David Morris Lee
(wym.
d
e
?
v
?
d
m
?
æ
r
?
s
l
i
) (ur.
20 stycznia
1931
w
Rye
) ? ameryka?ski
fizyk
; w 1996 otrzymał, wraz z
Douglasem Osheroffem
i
Robertem Richardsonem
,
Nagrod? Nobla w dziedzinie fizyki
za odkrycie
nadciekło?ci
w
helu-3
[1]
[2]
.
Lee urodził si? i wychował w Rye, w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych
[3]
. Jego rodzice ? Annette (Franks), nauczycielka, i Marvin Lee, in?ynier elektryk ? byli dzie?mi ?ydowskich imigrantow z Anglii i Litwy. Uko?czył studia na
Uniwersytecie Harvarda
w 1952, a nast?pnie słu?ył w
United States Army
przez 22 miesi?ce. Po wypisaniu z wojska zdobył tytuł magistra na
Uniwersytecie Connecticut
. W 1955 wst?pił na
Uniwersytet Yale
, gdzie pracował (pod kierunkiem
Henry’ego Fairbanka
) w grupie fizyki niskich temperatur, prowadz?c badania eksperymentalne nad ciekłym helem-3.
W 1959, po uko?czeniu Uniwersytetu Yale, Lee podj?ł prac? na
Uniwersytecie Cornella
, gdzie był odpowiedzialny za stworzenie nowego
Laboratory of Atomic and Solid State Physics
. Wkrotce po przybyciu na Uniwersytet Cornella poznał swoj? przyszł? ?on?, Dane z ktor? ma dwojk? dzieci, a nast?pnie zrobił doktorant w innym dziale.
16 listopada 2009 Lee przeniosł swoje laboratorium z Uniwersytetu Cornella na
Teksa?ski Uniwersytet Rolniczo-Mechaniczny
[4]
[5]
[6]
.
Odkrycie, ktore przyniosło Lee Nagrod? Nobla, zostało dokonane w 1970. Lee, wraz z
Robertem Colemanem Richardsonem
i studentem
Douglas D. Osheroff
wykorzystali
zjawisko Pomieranczuka
(nazwa pochodzi od
Isaaka Pomieranczuka
) do zbadania zachowania helu-3 w temperze kilku tysi?cznych stopnia
zera bezwzgl?dnego
. Odkryli nieoczekiwane skutki z ich pomiarow, ktore ostatecznie wyja?niły, jak przej?? fazowo do nadciekłej fazy helu-3. Lee, Richardson i Osheroff wspolnie otrzymali Nagrod? Nobla w dziedzinie fizyki w 1996 za to odkrycie.
Badanie Lee obejmuje rownie? szereg innych zagadnie? w fizyce niskich temperatur, w szczegolno?ci w odniesieniu do cieczy, ciała stałego i nadciekłego helu (helu-3, helu-4 i mieszaniny tych dwoch). Poszczegolne odkrycia obejmuj? antyferromagnetyczne kolejno?ci w stałych helu-3, fale
spinu j?drowego
w obrocie spolaryzowanego, atomowego wodoru z
Jackiem H. Freedem
i punkt trojkrytyczny na krzywej rozdziału faz cieczy helu-3 i 4, we wspołpracy z
Johnem Reppym
, jego koleg? z Uniwersytetu Cornella.
Inne nagrody Lee to zdobyta w 1976 wraz z
Francisem Simonem
Memorial Prize, przyznana przez brytyjski
Institute of Physics
, i zdobyta w 1981, wraz z Dougiem Osheroffem i Robertem Richardsonem,
Nagroda Olivera Buckleya
, przyznana przez
American Physical Society
za ich odkrycie nadciekło?ci helu-3.
Lee jest członkiem
Narodowej Akademii Nauk
oraz
Ameryka?skiej Akademii Sztuk i Nauk
.
Lee obecnie wykłada fizyk? na Teksa?skim Uniwersytecie Rolniczo-Mechanicznym i kontynuuje jego dawniej prowadzony na Uniwersytecie Cornella program badawczy.
- ↑
David M. Lee ? Facts
. [w:]
The Nobel Prize in Physics 1996 > David M. Lee, Douglas D. Osheroff, Robert C. Richardson
[on-line]. Nobel Media AB. [dost?p 2014-01-24].
(
ang.
)
.
, Nobel Lecture, December 7, 1996,
autobiografia
,
The Extraordinary Phases of Liquid
3
He
- ↑
David M. Lee : Professor Low Temperature Physics
. [w:]
Strona internetowa Laboratory of Atomic & Solid Physics, Cornell University
[on-line]. www.lassp.cornell.edu. [dost?p 2014-01-24].
(
ang.
)
.
- ↑
Biography on the Nobel Foundation website
- ↑
http://media.www.thebatt.com/media/storage/paper657/news/2009/10/01/News/Nobel.Prize.Winner.Joins.Am.Faculty-3788924.shtml
- ↑
A&M lures Nobel Prize winner: researcher of cold ? Houston Chronicle
[online], www.chron.com
[dost?p 2017-11-22]
.
- ↑
Nobel Prize Winner to Join Texas A&M Physics Faculty | Texas A&M Science
[online], www.science.tamu.edu
[dost?p 2017-11-22]
[zarchiwizowane z
adresu
2010-03-07]
(
ang.
)
.
