Draga Dejanovi?

Драга Димитри?еви? Де?анови?

Data i miejsce urodzenia	30 sierpnia 1840 Kanji?a
Data i miejsce ?mierci	26 czerwca 1871 Be?ej
Zawod, zaj?cie	aktorka, dziennikarka, nauczycielka, feministka
Narodowo??	serbska

Draga Dejanovi? wła?ciwie Draga Dimitrijevi?-Dejanovi?, cyr. Драга Димитри?еви? Де?анови? (ur. 30 sierpnia 1840 w Kanji?y , zm. 26 czerwca 1871 w Be?eju ^[1] ) ? serbska aktorka, dziennikarka, nauczycielka i działaczka feministyczna .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodziła si? w rodzinie serbskiej, mieszkaj?cej w Kanji?y, stanowi?cej wowczas cz??? Austrii . Była cork? adwokata ?ivojina Dimitrijevicia i jego ?ony Sofiji. Po uko?czeniu szkoły w rodzinnej miejscowo?ci Draga rozpocz?ła nauk? w Instytucie Vincikov w rumu?skiej Timi?oarze ^[1] . W wieku 13 lat musiała przerwa? edukacj? z powodu problemow ze wzrokiem ^[2] . Razem z rodzin? przeniosła si? do Be?eja, gdzie poznała i wbrew woli rodzicow po?lubiła młodego nauczyciela Mihajlo Dejanovicia ^[2] . Wkrotce potem doko?czyła swoj? edukacj? w w?gierskim Peszcie , gdzie poznała grup? radykalnych politycznie studentow serbskich ( Laza Kosti? , Giga Gersi?, Jovan Turoma). Wydawane w Peszcie czasopismo Danica publikowało pierwsze utwory poetyckie Dragi Dejanovi?, tam te? zetkn?ła si? z ide? rownouprawnienia kobiet w zakresie edukacji ^[1] . W 1869 wydała swoj pierwszy tomik poezji - Spisi Drage Dejanovi? . Publikowała tak?e w czasopismach Jawor (?авор), Matica (Матица), Zastawa (Застава) i Mlada Srbadija (Млада Србади?а). U?ywała pseudonimu Драга Д-?а. Pracowała tak?e jako nauczycielka w szkole w Be?eju ^[3] .

W latach 60. XIX w. Draga przył?czyła si? do zespołu tworz?cego Serbski Teatr Narodowy w Nowym Sadzie . Zadebiutowała na scenie 15 sierpnia 1862 rol? w sztuce Doktor Wespe Rodericha Benedixa ^[1] . Rok po?niej przeniosła si? do Belgradu, gdzie zaj?ła si? tłumaczeniem dramatow, wystawianych przez Teatr Narodowy. W 1864 powrociła do Be?eju, gdzie zamieszkała z m??em ^[1] . W tym czasie napisała kilka prac po?wi?conych kwestii kobiecej w Serbii, w tym dzieło Emancipacija Srpkinje (Emancypacja Serbek) ^[1] . Kilka jej prac nie zostało opublikowanych, w tym sztuka teatralna Deoba Jak?i?a (Dziedzictwo Jak?i?ia) i studium z zakresu pedagogiki Mati (Matka).

W 1867 straciła syna, ktory zmarł w wieku niemowl?cym. Draga Dejanovi? zmarła w 1871, w czasie porodu corki.

Pami?? [ edytuj | edytuj kod ]

Wraz z Milic? Stojadinovi? jest uwa?ana za jedn? z pierwszych serbskich feministek. Krytyk literacki Jovan Skerli? nazywał Drag? Dejanovi? pierwsz? serbsk? sufra?ystk? ^[2] .

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

• 1862: Зла сре?а дево?ачка
• 1869: Списи Драге Де?анови? (poezja)
• 1871: Две, три речи Српки?ама ( esej )
• 1871: Еманципаци?а Српки?а (esej)
• 1871: Српским ма?кама (esej)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• ДЕ?АНОВИ? Драга ро?. Димитри?еви? . snp.org.rs. [dost?p 2021-04-20]. ( serb. ) .
• Заборав?ени песници Драга Димитри?еви? Де?анови? . knjizevnicasopis.com. [dost?p 2019-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-02)]. ( serb. ) .