulagiri Himal . 2009. [dost?p 2018-01-29]. ( ang. ) .
  96. ↑ Nepal names mountain after Everest chronicler Elizabeth Hawley . 2014. [dost?p 2018-01-28]. ( ang. ) .
  97. ↑ Ben Ayers: Himalaya Scribe: ‘I Frighten a Lot of People’ . NationalGeographic.org, 2016-03-11. [dost?p 2018-01-29]. ( ang. ) .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeth_Hawley&oldid=73310730 ”