XX wiek
|
- 1901:
Rontgen
- 1902:
Lorentz
,
Zeeman
- 1903:
Becquerel
,
P. Curie
,
M. Curie
- 1904:
Rayleigh
- 1905:
Lenard
- 1906:
Thomson
- 1907:
Michelson
- 1908:
Lippmann
- 1909:
Marconi
,
Braun
- 1910:
van der Waals
- 1911:
Wien
- 1912:
Dalen
- 1913:
Kamerlingh Onnes
- 1914:
von Laue
- 1915:
W.L. Bragg
,
W.H. Bragg
- 1917:
Barkla
- 1918:
Planck
- 1919:
Stark
- 1920:
Guillaume
- 1921:
Einstein
- 1922:
N. Bohr
- 1923:
Millikan
- 1924:
Siegbahn
- 1925:
Franck
,
Hertz
- 1926:
Perrin
- 1927:
Compton
,
Wilson
- 1928:
Richardson
- 1929:
de Broglie
- 1930:
Raman
- 1932:
Heisenberg
- 1933:
Schrodinger
,
Dirac
- 1935:
Chadwick
- 1936:
Hess
,
Anderson
- 1937:
Davisson
,
Thomson
- 1938:
Fermi
- 1939:
Lawrence
- 1943:
Stern
- 1944:
Rabi
- 1945:
Pauli
- 1946:
Bridgman
- 1947:
Appleton
- 1948:
Blackett
- 1949:
Yukawa
- 1950:
Powell
- 1951:
Cockcroft
,
Walton
- 1952:
Bloch
,
Purcell
- 1953:
Zernike
- 1954:
Born
,
Bothe
- 1955:
Lamb
,
Kusch
- 1956:
Shockley
,
Bardeen
,
Brattain
- 1957:
Yang
,
T.D. Lee
- 1958:
Czerenkow
,
Frank
,
Tamm
- 1959:
Segre
,
Chamberlain
- 1960:
Glaser
- 1961:
Hofstadter
,
Mossbauer
- 1962:
Landau
- 1963:
Wigner
,
Goeppert-Mayer
,
J. Hans D. Jensen
- 1964:
Townes
,
Basow
,
Prochorow
- 1965:
Tomonaga
,
Schwinger
,
Feynman
- 1966:
Kastler
- 1967:
Bethe
- 1968:
Alvarez
- 1969:
Gell-Mann
- 1970:
Alfven
,
Neel
- 1971:
Gabor
- 1972:
Bardeen
,
Cooper
,
Schrieffer
- 1973:
Esaki
,
Giaever
,
Josephson
- 1974:
Ryle
,
Hewish
- 1975:
A. Bohr
,
Mottelson
,
Rainwater
- 1976:
Richter
,
Ting
- 1977:
Anderson
,
Mott
,
van Vleck
- 1978:
Kapica
,
Penzias
,
Wilson
- 1979:
Glashow
,
Salam
,
Weinberg
- 1980:
Cronin
,
Fitch
- 1981:
Bloembergen
,
Schawlow
,
Siegbahn
- 1982:
Wilson
- 1983:
Chandrasekhar
,
Fowler
- 1984:
Rubbia
,
van der Meer
- 1985:
von Klitzing
- 1986:
Ruska
,
Binnig
,
Rohrer
- 1987:
Bednorz
,
Muller
- 1988:
Lederman
,
Schwartz
,
Steinberger
- 1989:
Ramsey
,
Dehmelt
,
Paul
- 1990:
Friedman
,
Kendall
,
Taylor
- 1991:
de Gennes
- 1992:
Charpak
- 1993:
Hulse
,
Taylor
- 1994:
Brockhouse
,
Shull
- 1995:
Perl
,
Reines
- 1996:
D. Lee
,
Osheroff
,
Richardson
- 1997:
Chu
,
Cohen-Tannoudji
,
Phillips
- 1998:
Laughlin
,
Stormer
,
Tsui
- 1999:
't Hooft
,
Veltman
- 2000:
Ałfiorow
,
Kroemer
,
Kilby
|
---|
XXI wiek
|
- 2001:
Cornell
,
Ketterle
,
Wieman
- 2002:
Davis Jr.
,
Koshiba
,
Giacconi
- 2003:
Abrikosow
,
Ginzburg
,
Leggett
- 2004:
Gross
,
Politzer
,
Wilczek
- 2005:
Glauber
,
Hall
,
Hansch
- 2006:
Mather
,
Smoot
- 2007:
Fert
,
Grunberg
- 2008:
Nambu
,
Kobayashi
,
Maskawa
- 2009:
Kao
,
Boyle
,
Smith
- 2010:
Gejm
,
Nowosiołow
- 2011:
Perlmutter
,
Schmidt
,
Riess
- 2012:
Haroche
,
Wineland
- 2013:
Englert
,
Higgs
- 2014:
Akasaki
,
Amano
,
Nakamura
- 2015:
Kajita
,
McDonald
- 2016:
Thouless
,
Haldane
,
Kosterlitz
- 2017:
Weiss
,
Barish
,
Thorne
- 2018:
Ashkin
,
Mourou
,
Strickland
- 2019:
Peebles
,
Mayor
,
Queloz
- 2020:
Penrose
,
Genzel
,
Ghez
- 2021:
Manabe
,
Hasselmann
,
Parisi
- 2022:
Aspect
,
Clauser
,
Zeilinger
- 2023:
Agostini
,
Krausz
,
L’Huillier
|
---|