Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Egon Joseph Wellesz
(ur.
21 pa?dziernika
1885
w
Wiedniu
, zm.
9 listopada
1974
w
Oksfordzie
) ? austriacko-brytyjski
kompozytor
,
muzykolog
,
pedagog
, ceniony autorytet w dziedzinie muzyki bizantyjskiej.
Studiował muzykologi? u
Guido Adlera
na uniwersytecie w Wiedniu oraz kompozycj? u
Arnolda Schonberga
. Od 1929 profesor uniwersytetu w Wiedniu. Od 1938 roku mieszkał w Wielkiej Brytanii, od 1943 wykładowca na uniwersytecie w Oksfordzie. Badania muzykologiczne Wellesza, koncentrowały si? wokoł ?redniowiecznej ko?cielnej muzyki bizanty?skiej i muzyki wczesnochrze?cija?skiej. 6 oper, 4 balety, utwory choralne, pie?ni, utwory wokalno-instrumentalne, kameralne, m.in. 8 kwartetow smyczkowych, utwory fortepianowe. Zaliczany do
drugiej szkoły wiede?skiej
. Pomimo ?e du?y wpływ wywarła na niego 12-tonowa metoda komponowania
Arnolda Schonberga
, w swojej tworczo?ci kontynuował tradycj? po?nego romantyzmu (
Mahler
,
Bruckner
).
W 1931 rozpocz?ł wydawanie serii ?rodłowej
Monumenta Musicae Byzantinae
. Wellesz odczytał neumy bizantyjskie w zabytkach XIII-XV w., co stanowiło przełom w badaniach nad muzyk? ko?cioła wschodniego.
Jako drugi Austriak po Haydnie otrzymał
doktorat honoris causa
w
Oksfordzie
[1]
.
Opery
- Die Prinzessin Girnara
(1919?20)
- Alkestis
(1922?23)
- Die Opferung des Gefangenen
(1924?25)
- Die Bakchantinnen
(1929?30)
- Incognita
(1950)
Balety
- Das Wunder der Diana
(1914?17)
- Persisches Ballett
(1920)
- Achilles aus Skyros
(1921)
- Die Nachtlichen
(1923)
Utwory orkiestrowe
- Sinfonischer Prolog, op. 2 (1905)
- Vorfruhling, op. 12 (1912)
- Suita op. 16 (1914)
- Satz (1920)
- Festlicher Marsch (1929)
- Suite op. 38 (1924)
- Koncert fortepianowy op. 49 (1931)
- Prosperos Beschworungen op.53 (1934?36)
- I Symfonia op. 62 (1945)
- II Symfonia op. 65 (1947)
- III Symfonia op. 68 (1949?50)
- IV Symfonia (Symphonia austriaca) op. 70 (1952)
- V Symfonia op. 75 (1956)
- Koncert skrzypcowy op. 84 (1961)
- Musik fur Streichorchester (Musik in einem Satz) op. 91 (1964)
- VI Symfonia op. 95 (1965)
- VII Symfonia ‘Contra torrentem’ op. 102 (1967?8)
- Divertimento op.107 (1969)
- Symphonischer Epilogue op.108 (1969)
- VIII Symfonia op. 110 (1970)
- IX Symfonia op. 111 (1971)
Utwory kameralne
- I Kwartet smyczkowy op. 14 (1911?12)
- II Kwartet smyczkowy op. 20 (1915?16)
- III Kwartet smyczkowy op. 25 (1918)
- IV Kwartet smyczkowy op. 28 (1920)
- Dwa utwory na klarnet i fortepian op. 34 (1922)
- Pastorale (1935)
- Suita na flet solo op. 57 (1937)
- V Kwartet smyczkowy op. 60 (1943?44)
- VI Kwartet smyczkowy op. 64 (1947)
- VII Kwartet smyczkowy op. 66 (1949)
- Oktet op. 67 (1948-49)
- Suita na kwintet d?ty op. 73 (1954)
- Suita na klarnet solo op. 74 (1954)
- Suita na oboj solo op. 76 (1956)
- Suita na fagot solo (1957)
- Fanfary na waltorni? solo op. 78 (1957)
- VIII Kwartet smyczkowy op. 79 (1957)
- Kwintet klarnetowy op. 81 (1959)
- Trio smyczkowy op. 86 (1962)
- IX Kwartet smyczkowy op. 97 (1966)
- 4 Stucke na trio smyczkowe op. 105 (1969)
- Kwintet fortepianowy (1969?70)
- 4 Stucke na kwartet smyczkowy op. 109 (1970)
Utwory fortepianowe
- Der Abend op. 4 (1909?10)
- 3 Skizzen op. 6 (1911)
- 3 Klavierstucke op. 9 (1911)
- 3 Tanze op. 10 (1912)
