Eleonora kastylijska (?ona Edwarda I)

Eleonora
	; Eleonora na miniaturze z XIII w.
	krolowa Anglii
Okres	od 16 listopada 1272 ; do 28 listopada 1290
Jako ?ona	Edwarda I Długonogiego
Koronacja	19 sierpnia 1274
	Dane biograficzne
Dynastia	Anskarydzi
Data urodzenia	ok. 1240
Data i miejsce ?mierci	28 listopada 1290 ; Harby
Miejsce spoczynku	opactwo Westminster
Ojciec	Ferdynand III ?wi?ty
Matka	Joanna z Dammartin
M??	Edward I Długonogi ; od 1 listopada 1254
Dzieci	?, Katarzyna, Joanna, Jan, Henryk , Eleonora, ?, Joanna z Akki , Alfons , Małgorzata, Berengaria, ?, Maria, ?, El?bieta, Edward II
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eleonora kastylijska (ur. ok. 1240 , zm. 28 listopada 1290 w Harby ^[1]) ? krolowa angielska , ?ona krola Edwarda I Długonogiego .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Eleonora była cork? krola Kastylii i Leonu Ferdynanda III ?wi?tego i jego drugiej ?ony Joanny z Dammartin , hrabiny Ponthieu . 1 listopada 1254 w klasztorze Las Huelgas po?lubiła dziedzica tronu angielskiego Edwarda , syna krola Anglii Henryka III z dynastii Plantagenetow ^[2]^[3]. Podło?e mał?e?stwa było polityczne: dzi?ki niemu rozwi?zano spor, jaki wywołały roszczenia brata Eleonory, krola Kastylii Alfonsa X M?drego do pozostaj?cej wowczas w angielskim r?ku Gaskonii ^[2]^[3]^[4]. Wa?ne dla Anglii były tak?e prawa Eleonory do sukcesji po matce w granicz?cym z Normandi? hrabstwie Ponthieu (w 1279 odziedziczyła je po matce, a po ?mierci Eleonory przypadło jej synowi Edwardowi II i pozostało w r?kach korony angielskiej z przerwami do 1369) ^[1]^[4].

Po ?lubie Eleonora i Edward przebywali pocz?tkowo w Gaskonii, do Anglii przybyli dopiero w pa?dzierniku 1255 ^[2]^[3]^[4]. Podczas walk przeciwko Szymonowi z Montfort (tzw. drugiej wojny baronow ) dzieliła losy m??a ^[2]. W 1270 wyruszyła u boku m??a na wypraw? krzy?ow? . W jej trakcie, podczas pobytu w Akce w czerwcu 1272, Edward został raniony przez asasyna ? według romantycznej, ale niepotwierdzonej legendy, Eleonora miała uratowa? mu ?ycie przez wyssanie trucizny z rany ^[2]^[4]. W tym samym roku zmarł Henryk III i Edward odziedziczył tron angielski; mał?onkowie zostali koronowani 19 sierpnia 1274, po powrocie z krucjaty ^[2]^[4].

Posta? Eleonory wzbudzała kontrowersje. Była osob? ?yw? i energiczn?. Praktycznie nie rozstawała si? z m??em, z ktorym była bardzo blisko zwi?zana (mał?e?stwo uznaje si? za szcz??liwe), ale cz?sto objawiała brak zainteresowania losem swoich dzieci (wi?ksz? trosk? zdawała si? darzy? je Eleonora z Prowansji , jej te?ciowa). Umiała pisa? i czyta?, lubiła ksi?gi ? miała własn? bibliotek?, zatrudniała skrybow i iluminatora, a Girart d'Amiens zadedykował jej swoj arturia?ski poemat . W?rod ludno?ci Anglii w swoich czasach była jednak niepopularna, przede wszystkim z powodu chciwo?ci: wszelkimi sposobami powi?kszała swoje posiadło?ci, skandal wywołało przejmowanie przez ni? długow od ?ydowskich lichwiarzy. Jej urz?dnicy uciskali poddanych, obawiano si? te? gniewu krolowej ^[1]^[2]^[5]^[4]. W oczach potomnych reputacja Eleonory jednak uległa zmianie: opisywano j? jako osob? pobo?n? i stawiano jako wzor cnotliwej ?ony ^[2].

