Edmund Jerzy Banasikowski
,
ps.
?Mundek”, ?Je?” (ur.
3 kwietnia
1914
w
Siedlcach
, zm.
3 kwietnia
2010
w DeWitt w stanie
Michigan
w
USA
) ?
pułkownik
Wojska Polskiego
, ?ołnierz
Armii Krajowej
, działacz społeczny i polonijny.
Absolwent
Szkoły Podchor??ych Piechoty
w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. Prezydent RP
Ignacy Mo?cicki
mianował go
podporucznikiem
ze starsze?stwem z 15 pa?dziernika 1935 i 427. lokat? w korpusie oficerow piechoty
[1]
. Na
porucznika
został awansowany ze starsze?stwem z 19 marca 1939 i 404. lokat? w korpusie oficerow piechoty
[2]
[3]
. W tym samym miesi?cu pełnił słu?b? w
23 pułku piechoty
we Włodzimierzu na stanowisku dowodcy plutonu 7. kompanii
[4]
.
W momencie wybuchu
II wojny ?wiatowej
zajmował stanowisko dowodcy pododcinka Batalionu Fortecznego ?Mikołow”. Po zako?czeniu kampanii wrze?niowej brał udział w konspiracji na terenie
Siedlec
oraz
Warszawy
(w latach 1939?1941).
W styczniu 1942 roku mianowany dowodc? grupy dywersyjnej
Wachlarz
, działaj?cej w okolicach
Witebska
i
Newela
. Po reorganizacji struktur dywersji na Wschodzie wszedł w skład Inspektoratu
F
okr?gu wile?skiego
Armii Krajowej
, gdzie został zast?pc? majora
Czesława D?bickiego
(pseud. ?Jarema”)
[5]
.
Latem 1944 roku brał udział w operacji
Ostra Brama
. Nast?pnie ? wraz z
Antonim Snarskim
? redagował biuletyn ?Na Zew Ziemi Ojczystej”.
Wiosn? 1945 roku aresztowany przez
NKWD
. Zdołał zbiec z wi?zienia i przedosta? si? do Warszawy. Wobec narastaj?cego terroru radzieckiego i represji wobec byłych ?ołnierzy AK, podj?ł decyzj? o wyje?dzie z kraju. Wiosn? 1946 roku przedostał si? do
Szwecji
, a w 1951 roku wyjechał do
Stanow Zjednoczonych
, gdzie zamieszkał na stałe w
Milwaukee
.
Na emigracji pełnił funkcj? przewodnicz?cego
Kongresu Polonii Ameryka?skiej
w stanie
Wisconsin
(1960?1977)
[6]
. Korespondent
Radia Wolna Europa
, laureat nagrody literackiej
Zwi?zku Pisarzy Polskich na Obczy?nie
(1989). Pełnił rownie? przez długi okres funkcj? prezesa Stowarzyszenia Polskich Kombatantow w Milwaukee. 10 czerwca 1989 został powołany do Oddziału Rady Narodowej RP na terenie Stanow Zjednoczonych
[7]
.
Szlak wojenny zako?czył w randze
kapitana
; po upadku
komunizmu
w
Polsce
awansowany do stopnia
majora
(1990) i nast?pnie do stopnia pułkownika.
Autor ksi??ki
Na zew Ziemi Wile?skiej
(1990)
[8]
.
?onaty z Zofi? (de domo Brzozowsk?), dwoje dzieci (Barbara, Ryszard).
- ↑
Rybka i Stepan 2021 ↓
, s. 45.
- ↑
Rybka i Stepan 2006 ↓
, s. 102.
- ↑
Rybka i Stepan 2021 ↓
, s. 573.
- ↑
Rybka i Stepan 2006 ↓
, s. 575.
- ↑
Cezary Chlebowski
:
Wachlarz
, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej
Armii Krajowej
, wrzesie? 1941 - marzec 1943
. Warszawa:
Instytut Wydawniczy ?Pax”
, 1983.
brak strony w ksi??ce
- ↑
Edmund G. Banasikowski na stronie tributes.com
.
(
ang.
)
.
- ↑
Zarz?dzenie
. ?
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
”, s. 49, Nr 4 z 29 czerwca 1989.
- ↑
Edmund Banasikowski:
Na zew Ziemi Wile?skiej
. Editions Spotkania, 1990.
ISBN
0028690355
.
brak strony w ksi??ce
- ↑
Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski
. ?
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
”, s. 97, Nr 6 z 15 grudnia 1989.
- ↑
Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski
. ?
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
”, s. 9, Nr 2 z 31 grudnia 1975.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan:
Rocznik oficerski 1939. Stan na dzie? 23 marca 1939
. Krakow: Fundacja CDCN, 2006.
ISBN
978-83-7188-899-1
.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan:
Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935?1939
. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021.
ISBN
978-83-66687-09-7
.