- Eklogen op. 11 (1912)
- 3 Studien op. 13 (1912?13)
- Epigramme op. 17 (1914)
- Idyllen op. 21 (1917)
- 6 Klavierstucke op. 26 (1917?20)
- Festlicher Marsch (1919)
- 2 Studien op. 29 (1921)
- 5 Tanzstucke op.42 (1927)
- 5 Klavierstucke op. 83 (1960)
- Triptychon op. 98 (1966)
- Studien in Grau op. 106 (1969)
Utwory choralne
- Gebet der Madchen zu Maria op. 5 (1910)
- 3 Chore op.43 (1930)
- Mitte des Lebens op. 45 (1931)
- 5 kleine Mannerchore op.46 (1932)
- 3 geistliche Mannerchore op.47 (1932)
- Msza op.51 (1934)
- Schonbuheler Messe op. 58 (1937)
- Quant' e bella giovinezza (frottola, L. de'Medici), op. 59 (1937)
- I Sing of a Maiden (kol?da angielska carol) (1944)
- Proprium missae ‘Laetare’ op.71 (1953)
- Kleine Messe op. 80a (1958)
- Laus noctuna, op.88 (1962)
- Missa brevis, op.89 (1963);
- Duineser Elegie op. 90 (1963)
- In ascensione Domini (graduał, offertorium, offertory) (1965)
- Festliches Praeludium op.100, (1966)
- Mirabile mysterium op. 101 (1967)
- Canticum sapientiae op.104 (1968)
- To Sleep op.94 (1965)
Pie?ni
- Lieder op.1, (ok. 1905)
- Wie ein Bild op.3 (1909)
- 3 Lieder der Madchen op.7 (1911)
- Kirschblutenlieder op.8 (1911)
- Lieder aus der Fremde op.15 (1913)
- Ein osterreichisches Reiterlied (1915)
- Deutches Lied (1915)
- 6 Lieder op. 22 (1917)
- Geistliches Lied op. 23 (1919)
- Aurora op. 32 (1921)
- Erinna (1924)
- 2 Lieder op. 48 (1932)
- Amor timido op. 50 (1933)
- Sonnette der Elisabeth Barrett-Browning op.52 (1934)
- Lied der Welt op.54 (1936?8)
- Leben, Traum und Tod op.55 (1936)
- The Leaden Echo and the Golden Echo op. 61 (1944)
- On Time op. 63 (1946?50)
- Lieder aus Wien op. 82 (1959)
- 4 Songs of Return op. 85 (1961)
- Ode an die Musik op.92 (1965)
- Vision op. 99 (1966)
- Byzantinische Kirchenmusik
(Wrocław 1927).
- Eastern Elements in Western Chant. Studies in the Early History of Ecclesiastical Music
(1947).
- Music of the Troubadours: Six Songs in Provencal by Bernart de Ventadorn (Londyn, 1947)
- A History of Byzantine Music and Hymnography
(1949).
- Early Christian Music oraz Music in the Eastern Churches (w: The New Oxford History of Music, t. 2, Londyn 1954)
- The Music of the Byzantine Church (Kolonia, 1959)
Publikacje w j?zyku polskim
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Historia muzyki i hymnografii bizantyjskiej
, przeł. Maciej Kazi?ski, Krakow: Wydawnictwo Homini 2006.
- Pochodzenie muzyki bizantyjskiej
, tł. Maciej Kazi?ski, ?Konteksty” 67 (2013), nr 4, s. 109-116.
- ↑
Arkadiusz J?drasik.
Recenzja płyty Wellesza
. ?Muzyka 21”. 41 (12). s. 42.
(
pol.
)
.
- ↑
a
b
Wellesz, Egon Joseph
. Oesterreichisches Musiklexikon online. [dost?p 2020-02-17].
(
niem.
)
.
- ↑
a
b
c
Egon Wellesz
. Lexikon verfolgter Musiker und Musikerinnen der NS-Zeit. [dost?p 2020-02-17].
(
niem.
)
.
- ↑
Egon Wellesz
. Gedenkenbuch fur die Opfer des Nationalsozialismus an der Universitat Wien 1938. [dost?p 2020-02-17].
(
niem.
)
.
- Caroline Cepin
C.C.
Benser
Caroline Cepin
C.C.
,
Egon Wellesz (1885?1974): chronicle of twentieth-century musician
, New York: P. Lang, 1985,
ISBN
0-8204-0138-2
,
OCLC
12160987
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- Grove's Dictionary of Music and Musicians
(fifth edition). New York: St. Martin's Press