Eduard D?abiejewicz Kokojty
(
oset.
Кокойты Джабейы фырт Эдуард,
ros.
Эдуард Джабеевич Кокойты; ur.
31 pa?dziernika
1964
w
Cchinwali
,
Południowoosetyjski Obwod Autonomiczny
,
Gruzi?ska SRR
) ?
osetyjski
polityk
, od 18 grudnia 2001 do 10 grudnia 2011
prezydent
Osetii Południowej
, nieuznawanej, cho?
de facto
niezale?nej (samozwa?czej) republiki na terytorium
Gruzji
.
Eduard Kokojty urodził si? w 1964 w Cchinwali. W młodo?ci uprawiał
zapasy
w stylu wolnym. W 1980 zdobył tytuł Mistrza Gruzji. W latach 1980?1983 pracował jako elektromonter. Przez dwa lata (1983?1985) odbywał słu?b? w Armii Radzieckiej. W 1988 uzyskał dyplom nauczyciela kultury fizycznej w Południowoosetyjskim Pa?stwowym Instytucie Pedagogicznym.
W trakcie studiow stał na czele komitetu uczelnianego
Komsomołu
, a w latach 1988?1990 był sekretarzem i I sekretarzem Komitetu Miejskiego Komsomołu w Cchinwali. W latach 1990?1993 zasiadał w parlamencie Republiki Osetii Południowej. Po ogłoszeniu niepodległo?ci przez Oseti? Południow? w 1991 brał udział w
walkach
przeciwko wojskom gruzi?skim.
Po zako?czeniu działa? wojennych zaj?ł si? biznesem. W latach 1993?1995 kierował fundacj? sportow? "Junost" z siedzib? w
Moskwie
, a od 1996 był wicedyrektorem w społce "Frang", specjalizuj?cej si? w handlu mi?dzy Rosj? a Oseti?. Od 1997 do 2000 pełnił funkcj? przedstawiciela handlowego Republiki Osetii Południowej w Moskwie. W latach 1999?2001 był doradc? deputowanego
Dumy
z
Osetii Połnocnej
Anatolija Czechojewa. W latach 2000?2001 był dyrektorem generalnym w społce "Frang", a nast?pnie kierował ruchem społecznym "Za Oseti?".
Eduard Kokojty w 2001 wrocił do Osetii Południowej i wzi?ł udział w wyborach prezydenckich. W pierwszej turze wyborow 18 listopada 2001 zdobył 45% głosow. W drugiej turze, 6 grudnia 2001 zdobył 53% głosow, pokonuj?c Stanisława Kocziewa. Wygrał, wykorzystuj?c efekt ?wie?o?ci i zniech?cenie społecze?stwa dotychczasowym ?yciem politycznym pa?stwa i działaniami prezydenta
Ludwiga Czibirowa
[1]
. 18 grudnia 2001 obj?ł stanowisko prezydenta Osetii Południowej.
Kokojty jest przeciwnikiem reunifikacji Osetii Południowej z Gruzj?, domagaj?c si? pełnego uniezale?nienia kraju od Gruzji i integracji z
Federacj? Rosyjsk?
. Wielokrotnie oskar?ał władze gruzi?skie o proby przej?cia kontroli nad Oseti? Południow?. 14 czerwca 2006 podpisał deklaracj? wspołpracy z prezydentami dwoch innych nieuznawanych separatystycznych republik:
Abchazji
?
Siergiejem Bagapszem
i
Naddniestrza
?
Igorem Smirnowem
. W kolejnych miesi?cach oferował władzom Abchazji pomoc militarn? w razie interwencji gruzi?skiej.
W wyborach prezydenckich 12 listopada 2006 został ponownie wybrany na stanowisko szefa nieuznawanego pa?stwa, zdobywaj?c 98% głosow
[2]
.
Dowodził oddziałami południowoosetyjskimi po wybuchu
II wojny w Osetii Południowej
w sierpniu 2008. Maj?c poparcie parlamentu i społecze?stwa, zwrocił si? do
prezydenta Rosji
Dmitrija Miedwiediewa
o uznanie niepodległo?ci Abchazji. Rosja uznała niepodległo?? Abchazji 26 sierpnia 2008
[3]
.
