Davy Crockett

Davy Crockett
Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1786 ; Hrabstwo Greene
Data i miejsce ?mierci	6 marca 1836 ; San Antonio
	Członek Izby Reprezentantow USA z 9. okr?gu w Tennessee
Okres	od 4 marca 1827 ; do 3 marca 1831
Poprzednik	Adam Rankin Alexander
Nast?pca	William Fitzgerald
	Członek Izby Reprezentantow USA z 12. okr?gu w Tennessee
Okres	od 4 marca 1833 ; do 3 marca 1835
Poprzednik	nowy okr?g
Nast?pca	Adam Huntsman
	Multimedia w Wikimedia Commons

David Crockett (ur. 17 sierpnia 1786 , zm. 6 marca 1836 ) ? ameryka?ski polityk, ?ołnierz i pionier.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w pobli?u dzisiejszego Rogersville w Tennessee , a wychował si? w lasach Appalachow . Zdobył słabe wykształcenie. Wst?pił do milicji ^[1] stanu Tennessee i podczas tzw. Creek War walczył pod dowodztwem Andrew Jacksona (1813). Dzi?ki swoim zasługom militarnym zdobył w swoim stanie pewn? sław?. Został wybrany na tzw. s?dziego pokoju i w 1821 r. został wybrany do stanowej legislatury.

Po dwoch kadencjach został wybrany do Izby Reprezentantow Stanow Zjednoczonych z ramienia demokratow . Pocz?tkowo popierał demokratow Jacksona, ale po?niej doszło mi?dzy nimi do rozłamu. Kosztowało go to przegranie reelekcji w 1830 r.

W dwa lata po?niej został jednak ponownie wybrany, tym razem jako przedstawiciel ameryka?skiej partii Wigow . Z ramienia tej partii był potencjalnym pretendentem na stanowisko prezydenta USA, jako ewentualny kontrkandydat Martina Van Burena , protegowanego Jacksona. W reelekcji w 1834 r. Crockett doznał pora?ki. Zniech?cony do polityki swojego stanu wypowiedział słynne słowa Mo?ecie i?? wszyscy do piekła, ja id? do Teksasu .

Przenosiny do Teksasu w 1835 r. były spowodowane ch?ci? o?ywienia swojej politycznej kariery. Razem z grup? swoich znajomych doł?czył do pułkownika Williama B. Travisa i wzi?ł udział w obronie Alamo w czasie obl??enia w lutym i marcu 1836 r. przez oddziały meksyka?skie dowodzone przez Antonia Lopeza de Santa Ann? . Zachowany dziennik pułkownika Travisa potwierdza niezwykłe bohaterstwo Crocketta.

6 marca 1836 r. Alamo zostało zdobyte. Okoliczno?ci jego ?mierci nie s? do ko?ca jasne. Bardziej popularna wersja mowi o ?mierci w trakcie walki. Niektore ?rodła ^[2] podaj? jednak, ?e był on jednym z pi?ciu lub sze?ciu ocalałych obro?cow, ktorzy dostali si? do niewoli i z rozkazu Santa Anny zostali zabici (zakłuci bagnetami lub rozstrzelani ? opisy ro?ni? si? pod tym wzgl?dem ^[3]).

W kulturze i tradycji [ edytuj | edytuj kod ]

Davy (Davey) Crockett jest jedn? z powszechnie znanych postaci w USA. Jako bohater legendarnych, cz??ciowo nieprawdziwych wyczynow, stał si? bohaterem ludowym ( ang. folk hero). Jeszcze za swego ?ycia wydawał z wielkim sukcesem almanach, ktory wiele dodał do jego popularnego heroicznego wyobra?enia.

Davy Crockett stał si? bohaterem filmowym ju? w erze kina niemego, gdy w 1915 roku Joseph A. Golden, a nast?pnie w 1916 roku William Desmond Taylor nakr?cili o nim filmy, obydwa pod tymi samymi tytułami: Davy Crockett ^[4]^[5].

