Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czasopismo elektroniczne
,
e-czasopismo, czasopismo online
?
wydawnictwo ci?głe
, ukazuj?ce si? w okre?lonych odst?pach czasu, np.
tygodnik
,
dwutygodnik
,
miesi?cznik
, publikowane jedynie w postaci elektronicznej i dost?pne na no?niku elektronicznym.
Według Barbary Sosi?skiej-Kalaty czasopismo elektroniczne to czasopismo, ktore jest zapisane w postaci cyfrowej oraz udost?pniane za pomoc? transmisji elektronicznej, najcz??ciej w Internecie w
World Wide Web
. W formie e-czasopism s? wydawane m.in. periodyki naukowe, fachowe, popularnonaukowe, urz?dowe, biuletyny informacyjne, magazyny opinii oraz gazety. Czasopisma elektroniczne s? publikowane w sposob ci?gły z okre?lon? frekwencj?, najcz??ciej w formatach
HTML
i
PDF
. Czasami s? do nich doł?czane rownie? nagrania d?wi?kowe oraz materiały wideo w formatach
MP3
i
MP4
. E-czasopisma mog? by? dost?pne wył?cznie online lub by? elektronicznymi odpowiednikami wersji tradycyjnych
[1]
.
Do powstania czasopism elektronicznych na pocz?tku lat 80. XX wieku przyczyniły si? m.in.:
- kryzys zwi?zany z papierem
[2]
, wynikaj?cy ze znacznego wzrostu zapotrzebowania na ksi??ki (bariera ilo?ciowa) oraz wzrostu produkcji
[3]
, skutkuj?cy wysokimi cenami publikacji drukowanych,
- post?p technologiczny (rozwoj urz?dze? elektronicznych, szczegolnie komputerow),
- upowszechnianie urz?dze? pozwalaj?cych na odtwarzanie i obrobk? tekstow,
- rozwoj sieci telekomunikacyjnych i opracowanie protokołu
FTP
,
- problemy bibliotek z magazynowaniem stale rosn?cej liczby dokumentow
[2]
.
Pierwszym periodykiem opublikowanym w formie cyfrowej było eksperymentalne czasopismo z zakresu psychologii oraz medycyny ?Mental Workload”
[4]
. W 1982 roku naukowcy z Uniwersytetow w Birmingham i Loughborough doprowadzili do wydania e-czasopisma o nazwie ?Computer Human Factors”.
Periodyk
był innowacyjny ze wzgl?du na mo?liwo?? dodawania komentarzy przez czytelnikow
[5]
. W Polsce pierwsze czasopismo dost?pne tylko w formie cyfrowej pojawiło si? w 1989 roku za spraw? grupy fizykow zwi?zanych z
Uniwersytetem Warszawskim
. Publikowane przez nich ?
Donosy
”
[6]
wci?? ukazuj? si? w oryginalnej i niezmienionej formie
[7]
.
Zalety i wady czasopism elektronicznych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Zalety:
- dost?pno?? w ka?dym momencie, z dowolnego miejsca,
- wi?ksza aktualno??,
- dost?p wielu u?ytkownikow w tym samym momencie,
- mo?liwo?? wyszukiwania, np. pełnotekstowego,
- szybszy proces publikowania tre?ci,
- bezpłatny dost?p do czasopism Open Access
[8]
.
Wady:
- wymagana minimalna umiej?tno?? obsługi komputera,
- wymagane posiadanie odpowiedniego sprz?tu i oprogramowania,
- wymagany dost?p do Internetu,
- wysokie ceny publikacji komercyjnych,
- bariery mentalne,
- mo?liwo?? popełnienia plagiatu i celowego zniekształcanie informacji,
- ograniczenia, ktore wi??? si? z technik? komputerow?, np. niska rozdzielczo?? ekranu
[9]
.
Typologia czasopism elektronicznych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Podział ze wzgl?du na stosowane formaty:
Podział ze wzgl?du na sposob dystrybucji:
- e-mail,
- Web,
- CD-ROM,
- listerv,
- inne
[10]
.
Podział ze wzgl?du na cz?stotliwo?? ukazywania si?:
- miesi?czniki,
- tygodniki,
- dzienniki,
- inne
[10]
.
Podział ze wzgl?du na dost?p do czasopism elektronicznych:
- płatne (publikacje komercyjne),
- bezpłatne (Open Access
[10]
),
Inny podział ze wzgl?du na sposob dystrybucji, zob. wy?ej:
- czasopisma online,
- czasopisma na CD-ROM
[11]
,
Podział ze wzgl?du na formy ukazywania si? czasopism elektronicznych:
- e-czasopisma, ktore ukazuj? si? rownie? w wersji drukowanej,
- e-czasopisma jedynie w wersji elektronicznej
[11]
- ↑
Barbara Sosi?ska-Kalata,
Czasopisma elektroniczne
[w:]
Encyklopedia ksi??ki
, pod red. Anny ?bikowskiej-Migo? i Marty Skalskiej-Zlat, Wrocław 2017, s. 433.
- ↑
a
b
Piotrowska E., Zaj?c R.,
Czasopisma elektroniczne w bibliotekach naukowych,
?Zagadnienia Informacji Naukowej” 2002, nr 1, s. 91.
- ↑
Barbara Bie?skowska,
Ksi??ka na przestrzeni dziejow
, Warszawa 2005, s. 215.
- ↑
Nahotko 2007 ↓
, s. 28?29.
- ↑
Nahotko 2007 ↓
, s. 29?30.
- ↑
Donosy
[online], donosy.info
[dost?p 2018-11-13]
.
strona głowna serwisu
- ↑
Nahotko 2007 ↓
, s. 35.
- ↑
Nahotko 2007 ↓
, s. 19.
- ↑
Nahotko 2007 ↓
, s. 19?20.
- ↑
a
b
c
d
Nahotko 2007 ↓
, s. 18.
- ↑
a
b
Ewa Piotrowska, Renata Zaj?c,
Czasopisma elektroniczne w bibliotekach naukowych
, ?Konsorcja i wspołpraca bibliotek” 2002 nr 7,
http://www.ebib.pl/2002/36/piotrowska.php
.
- Marek
M.
Nahotko
Marek
M.
,
Naukowe czasopisma elektroniczne
, Warszawa 2007
.