W maju 2011 z inicjatywy wiceministra obrony rz?d przedstawił plan organizacji referendum konstytucyjnego w sprawie zmiany przepisow zabraniaj?cych prezydentowi pełnienia mandatu przez wi?cej ni? dwie kadencje. 15 czerwca 2011 S?d Najwy?szy wstrzymał jednak przygotowania do referendum, uznaj?c zmian? ustawy zasadniczej na tej drodze za niekonstytucyjn?. Za prawidłow? ?cie?k? uznał natomiast głosowanie w parlamencie kwalifikowan? wi?kszo?ci? 2/3 głosow. Parlament jednak nie zaj?ł si? spraw? wskutek sprzeciwu ze strony Partii Komunistycznej, protestuj?cej przeciwko zmianom w prawie na kilka miesi?cy przed
wyborami prezydenckimi
. Rownie? sam Kokojty w publicznych wypowiedziach zapewniał o nieubieganiu si? o trzeci? kadencj? prezydenck?
[4]
. Przeciwko utrzymaniu władzy przez Kokojtego wyst?powali tak?e rosyjscy politycy, oskar?aj?cy go o korupcj?, nieradzenie sobie z odbudow? kraju po wojnie oraz marnotrawnie rosyjskich ?rodkow finansowych przeznaczonych na ten cel. We wrze?niu 2011 rz?dz?ca partia Jedno?? swoim kandydatem w wyborach mianowała ministra ds. sytuacji nadzwyczajnych
Anatolija Bibiłowa
[5]
.
Po uniewa?nieniu przez s?d
wyborow prezydenckich
w listopadzie 2011, miał pozosta? na stanowisku szefa pa?stwa do czasu wyłonienia nowego prezydenta w wyborach zaplanowanych na 25 marca 2012. Anulowanie wynikow drugiej tury głosowania, w ktorej według wst?pnych wynikow zwyci?stwo odniosła kandydatka opozycji
Ałła D?iojewa
, doprowadziło do masowych protestow społecznych w Cchinwali. D?iojewa nie uznała decyzji s?du i zapowiedziała utworzenie własnej, niezale?nej administracji. W celu za?egnania kryzysu politycznego 9 grudnia 2011 prezydent Kokojty podpisał porozumienie z opozycj?, zgodnie z ktorym miał ust?pi? ze stanowiska, a jego obowi?zki do czasu nowych wyborow prezydenckich miał przej??
premier
Wadim Browcew
. Ze stanowisk mieli zosta? rownie? odwołani zwi?zani Kokojtym prokurator generalny oraz prezes S?du Najwy?szego. W zamian opozycja zobowi?zała si? do zako?czenia protestow, a Ałła D?iojewa miała zosta? uprawniona do startu w wyborach prezydenckich, wbrew wcze?niejszej decyzji S?du Najwy?szego. 10 grudnia 2011 Kokojty, zgodnie z tre?ci? porozumienia, podał si? do dymisji. Nast?pnego dnia Browcew oficjalnie przej?ł jego obowi?zki
[6]
[7]
. Wci?? pozostaje w ?yciu politycznym republiki - jest przewodnicz?cym partii "Jedno??"
[8]
.
- ↑
Rafał Czachor,
Abchazja, Osetia Południowa, Gorski Karabach: geneza i funkcjonowanie systemow politycznych
, Wrocław 2014, s. 260.
- ↑
"What is the recent history of the South Ossetia issue?"
. todayszaman.com. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2008-11-23)].
, Today's Zaman, 13 sierpnia 2008.
- ↑
"Rosja uznała niepodległo?? Osetii Płd. i Abchazji"
. wiadomosci.gazeta.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2008-09-17)].
, gazeta.pl, 26 sierpnia 2008.
- ↑
South Ossetian Supreme Court Nixes Proposed Referendum On Third Presidential Term
. rferl.org, 16 czerwca 2011. [dost?p 2011-11-13].
(
ang.
)
.
- ↑
Rebel Georgian region votes for new president
. Reuters, 13 listopada 2011. [dost?p 2011-11-13].
- ↑
S. Ossetian President Kokoity steps down
. rian.ru, 10 grudnia 2011. [dost?p 2011-12-11].
(
ang.
)
.
- ↑
Sides reach compromise to end S. Ossetia political crisis ? source
. rian.ru, 10 grudnia 2011. [dost?p 2011-12-11].
(
ang.
)
.
- ↑
Rafał Czachor,
Abchazja, Osetia Południowa, Gorski Karabach: geneza i funkcjonowanie systemow politycznych
, Wrocław 2014, s. 289.