Zmarła, gdy mimo choroby podro?owała z m??em na połnoc Anglii ^[2]. Jej wn?trzno?ci pochowano w katedrze w Lincoln ^[3]^[4], a ciało zostało sprowadzone z Lincoln do Londynu i pochowane w opactwie westminsterskim (serce umieszczono w londy?skim ko?ciele dominikanow ) ^[3]^[4]. Dla uczczenia jej pami?ci zrozpaczony Edward I wystawił w dwunastu miejscach postoju orszaku z ciałem zmarłej ?ony monumentalne gotyckie iglice, zwane krzy?ami Eleonory ^[2]^[3]^[4].

Dzieci [ edytuj | edytuj kod ]

Ze zwi?zku Eleonory z Edwardem pochodziło pi?tna?cioro lub szesna?cioro dzieci, spo?rod ktorych tylko pi?? corek i najmłodszy syn prze?yło dzieci?stwo ^[1]^[3]^[4]:

Eleonora (1269?1298), ?ona hrabiego Bar Henryka III ;
Joanna (1272?1307), urodzona w Akce , ?ona Gilberta de Clare, hrabiego Hertford , a nast?pnie Ralfa de Monthermer, barona Monthermer (mał?e?stwo to rozw?cieczyło ojca, poniewa? Ralf był zwykłym rycerzem ^[3]);
Małgorzata (1275?po 1333), ?ona ksi?cia Brabancji Jana II ;
Maria (1279?1332), benedyktynka w klasztorze Amesbury (jej wst?pienie do klasztoru pod wpływem babki Eleonory z Prowansji wywołało konflikt mi?dzy Eleonor? i jej te?ciow? ^[2]);
El?bieta (1282?1316), ?ona hrabiego Holandii Jana I , a nast?pnie Humphreya de Bohun, hrabiego Hereford i Essex;
Edward (1284?1327), urodzony w budowanym zamku w Caernarfon podczas wyprawy wojennej Edwarda I do Walii ^[4], nast?pca Edwarda I jako krol Anglii .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b ^c ^d Anne Crawford: Eleanor of Castile (c. 1240?1290) . W: A Historical Dictionary of British Women . London: Europa Publications Limited, 2005, s. 312?313. ISBN 0-203-40390-8 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Elizabeth Norton: She Wolves: The Notorious Queens of England . Stroud: The History Press, 2014, s. 113?124. ISBN 978-0-7524-6921-8 . [dost?p 2016-12-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h J.S. Hamilton: The Plantagenets: History of a Dynasty . London - New York: Continuum, 2010, s. 51?52, 62?63, 90. ISBN 978-1441-15712-6 . [dost?p 2016-12-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Michael Prestwich: Edward I . Berkeley - Los Angeles: University of California Press, 1988, s. 9?11, 78?79, 104, 123?126, 226, 316?317. ISBN 0-520-06266-3 . [dost?p 2016-12-29].
↑ Michael Prestwich: Plantagenet England 1225?1360 . Oxford: Oxford University Press, 2007, s. 137, 417. ISBN 978-0-19-922687-0 . [dost?p 2016-12-29].

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Sara Cockerill: Sara Cockerill - Historian - Eleanor of Castile . [dost?p 2016-12-31].

[HDBW-1] Anne Crawford: Eleanor of Castile (c. 1240?1290) . W: A Historical Dictionary of British Women . London: Europa Publications Limited, 2005, s. 312?313. ISBN 0-203-40390-8 .

[Wolves-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Elizabeth Norton: She Wolves: The Notorious Queens of England . Stroud: The History Press, 2014, s. 113?124. ISBN 978-0-7524-6921-8 . [dost?p 2016-12-29].

[Plantagenets-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h J.S. Hamilton: The Plantagenets: History of a Dynasty . London - New York: Continuum, 2010, s. 51?52, 62?63, 90. ISBN 978-1441-15712-6 . [dost?p 2016-12-29].

[EI-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Michael Prestwich: Edward I . Berkeley - Los Angeles: University of California Press, 1988, s. 9?11, 78?79, 104, 123?126, 226, 316?317. ISBN 0-520-06266-3 . [dost?p 2016-12-29].

[PE-5] Michael Prestwich: Plantagenet England 1225?1360 . Oxford: Oxford University Press, 2007, s. 137, 417. ISBN 978-0-19-922687-0 . [dost?p 2016-12-29].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]