W latach 50. wytwornia Disneya uczyniła z niego bohatera serialu telewizyjnego, propaguj?c jego posta? w?rod młodych widzow ^[6].

Jego prawdziwe i fikcyjne przygody (w legendach ludowych czasami s? przesadzone a? do ?mieszno?ci) zostały opisane, m.in. w nast?puj?cych ksi??kach:

James Kirke Paulding. The Lion of the West . (1930) Sztuka teatralna.
Davy Crockett. A Narrative of the Life of David Crockett of the State of Tennessee . (1834)
Davy Crockett. Sketches and Eccentricities of Colonel David Crockett of West Tennessee ^[7]
Redaktor Michael A. Lafaro. Davy Crockett: The Man, The Legend, The Legacy, 1786?1986 . (1986)
James A. Shackford. David Crockett: The Man and the Legend . (1986)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ W Stanach Zjednoczonych termin ten jest stosowany do ka?dego zdrowego m??czyzny pomi?dzy 18 a 45 rokiem ?ycia, ktory nie jest członkiem regularnych sił zbrojnych. Gwardia Narodowa oraz rezerwi?ci sił zbrojnych (armii, lotnictwa, ochrony wybrze?a, marynarki i marines) tworz? milicj? zorganizowan?, a inni ? niezorganizowan?. Ogolnie milicja oznacza wszelk? sił? zbrojn? zło?on? z cywili.
↑ Jose Enrique de la Pena, George M. Dolson.
↑ Film z Johnem Wayne’em z 1960 r. The Alamo przedstawia ?mier? w walce, natomiast re?yser filmu The Alamo z 2004 r. wybrał wersj? mowi?c? o egzekucji.
↑ Davy Crockett . Joseph A. Golden Crystal Film Company. 1915-05-18. [dost?p 2023-08-25].
↑ Davy Crockett . William Desmond Taylor Pallas Pictures. 1916-07-16. [dost?p 2023-08-25].
↑ Rodzice masowo kupowali dzieciom czapki z futra szopa, wykonane według jego nakrycia głowy.
↑ Nie jest to dzieło autorstwa Crocketta. Kto? posłu?ył si? jego oryginałem i opublikował swoj? wersj? pod nazwiskiem Crocketta.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Redaktorzy: Alan Axelrod, Harry Oster. The Penguin Dictionary of American Folklore . Penguin Reference, Nowy Jork 2000 ISBN 0-14-100240-9 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Biografia w Biographical Directory of the United States Congress ( ang. )

[1] W Stanach Zjednoczonych termin ten jest stosowany do ka?dego zdrowego m??czyzny pomi?dzy 18 a 45 rokiem ?ycia, ktory nie jest członkiem regularnych sił zbrojnych. Gwardia Narodowa oraz rezerwi?ci sił zbrojnych (armii, lotnictwa, ochrony wybrze?a, marynarki i marines) tworz? milicj? zorganizowan?, a inni ? niezorganizowan?. Ogolnie milicja oznacza wszelk? sił? zbrojn? zło?on? z cywili.

[2] Jose Enrique de la Pena, George M. Dolson.

[3] Film z Johnem Wayne’em z 1960 r. The Alamo przedstawia ?mier? w walce, natomiast re?yser filmu The Alamo z 2004 r. wybrał wersj? mowi?c? o egzekucji.

[4] Davy Crockett . Joseph A. Golden Crystal Film Company. 1915-05-18. [dost?p 2023-08-25].

[5] Davy Crockett . William Desmond Taylor Pallas Pictures. 1916-07-16. [dost?p 2023-08-25].

[6] Rodzice masowo kupowali dzieciom czapki z futra szopa, wykonane według jego nakrycia głowy.

[7] Nie jest to dzieło autorstwa Crocketta. Kto? posłu?ył si? jego oryginałem i opublikował swoj? wersj? pod nazwiskiem Crocketta.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]